Türkiye’de kimyasal pestisit kullanımının ekonomi ve çevre yönüyle değerlendirmesi

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 267 - 274, 28.12.2022

Merve Ayyıldız

https://doi.org/10.33202/comuagri.1164293

Cited By: 2

Öz

Son yıllarda pestisitlerin ekonomik getirisinin yanı sıra çevre üzerindeki olumsuz etkileri üzerinde tartışılmaktadır. Nitekim tarımda sürdürülebilirliğin sağlanması üretim artışı ile beraber çevresel tahribatın azalmasıyla mümkündür. Bu nedenle çalışmada kimyasal pestisitlerin ekonomi ve çevre üzerinde etkisinin karşılaştırmalı olarak ortaya konulması amaçlanmıştır. 1990-2021 yıllarına ilişkin kimyasal pestisit, çevresel ve ekonomik göstergeleri kullanılarak pestisitlerin uzun dönem etkilerini belirlemede FMOLS-DOLS modellerinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, bitkisel üretim indeksi ve tarımsal sera gazı emisyonu üzerinde fungusit ve herbisit kullanımı anlamlı bir etkiye sahipken, insektisit kullanımının istatiksel olarak etkili olmadığı belirlenmiştir. FMOLS(DOLS) sonuçları dikkate alındığında fungusit ve herbisit kullanım miktarındaki (kg ha-1) %1’lik artış bitkisel üretim indeksinde sırasıyla %0.16 (%0.16) ve %0.13 (%0.13)’lük artışa; tarımsal sera gazı emisyonunda ise sırasıyla %0.36 (%0.35) ve %0.16 (%0.14)’lük artışa yol açabileceği gözlenmiştir. Sonuçlara bakıldığında, pestisit kullanımının verimliliğe önemli ölçüde katkı sağladığını ancak zamanla daha fazla oranda çevresel tahribata yol açtığı söylenebilir. Buna göre pestisit kullanımını azaltmaya ve doğru kullanımını sağlamaya yönelik yasal mevzuatların oluşturulması ve yayım faaliyetlerinin etkinleştirilmesi önemli görülmektedir. Kimyasal pestisit kullanımına alternatif olarak biyopestisitlerin kullanımının yaygınlaşması ve etkinliğinin geliştirilmesi için ARGE çalışmalarına öncelik verilmelidir. Ayrıca uygulamada biyolojik mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılmasına yönelik destekleme ve teşvik politikalarında işlevselliğin arttırılmasının kısa ve orta vadede çevre üzerindeki baskıyı azaltacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

kimyasal pestisit, tarımsalsera gazı emisyonu, bitkisel üretim indeksi, sürdürülebilirlik, FMOLS-DOLS modelleri

Evaluation of chemical pesticide use in terms of economy and environment in Türkiye

Öz

Sustainability in agriculture is possible with an increase in production and a reduction in environmental damage. In this study, it is aimed to reveal the effects of chemical pesticides on the economy and environment comparatively. FMOLS-DOLS models were used to determine the long-term effects of pesticides by using chemical pesticides, environmental and economic indicators for the years 1990–2021. Considering the FMOLS(DOLS) results, a 1% increase in the amount of fungicide and herbicide use (kg ha-1) increases 0.16% (0.16%) and 0.13% (0.13%) in the crop production index, respectively; on the other hand, it has been observed that can increase 0.36% (0.35%) and 0.16% (0.14%) in agricultural greenhouse gas emissions, respectively. It can be said that the use of pesticides contributes significantly to productivity, but it causes more environmental damage over time. Accordingly, it is considered important to establish legal regulations to reduce the use of pesticides and ensure their correct use, and to activate publication activities. R&D studies should be given priority to spread the use of biopesticides and to improve their effectiveness. Additionally, it is predicted that increasing the functionality of support and incentive policies for the dissemination of biological control methods in practice will reduce the pressure on the environment.

Anahtar Kelimeler

Chemical pesticide, Agricultural greenhouse gas emission, Crop production index, Sustainability, FMOLS-DOLS models

