Yönetsel Gücün Örgütsel Güven- Performans ve Özdeşleşme Etkileşimi Kapsamındaki Rolü: Bodrum'daki Otel İşletmelerinde Bir Uygulama

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 35, 111 - 139, 31.01.2020

Melih Kabadayı , Oğuz Türkay

https://doi.org/10.35408/comuybd.547147

Cited By: 1

Öz

Yönetsel güç, çalışanların örgütsel
güven düzeyleri üzerinde etki üreten önemli bir olgudur ve hizmet
işletmelerinde bu olgu daha da önemli bir hâl almaktadır. Ayrıca, çalışanların
işletmeleri ile kendilerini özdeştirmeleri ve daha iyi performans sergilemeleri
konusunda da etkili olmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, otel
çalışanları nezdinde algılanan yönetsel güç-örgütsel güven-iş performansı ve
örgütsel özdeşleşme etkileşimli modelini test etmektir. Araştırma verileri,
Muğla’nın Bodrum ilçesinde faaliyette bulunan dört ve beş yıldızlı otel
işletmeleri çalışanlarından anket tekniği ile toplanmıştır. Bulgular,
işgörenlerin; yöneticilerine olan güvenini; uzmanlık, konum ve karizmatik güç
boyutlarının, örgütlerine olan güvenini ise; uzmanlık, konum, karizmatik ve ödül
gücü boyutlarının olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Yöneticiye duyulan
güven çalışanların iş performanslarını etkilemektedir. Yöneticilerine ve
işletmelerine güven duyan çalışanların, örgütleri ile özdeşleşme düzeylerinin
de yükseldiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yönetsel Güç Kaynakları, Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme, İş Performansı, Otel İşletmeleri, Bodrum

