DİJİTAL OYUNLARDA ANNELİK -BABALIK TEMSİLLERİ VE TOPLUMSAL CİNSİYET MESELESİ: MOTHER SIMULATOR: FAMILY LIFE ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: Cumhuriyetin 100. Yılı Özel Sayısı, 919 - 943, 18.10.2023

Sibel Ezgin Ağıllı

https://doi.org/10.35408/comuybd.1345308

Öz

20. yüzyıldan itibaren dijital oyun endüstrisi oldukça gelişmiştir. Dijital oyun oynama kültürü çocuklar arasında yaygınlaşmıştır ve internet çocuklar için oyun mecraları haline gelmiştir. Ancak çocuklar oyun oynarken sadece eğlenmekle kalmamaktadır, çoğu zaman dijital oyunların verdiği mesajları alımlamaktadırlar. Dijital oyunlarla ilgili birçok araştırmaya rastlanmakla birlikte, toplumsal cinsiyetin merkezinde yer alan annelik ve babalık kimliği meselesi özelinde yapılan çalışmalara pek rastlanılmamaktadır. Annelik ve babalık ise ayrıca üzerine çalışılması ve düşünülmesi gereken bir konudur. Bu nedenle bu çalışmanın odağında annelik ve babalık meselesi yer almaktadır. Çalışmanın asıl amacını, Mother Simulator: Family Life dijital oyununda annelik imgesinin nasıl yansıtıldığını ve anneliğin nasıl yeniden üretildiğini ortaya çıkarmak oluşturmakla beraber babalığın nasıl temsil edildiğinin de izlerini sürmek ve ebeveynlik pratikleri üzerinden toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin nasıl yeniden üretildiğini incelemektir. Bu araştırmada nitel yöntemlerden faydalanılmıştır. Mother Simulator: Family Life dijital oyunu örneklem olarak belirlenmiştir. Böylece Mother Simulator: Family Life dijital oyunu görüntüleri, fragmanı, hakkında kısmı, kullanıcı yorumları betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Sonuç olarak annelik kimliği, anne karakteri üzerinden, ataerkil kültüre uygun ev işleri ve çocuk bakımı gerçekleştiren, eşine hizmet eden bir biçimde yansıtılmıştır. Oyunun anneliği özellikle de beyaz, orta sınıf kadınları tanımlayan “ideal” ve “yoğun” anneliği yeniden inşa ettiği görülmüştür. Babalığın ise “geleneksel babalık” modeline uygun bir biçimde yeniden üretildiği ile karşılaşılmıştır. Ayrıca çocukların “anneliği öğrendim”, “anne gibi hissettim” benzeri yorumlarından bireylerin geleneksel toplumsal cinsiyet normlarına göre belirlenmiş rolleri içselleştirmelerinde Mother Simulator: Family Life dijital oyununun etkili bir yönü olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Annelik, Babalık, Kadın, Toplumsal Cinsiyet, Dijital oyunlar