Kaynakça

• Anonim, 2015. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ülkemizde Zirai Mücadele Girdilerinin Değerlendirilmesi. https://arastirma.tarimorman. gov.tr/ zmmae/Belgeler /Sol% 20Menu /Yay%C4%B1nlar/%C3%9Clkemizde%20Zirai%20M%C3%BCcadele%20Girdilerinin%20De%C4%9Ferlendirilmesi.pdf., (Erişim tarihi: 25.06.2022)
• Arslan, S., Çiçekgil, Z., 2018. Türkiye’de tarım ilacı kullanım durumu ve kullanım öngörüsü. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi. 4 (1): 1–12.
• Bale, J. S., Van Lenteren, J. C., Bigler, F., 2008. Biological control and sustainable food production. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 363 (1492): 761–776.
• Brankov, T., Matkovski, B., Jeremić, M., Zekić, S., 2021. Impact of Economic Development on Pesticide Use in South-East Europe. Polish Journal of Environmental Studies. 30 (2): 1–10.
• FAOSTAT, 2022. Pesticides indicators. https://www.fao.org/faostat/en/#data/EP, (Erişim tarihi: 20.06.2022).
• Fukase, E., Martin, W., 2020. Economic growth, convergence, and world food demand and supply. World Development. 132, 104954.
• Ghimire, N., Woodward, R.T., 2013. Under-and over-use of pesticides: An international analysis. Ecological Economics. 89:73–81.
• Gün, S., Kan, M., 2009. Pesticide Use in Turkish Greenhouses: Health and Environmental Consciousness. Polish Journal of Environmental Studies. 18 (4): 607–615.
• Hedlund, J., Longo, S. B., York, R., 2020. Agriculture, pesticide use, and economic development: a global examination (1990–2014). Rural Sociology. 85 (2): 519–544.
• Johansen, S., 1988. Statistical Analysis of Countegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control. 12 (2-3): 231–254.
• Kızılay, H., Akçaöz, H., 2009. Elma Yetiştiriciliğinde ilaç ve gübre kullanımında ekonomik kaybın incelenmesi: Antalya ili örneği. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. 2 (1): 113–119. Leaver, J.D., 2011. Global food supply: a challenge for sustainable agriculture. Nutrition Bulletin. 36:416–421.
• Levitan, L., Merwin, I., Kovach, J., 1995. Assessing the relative environmental impacts of agricultural pesticides: the quest for a holistic method. Agriculture, Ecosystems & Environment. 55 (3): 153–168.
• MacKinnon, J.G., 1996. Numerical Distribution Functions for Unit Root and Cointegration Tests. Journal of Applied Econometrics. 11: 601–618.
• Nazlıoğlu, Ş., 2010. Makro iktisat politikalarının tarım sektörü üzerindeki etkileri: gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için bir karşılaştırma, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Nkamleu, G.B., Adesina, A.A., 2000. Determinants of chemical input use in peri-urban lowland systems: bivariate probit analysis in Cameroon. Agricultural Systems. 63 (2): 111–121.
• Phillips, P.C., Hansen, B.E., 1990. Statistical inference in instrumental variables regression with I (1) processes. The Review of Economic Studies. 57 (1): 99–125.
• Pimentel, D., Acquay, H., Biltonen, M., Rice, P., Silva, M., Nelson, J., Lipner, N., Gierdano, S., Horowitz, A., D'amore, M., 1992. Environmental and economic costs of pesticide use. BioScience. 42 (10): 750–760.
• Samada, L.H., Tambunan, U.S.F., 2020. Biopesticides as promising alternatives to chemical pesticides: A review of their current and future status. Online J. Biol. Sci. 20: 66–76. Schreinemachers, P., Tipraqsa, P., 2012. Agricultural pesticides and land use intensification in high, middle and low income countries. Food Policy. 37 (6): 616–626.
• Sharma, A., Kumar, V., Shahzad, B., Tanveer, M., Sidhu, G.P.S., Handa, N., Kohli, S.A., Yadav, P., Bali, A.S., Parihar, R.D., Dar, O.I., Jasrotia, K.S.S., Bakshi, P., Ramakrishnan, M., Kumar, S., Bhardwaj, R., Thukral, A.K., 2019. Worldwide pesticide usage and its impacts on ecosystem. SN Applied Sciences. 1 (11): 1–16.
• Stock, J.H., Watson, M.W., 1993. A simple estimator of cointegrating vectors in higher order integrated systems. Econometrica: Journal of the Econometric Society. 61 (4): 783–820.
• Tarım ve Orman Bakanlığı, 2022. Resmi Tarımsal İlaç İstatistikleri. https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Belgeler/DB_Bitki_Koruma_Urunleri/ Istatistik/Il_Duzeyinde _BKU_Kullanim_Miktar_2021.pdf., (Erişim tarihi: 01.07.2022).
• Tiryaki, O., Canhilal, R., Horuz, S., 2010. Tarım ilaçları kullanımı ve riskleri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi. 26 (2): 154–169.
• Tudi, M., Daniel Ruan, H., Wang, L., Lyu, J., Sadler, R., Connell, D., Chu, C., Phung, D.T., 2021. Agriculture development, pesticide application and its impact on the environment. International Journal of Environmental Research and Public Health. 18 (3): 1112.
• TUIK, 2022. Sektörlere Göre Toplam Sera Gazı Emisyonları (Milyon Ton CO2 Eşdeğeri). https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Cevre-ve-Enerji-103, (Erişim tarihi:20.06.2022).
• van der Werf, H.M., 1996. Assessing the impact of pesticides on the environment. Agriculture, Ecosystems & Environment. 60 (2-3): 81–96. Worldbankdata, 2022. World Development Indicators. https://databank.worldbank.org/reports.aspx?source =2&series=AG.PRD.CROP.XD&country=#., (Erişim tarihi: 20.06.2022).
• Wyckhuys, K.A., Zou, Y., Wanger, T.C., Zhou, W., Gc, Y.D., Lu, Y., 2022. Agro-ecology science relates to economic development but not global pesticide pollution. Journal of Environmental Management. 307: 114529.
• Zhang, W., 2018. Global pesticide use: Profile, trend, cost/benefit and more. Proceedings of the International Academy of Ecology and Environmental Sciences. 8 (1): 1–27.
• Zhang, W., Jiang, F., Ou, J., 2011. Global pesticide consumption and pollution: with China as a focus. Proceedings of The International Academy of Ecology and Environmental Sciences. 1 (2): 125–144.