Kaynakça

• Akmaz, A. (2016). Psikolojik Kontrat İle Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Güven İlişkisi: Mersin İlindeki 4 ve 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi SBE.
• Aldemir, C. M. (1983). Yöneticilerin Güç Tipleri ile İşe Yabancılaşma ve İş Doyumu Arasındaki İlişkiler. Amme İdaresi Dergisi. 16.1, 61-77.
• Altaş, S. S. ve Kuzu, A. (2013). Örgütsel Etik, Örgütsel Güven ve Bireysel İş Performansı Arasındaki İlişki: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Araştırma. Electronic Journal of Occupational Improvement and Research. 2.1, 29-41.
• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2011). Relationship Between the School Administrators Power Sources and Teachers Organizational Trust Levels İn Turkey. Journal of Management Development. 31.1, 58-70.
• Argon, T. ve Ekinci, S. (2016). İlk ve Ortaokul Öğretmenlerinin Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Sinizm Düzeylerine İlişkin Görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 16.1, 1-19.
• Ashforth, B. E. ve Mael, F. A. (1989). Social Identity Theory and Organization. Academy of Management Review. 14.l, 20-39.
• Ashforth, B. E., Harrison, H. S. ve Corley, G. K. (2008). Identification in Organizations: An Examination of Four Fundamental Questions. Journal of Management. 34.3, 325-374.
• Asunakutlu, T. (2002). Örgütsel Güvenin Oluşturulmasına İlişkin Unsurlar ve Bir Değerlendirme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9, 1-13.
• Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. (2010). Liderlik Türleri ve Güç Kaynaklarına İlişkin Mevcut-Gelecek Durum Karşılaştırması: Eğitim Kurumu Yöneticilerinin Algılarına Dayalı Bir Alan Araştırması. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12.19, 73-84.
• Barutçugil, İ. (2004). Organizasyonlarda Duyguların Yönetimi. 2. Baskı. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Bayram, L. (2006). Geleneksel Performans Değerlendirme Yöntemlerine Yeni Bir Alternatif: 360 Derece Performans Değerlendirme. Sayıştay Dergisi. 62, 47-65.
• Beğenirbaş, M. ve Turgut, E. (2014). İş Performansının Sağlanmasında Çalışanın Duygusal Emeğinin ve Örgütte Güven Algısının Etkileri. İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 16.3, 131-149.
• Biçkes, D. M. ve Yılmaz, C. (2017). Çalışanların Örgütsel Güven Algılamalarının Özdeşleşme Düzeyleri Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Çalışma. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 14.1, 301-322.
• Buchanan, D. ve Huczynsky, A. (1997). Organizational Behavior. 3rd Edition. Milan: Prentice Hall.
• Büte, M. (2011). Etik İklim, Örgütsel Güven ve Bireysel Performans Arasındaki İlişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 25.1, 171-192.
• Campbell, J. W. ve Im, T. (2014). Identification and Trust in Public Organizations: A Communicative Approach, Public Management Review. 17.8, 1065-1084.
• Cengiz, S. (2008). Otel İşletmelerinde Çalışanların Örgütsel Bağlılığının İşgören Performansı Üzerindeki Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi SBE.
• Choi N. H. ve Kim, Y. S. (2011). The roles of Hotel Identification on Customer-Related Behavior. Nankai Business Review International. 2.3, 240-256.
• Cuce H., Ekmekcı, O. T. ve Guney, S. (2016). The Effects Of Cognition and Affect Based Trust on Organization Identification. Journal of Business, Economics and Finance. 5.1, 58-72.
• Çakınberk, A., Derin, N. ve Demirel, E. T. (2011). Örgütsel Özdeşleşmenin Örgütsel Bağlılıkla Biçimlenmesi: Malatya ve Tunceli Özel Eğitim Kurumları Örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi. 3.1, 89-121.
• Çalışkur, A. (2015). Yöneticinin Güç Kaynağı İle Çalışanların Örgüte Duyduğu Güven Arasındaki İlişki. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 45, 160-174.
• Çavuş, M. F. ve Harbalıoğlu, M. (2016). Yöneticinin Güç Kaynakları Algısı ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı: Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 9.1, 117-130.
• Davis, J. L., Bell, R. G., Payne, G. T. ve Kreiser, P. M. (2010) "Entrepreneurial Orientation and Firm Performance: The Moderating Role of Managerial Power". American Journal of Business. 25.2, 41-54.
• Demircan N. (2003). Örgütsel Güvenin Bir Ara Değişken Olarak Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Eğitim Sektöründe Bir Uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Kocaeli: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü S.B.E.
• Demircan, N. ve Ceylan, A. (2003). Örgütsel Güven Kavramı: Nedenleri ve Sonuçları Celal Bayar Üniversitesi . İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 10.2, 139-150.
• Demirkaya, H. ve Kandemir, Ş. A. (2014). Örgütsel Adaletin Boyutları ile Örgütsel Güven Arasındaki İlişkinin Analizine Yönelik Bir İşletme İncelemesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 18.2, 263-279.
• Epitropaki, O. T. ve Martin, R. (2005). The Moderating Role Of Individual Differences in the Relation Between Transformational/Transactional Leadership Perceptions and Organizational Identification. The Leadership Quarterly. 16.4, 569 – 589.
• Erdoğan, B. (1997). Örgütsel Güç ve Politika. Yönetim Dergisi. 8.26, 21-31.
