On Dokuzuncu Yüzyılda Güney Afrika’da Bir Osmanlı Alimi Ebubekir Efendi

Yıl 2019, Sayı: 14, 241 - 257, 27.03.2019

Yusuf Yıkmaz

Öz

Güney Afrika ve
Ümit Burnu 15. asrın sonlarından itibaren; Portekiz, Hollanda, İngiltere gibi
Batılı ülkelerin sömürgesi olmuş ve bulunduğu coğrafi konum sebebiyle de
sömürgecilerin dikkatini her daim üzerine çekmiştir. Bölgede yaşayan
Müslümanların varlığının ise 16. asra kadar dayandığı bilinmektedir. Yine
Osmanlı Devleti’nin 16. asır ve sonrasında Uzakdoğu, Cava ve Güney Afrika
dolayları ile ilgilendiği ve ilişki kurmaya çalıştığı bilinmektedir. Osmanlı
Devleti’nin bu bölge ile doğrudan ilişkisi ise 19. asırda bölge Müslüman
halkının ve İngiltere’nin talepleri üzerine Osmanlı Devleti’nin Ebubekir
Efendi’yi göndermesiyle gerçekleşmiştir. Çeşitli dini konularda ihtilafa düşen
ve kendi aralarında çatışan Müslümanlar çareyi İngiltere aracılığı ile
Osmanlı’dan bir alim istemekte bulmuşlardı. Bu gelişmeler üzerine Güney
Afrika’ya gönderilen Ebubekir Efendi 1862 yılında Cape Town’a ulaşmış ve
Müslüman halk arasındaki ihtilafları çözmeye çalışmıştır. Güney Afrika
tarihinde Osmanlı Devleti’nin ve gönderdiği Ebubekir Efendi’nin izleri bugün
dahi canlılığını korumaktadır. Ebubekir Efendi’nin yolculuğu ve Ümit Burnu’nda
yaptığı faaliyetler Osmanlı Devleti’nin bölgeye yönelik etkilerini anlamak
bakımından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ebubekir Efendi, Güney Afrika, Osmanlı Devleti, Ümit Burnu, Cape Town

Abubakr Effendi: An Ottoman Scholar in South Africa in the Nineteenth Century

Öz

Since the end of
the 15th century, South Africa and Cape of Hope has become a colony of Western
countries such as Portugal, Netherland and the United Kingdom, and it has
always kept the attention of the colonists due to its geographical location. It
is known that the existence of the Muslim population in the region dates back
to the 16th century. It is known that the Ottoman Empire was interested in the
Far East, Javanese and South Africa regions in the 16th century and then trying
to establish a relationship. The direct relationship between the Ottoman Empire
and South Africa in the 19th century, upon the request of the Muslim people and
England, was formed by sending Abubakr Effendi. The Muslims, who have been in
conflict with various religious issues have found the remedy to ask a scholar
from the Ottoman Empire through England. After all, Abubakr Effendi reached
Cape Town in 1862 and tried to resolve the conflicts among the Muslim people.
The traces of the Ottoman Empire and the Abubakr Effendi are still alive in
South African history. Abubakr Effendi's journey and the activities he
performed at the Cape of Good Hope provide important clues for understanding
the effects of the Ottoman Empire on the region.

Anahtar Kelimeler

Abubakr Effendi, South Africa, Ottoman Empire, Cape of Good Hope, Cape Town

Kaynakça

• Argun, Selim. “The Life and Contribution of The Osmanlı Scholar Abu Bakr Effendi”. Master’s Theses. Universty of Juhannesburg. 2008.
• Babb, Glenn. “Abubakr Effendi – Among The Young Turks in Afrikaans”. Quarterly Bulletin Of The National Library Of South Africa, 2010. ss. 16-30.
• Dangor, Suleyman. “The Expression of Islam in South Africa”. Journal of Muslim Minorty Affairs. Published by Tylor and Francis. London, 1997. Vol. 17. ss. 141-151.
• Dalby, Andrew. Dictionary Of Languages. A&C Black Publishers. London, 1998.
• Haron, Mohammed. “The Making Preservation and Study Of South African Ajami MMS and Text”. Sudanic Africa. Published by Brill. 2001. Vol. 12. ss. 1-14.
• Kavas, Ahmet. “Afrika’da İslam’ın Yaşatılmasında Türkler’in Hayati Önemi”. Uluslararası Türk Dünyasının İslamiyet’e Katkıları Sempozyumu. Isparta, 2007. ss. 87-90.
• Kavas, Ahmet. “Afrika’da Misyonerlik Faaliyetleri”. Dinler Tarihi Araştırmaları 3. Dinler Tarihi Derneği Yayınları. Ankara, 2001. ss. 447-452.
• Kettani, Houssain. “Muslim Population in Africa: 1950 – 2020”. International Journal of Environmental Science and Development. Vol. 1, No. 2, 2009. ss. 136-142.
• Lütfi, Ömer. Yayına Hazırlayan Hüseyin Yorulmaz. Yüz Yıl Önce Güney Afrika. Kitapevi Yayınları. İstanbul, 2006.
• Mandivenga, Ephraim C.. “The Cape Muslims and The Indian Muslims of South Africa: A Comparative Analysis”. Journal of Muslim Minorty Affairs. Published by Tylor and Francis. London, 2000. Vol. 17. ss 347-352.
• Naude, Jacobus A.. “Güney Afrika’da Tasavvufa Karşı Muhalefetin Tarihsel Seyri”. Çev, Orhan Ş. Koloğlu. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. Bursa, 2003. ss. 431-460.
• Oliver, Erna. Oliver, Willem H.. “The Colonisation of South Africa: A Unique Case”, HTS Theological Studies. 2017. ss. 1-8.
• Öztuna, Yılmaz. Büyük Türkiye Tarihi. C. 6. Ötüken Yayınları. İstanbul, 1978.
• Selms, A. Van. “Güney Afrika’da Bir Türk Alimi”. Diyanet Dergisi. C. 17. 1976. ss. 168-173.
• Sonn, Tamara. “Güney Afrika’da İslami Çalışmalar”. İslami Sosyal Bilimler Dergisi. C. 2, İstanbul, 1994, ss. 123-130.
• Tayob, Abdoukader. Islam in South Africa. University Press of Florida. Gaineswille, 1999.
• Uçar, Ahmet. Güney Afrika’da Osmanlılar. Çamlıca Yayınları. İstanbul, 2008.