Kaynakça

• Acar-Savran, G. (2013). Beden Emek Tarih. İstanbul: Pusula Yayıncılık.
• Acar-Savran, G. & Demiryontan, N. (Ed.). (2012). Kadının Görünmeyen Emeği. İstanbul: Yordam Yayıncılık.
• Arda, Ü., Kaya, R. & Çakır, V. O. (2021). Serbest Zaman Etkinliği Olarak Dijital Oyunlar ve Toplumsal Cinsiyet. OPUS International Journal of Society Researches, 17(38), 5791-5818.
• Arendell,T. (2000). Conceiving and Investigating Motherhood: The Decade’s Scholarship. Journal of Marriage and The Family, 62 (November), 1192– 1207.
• Badinter, E. (2011). Kadınlık mı? Annelik mi? A. Ekmekçi (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bozkurt, A. (2014). Homo Ludens: Dijital Oyunlar ve Eğitim. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-18.
• Burç, P. E. (2015). Popüler Kültür ve Annelik: Anneliğin Farklı Görünümleri. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, Erişim: 7 Temmuz 2023, http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler/Pinar-Ezgi-Burc-4Eylul2015.pdf.
• Büyükbaykal, C. I. & Cansabuncu, İ. A. (2020). Türkiye’de Yeni Medya Ortamı ve Dijital Oyun Olgusu. Yeni Medya Elektronik Dergi, 4(1), 1-9.
• Can, G. (2003). Perceptions Of Prospective Computer Teachers Toward The Use of Computer Games with Educational Features in Education. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Middle East Technical University, Ankara.
• Cassell, J., & Jenkins, H. (Eds.). (2000). From Barbie® to Mortal Kombat: Gender and Computer Games. Cambridge, MA: MIT Press.
• Chen, G. M. (2013). Don’t Call Me That: A Techno- Feminist Critique of the Term Mommy Blogger, Mass Communication and Society, 16(4), 510-532.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. S.B. Demir (Çev. Ed.), Ankara: Eğiten Kitap.
• Cummins, M. W., & Brannon, G. E. (2022). Mothering in A Pandemic: Navigating Care Work, Intensive Motherhood, and COVID-19. Gender issues, 39(2), 123-141.
• De Castell, S., & Jenson, J. (2003). Serious Play.Journal of Curriculum Studies, 35(6), 649-665.
• Demirbaş, Y. (2015). Dijital Oyunlara “Oyun Türü” Yaklaşımlarının Sorunları: “Platform Oyunları” Türü Örneği. Selçuk İletişim, 9(1), 363-387.
• Dinçer, Ç., Demiriz, S., & Ergül, A. (2017). Okul Öncesi Dönem Çocukları (36–72 Ay) İçin Özbakım Becerileri Ölçeği-Öğretmen Formu’nun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45(45), 59-78.
• Durdu, P., Tüfekçi, A. & Çağıltay, K. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Bilgisayar Oyunu Oynama Alışkanlıkları ve Oyun Tercihleri: ODTÜ ve Gazi Üniversitesi Öğrencileri Arasında Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Eurasion Journal of Educational Research. 19, 66-76.
• Dündar, G. (2014). Dijital Oyunlarda Toplumsal Cinsiyet İnşası: Warrior Of Nemesis Örneği. 3. Uluslararası İletişim Öğrencileri Sempozyumu, 26-27 Ekim 2015, İzmir.
• Flanagan, M. (2003). SIMple & Personal: Domestic Space &The Sims. MelbourneDAC
• Frasca, G. (2001). Rethinking Agency And Immersion: Video Games As A Means of Consciousness-Raising. Digital Creativity, 12(3), 167-174.
• Delamere, F. M. & Shaw, S. M. (2008). “They See It As A Guy’s Game”: The Politics of Gender in Digital Games, Leisure/Loisir, 32(2), 279-302.
• Gee, J. P. (2003). What Videogames Have to Teach Us About Learning and Literacy, New York: Palgrave Publications.
• Güder, Y. S. & Alabay, E. (2016). 3-6 Yaş Arasındaki Çocukların Oyuncak Tercihlerinin Toplumsal Cinsiyet Bağlamında İncelenmesi. Ahi Evren Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(17), 91-111.
• Green, F. J. (2010). Intensive Mothering. A. O’Reilly (Ed.) Encyclopedia of Motherhood içinde (s .101-103) Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage Publications
• Hallstein, L. O. (2010). New Momism, A. O’Reilly (Ed.), Encyclopedia of Motherhood içinde (s. 914-916) Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage Publications Hayes, E. (2005). Women, Video Gaming and Learning: Beyond Stereotypes. Tech Trends,49, 23–28.
• Hays, S. (1996). The Cultural Contradictions of Motherhood. New Haven, CT: Yale University Press.
• Johnston, D. & Swanson, D. (2003) Invisible Mothers: A Content Analysis of Motherhood İdeologies and Myths in Magazines, Sex Roles, 49(1-2), 21-33.