• Erkutlu, H. V. ve Chafra, J. (2006). Relationship Between Leadership Power Bases and Job Stress of Subordinates: Example from Boutique Hotels. Management Research News. 29.5, 285-297.
• French, J. R. P. ve Raven, B. H. (1959). The Bases of Social Power. D. Cartwright ve A. Zander (Ed.). Studies in Social Power İçinde. 3rd Edition. Ann Arbor, Michigan: Research Center for Group Dynamics, Institute for Social Research, University of Michigan, 1959, 259-269.
• Fukuyama, F. (2000). Güven. A. Buğdaycı (çev.). 2. Baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (orijinal baskı tarihi 1996).
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. ve Tatham, R. L. (2006). Multivariate Data Analysis. 6th edition. Upper Saddle River, NJ: Pearson University Press.
• İslamoğlu, B., Birsel, M. ve Börü, D. (2007). Kurum İçinde Güven; Yöneticiye, İş Arkadaşlarına ve Kuruma Yönelik Güven Ölçümü. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Koçel, T. (2007). İşletme Yöneticiliği. 11. Baskı. İstanbul: Arıkan Basım Yayın Dağıtım.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2018). Turizm Tesisleri. http://yigm.kulturturizm.gov.tr (18 Şubat 2018).
• Lee, H. J. (2004). The Role Of Competence‐Based Trust and Organizational Identification in Continuous Improvement. Journal of Managerial Psychology. 19.6, 623-639.
• Memduhoğlu H. B. ve Zengin, M. (2017). Örgütsel Güven. H.B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz (Ed.). Yönetimde Yeni Yaklaşımlar içinde. Ankara: Vadi Grup Ciltevi 2017, 350-365.
• Okutan, M. ve Tengilimoğlu, D. (2002). İş Ortamında Stres ve Stresle Başa Çıkma Yöntemleri: Bir Alan Uygulaması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 4.3, 1-33.
• Öktem, Ş., Kızıltan, B. ve Öztoprak, M. (2016). Örgütsel Güven İle Örgüt İkliminin Örgütsel Özdeşleşme, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi. 8.4, 162-186.
• Özarallı, N. ve Torun, A. (2011). Biçimsel ve Biçimsel Olmayan İletişim, Yönetici İle Kuruma Duyulan Güven ve Üstün Uzmanlık Gücü Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi. 6.2, 101-113.
• Öztürk, E. (2005). Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli. Ş. Kalaycı (Ed.). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri İçinde. Ankara: Asil Yayın Dağıtım, 2005, 259-272.
• Palmer, J. M. ve Hyman, B. (2000). Yönetimde Kadınlar. V. Üner (çev.). İstanbul: Rota Yayıncılık (orijinal baskı tarihi 1993).
• Pfeffer, J. (1992). Managing with Power: Politics and Influence in Organizations. Boston: Harvard Business School Press.
• Polat, M. (2009). Örgütsel Özdeşleşmenin Öncülleri ve Ardılları Üzerine Bir Saha Çalışması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi SBE.
• Rahim, M. A. (1988). The Development of a Leader Power Inventory. Multivariate Behavioral Research. 23.4, 491-503.
• Rahim, M. A. (1989). Relationships of Leader Power to Compliance and Satisfaction with Supervision: Evidence from a National Sample of Managers. Journal of Management. 15.4, 545-556.
• Raven, H. B. (2008). The Bases of Power and the Power/Interaction Model of Interpersonal Influence. Analyses of Social Issues and Public Policy. 8.1, 1-22.
• Rich, G. A. (1997). The Sales Manager as a Role Model: Effects on Trust, Job Satisfaction, and Performance of Sales People. Journal of the Academy of Marketing Science, 25.4, 319-328.
• Robbins, S. P. (1998). Organizational Behavior. 8th Edition. New Jersey: Prentice-Hall Inc.
• Robbins, S. P. (2002). Essential of Organizational Behavior. 7th Edition. New Jersey: Prentice Hall Inc.
• Scott, C. R., Corman, S. R. ve Cheney, G. (1998). Development of a Structurational Model of Identification in the Organization. Communication Theory. 8.3, 298-336.
• Sekaran, U. (1992). Research Methods for Business: A Skill Building Approach. New York: John Wiley, and Sons.
• Sharkie, R. (2009) Trust in leadership is Vital for Employee Performance. Management Research News. 32.5, 491-498.
• Simmons, B. L., Gooty, J., Nelson, D. L. ve Little, L. M. (2009). Secure Attachment: Implications For Hope, Trust, Burnout, and Performance. Journal of Organizational Behavior. 30, 233-247.
• Şimşek, M. Ş. (2002). Yönetim ve Organizasyon, 7. Baskı, Konya: Günay Ofset.
• Tokgöz, E. ve Seymen, A. O. (2013). Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Bir Devlet Hastanesinde Araştırma. Öneri Dergisi. 10.39, 61-76.
• Türkay, O. ve Kabadayı, M. (12-14 Mayıs 2017). Otel Yöneticilerinin Güç Kullanımı Üzerine Nitel Bir Analiz. 4th International Congress of Tourism & Management Researches. Gyraine, Northern Cyprus, Proceeding Book. 47-58.
• Tüzün, K. İ. (2007). Güven, Örgütsel Güven ve Örgütsel Güven Modelleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İİBF Dergisi. 3.2, 93-118.
• Usta, I. ve Küçükaltan, D. (2012). Ödüllendirmenin Örgütsel Bağlılığa Etkisi: İstanbul’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. 1.2, 71-89.
• Woods R. H. ve King, J. Z. (1996). Quality Leadership and Management: in the Hospitality Industry. Michigan: Educational Institute of the American Hotel and Motel Association.
• Yazıcıoğlu, İ. (2009). Konaklama İşletmelerinde İşgörenlerin Örgütsel Güven Duyguları İle İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetleri Üzerine Bir Alan Araştırması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 8.30, 235-249.