• Kafai, Y. B., Heeter, C., Denner, J., & Sun, J. Y. (Eds.). (2011). Beyond Barbie and Mortal Kombat: New Perspectives on Gender and Gaming. Cambridge, MA: MIT Press.
• Kan, D. (2012). Yeni Medya Aracı Bilgisayar Oyunlarında Toplumsal Cinsiyetin İnşası. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 2(4), 52-60.
• Karahisar, T. (2014). İnternette Çocukları Bekleyen Riskler ve Medya Okuryazarlığı. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 4(4), 82-95.
• Lee, E. J. (2008). Living with Risk in the Age of ‘Intensive Motherhood’: Maternal Identity and Infant Feeding. Health, Risk & Society, 10(5): 467–77.
• Lupton, D. (2000). ‘A Love/Hate Relationship’: The Ideals and Experiences of First- Time Mothers. Journal of Sociology, 36(1): 50–64.
• March, K., & Miall, C. E. (2006). Reinforcing the Motherhood Ideal: Public Perceptions of Biological Mothers Who Make An Adoption Plan. Canadian Review of Sociology, 43(4), 367-386.
• Marsiglio, W., & Roy, K. (2012). Nurturing Dads: Social Initiatives beyond the Wallet. New York: Russell Sage Foundation.
• Mercan, Z., & Şahin, F. T. (2017). Babalık Rolü ve Babalık Rolü Algısı. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 2(2), 1-10.
• Meşe, İ. (2018). Bir Sorunsal Olarak Popüler Yayınlarda “İdeal Annelik” Kurgusu. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 41-42. Sayı: Kadın, 93-111
• Michaels, M. W. & Douglas, S. J. (2004). The Mommy Myth: The Idealization of Motherhood and How it Has Undermined Women. Newyork: Free Press
• Nutt, D., & Railton, D. (2003). The Sims: Real Life As Genre. Information Communication & Society, 6(4), 577-592.
• O’Brien Hallstein, D. L. (2008). Silences and Choice: The Legacies of White Second Wave Feminism in the New Professoriate. Women’s Studies in Communication, 31(2), 143–150.
• Onay, C. Z., & Kıylıoğlu, L. (2021). Dijital Oyunlarda Kadın ve Erkek Temsilinin Toplumsal Cinsiyet İşaretleri Bağlamında Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(41), 955-993.
• Özbay, F. (2013). Demografik Dönüşüm Sürecinde İktidar, Kadın ve Aile. N. Boztekin (Ed.), Başka Bir Aile Anlayışı Mümkün Mü? içinde (s.106-112), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Pala, F. K. & Erdem, M. (2011). Dijital Oyun Tercihi ve Oyun Tercih Nedeni ile Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Öğrenme Stili Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Çalışma. Journal of Kırsehir Education Faculty, 12(2), 53-71.
• Rustia, J. & Abbott, D. A. (1990). Predicting Paternal Role Enactment. Western Journal of Nursing Research. 12(2), 145-160.
• Schott, G. & Horrell, K. 2000. Girl Gamers and Their Relationship with The Gaming Culture. Convergence, 6(4): 36–53.
• Soner, T. (2017). Dijital Çocuk Oyunları ve Toplumsal Cinsiyet: Gerçeklikten Sanala Kırılamayan Kalıplar. Erişim: 10 Temmuz 2023, https://dijitalmedyavecocuk.bilgi.edu.tr/2017/03/30/dijital-cocuk-oyunlari-ve-toplumsal-cinsiyet-gerceklikten-sanala-kirilamayan-kaliplar/
• Taylan, H. H., Topal, M. & Ayas, T. (2018). Sakarya’daki Lise Öğrencilerinin Dijital Oyun Oynama Eğilimlerinin İncelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyber Bullying, 5(1), 53-68.
• Thébaud, S. & David S. P. (2016). Masculinity and the Stalled Revolution: How Gender Ideologies and Norms Shape Young Men’s Responses to Work–Family Policies. Gender & Society, 30 (4), 590–617.
• Trevino, M. B. (2010). Technology and Motherhood, A. O’Reilly (Ed.) Encyclopedia of Motherhood içinde (s.1199-1200) Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage Publications.
• TÜİK (2021) Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, Erişim: 2 Temmuz 2023, 2021https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2021-41132
• Ünal, F. & Kök, E. E. (2015). 0-6 Yaş Çocuğu Olan Ebeveynlerin Babalık Rolüne İlişkin Görüşleri. International Journal of Social Sciences And Education Research. 1(4), 1142-1153
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zeybekoğlu, Ö. (2013). Günümüzde Erkeklerin Gözünden Babalık ve Aile. Mediterranean Journal of Humanities, 3(2), 297-32