TÜRKİYE’NİN NARENCİYE SEKTÖRÜNDE KARŞILAŞTIRMALI REKABET GÜCÜ

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: Cumhuriyetin 100. Yılı Özel Sayısı, 944 - 967, 18.10.2023

Serdar Özözen

https://doi.org/10.35408/comuybd.1345934

Öz

Narenciye, portakal, limon, mandalina, greyfurt gibi ekonomik değeri yüksek meyve türlerini içine alan ürün grubudur. Bu ürün grubu aynı zamanda, turunçgiller olarak da isimlendirilmektedir. Narenciye, dünyada en fazla üretilen, tüketilen ve ekonomik değer açısından uluslararası meyve ticaretinde birinci sırada yer alan meyve grubudur. Türkiye narenciye ürünlerinin üretimi ve ihracatında dünya’da sayılı ülkeler arasında bulunmaktadır. Dünyada en önemli turunçgil ihracatı yapan ülkeler incelendiğinde Türkiye'nin en çok narenciye ihracatı yapan ülkeler arasında ilk 5'de yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin narenciye sektöründe rekabet gücünü karşılaştırmalı olarak analiz etmektir. Çalışma 2000-2020 dönemini kapsamaktadır. Yöntem olarak Balassa’nın Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlük Endeksi kullanılmıştır. Çalışmada, narenciye sektörü SITC 05711 Portakal, SITC 05712 Mandalina, SITC 05721 Limon ve SITC 05722 Greyfurt olmak üzere 4 alt ürün grubunu kapsamaktadır. Endeks sonuçlarına göre, Türkiye’nin narenciye sektöründe güçlü karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Analiz sonuçları narenciye ihracatında İsponya ve Güney Afrika’nın Türkiye’nin başlıca rakipleri olduğunu göstermiştir. Türkiye'nin Mandarin (SITC 05712), Limon (SITC 05721) ve Greyfurt (SITC 05722) alt ürün gruplarında güçlü bir karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu görülmüştür. Portakal alt ürün grubunda (SITC 05711) ise Türkiye'nin orta düzeyde karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Narenciye Sektörü,, Turunçgiller, Rekabet Gücü

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Düzenlediğiniz Uluslararası Sosyal Bilimler Konferansına katılma imkanı verdiğiniz için ve makalemi değerlendirme fırsatı sunduğunuz için emeği geçen herkese teşekkürü bir borç bilirim. İyi çalışmalar dilerim.

TURKEY’S COMPARATIVE COMPETITIVENESS IN THE CITRUS SECTOR

Öz

Citrus is a product group that includes fruit types with high economic value such as oranges, lemons, tangerines and grapefruits. This product group is also called citrus fruits. Citrus is the most produced and consumed fruit group in the world, and ranks first in international fruit trade in terms of economic value. Turkey is one of the leading countries in the world in the production and export of citrus fruits. When the most important citrus exporting countries in the world are analyzed, Turkey ranks among the top 5 citrus exporting countries.The aim of this study is to analyze Turkey's comparative competitiveness in the citrus sector. The study covers the period 2000-2020. As a method, Balassa's Revealed Comparative Advantage Index is used. In the study, citrus sector covers 4 sub-product groups as SITC 05711 Orange, SITC 05712 Mandarin, SITC 05721 Lemon and SITC 05722 Grapefruit. According to the index results, It has been observed that Turkey has a strong comparative advantage in the citrus sector. The results of the analysis show that Spain and South Africa are Turkey's main competitors in citrus exports. It has been observed that Turkey has a strong comparative advantage in Mandarin (SITC 05712), Lemon (SITC 05721) and Grapefruit (SITC 05722) sub-product groups. It has been found that Turkey has a moderate comparative advantage in Orange sub-product group (SITC 05711).

Anahtar Kelimeler

Citrus Sector,, Citrus Fruits, Competitiveness

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Aşık, B. ve Ellibeş, E. (2020), Türkiye ve AB Üye Ülkeleri Arasında Narenciye Sektörünün Rekabet Analizi, İstatistik ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 1(1), 11-22.
• Balassa, B., (1965), “Trade Liberalization and Revealed Comparative Advantage,”Manchester School, 33(2), 99-123.
• Fidan, H. (2009), Comparison of Citrus Sector Competitiveness between Turkey and EU-15 Member Countries, HortScience horts, 44(1), 89-93.
• Hinloopen, J., Marrewijk, C. V. (2001), On the empirical distribution of the Balassa index, Review of World Economics, 137(1): 1-35
• Kadanalı, E. (2019), Türkiye Turunçgiller İhracatının Rekabet Gücünün Analizi, Tarım Ekonomisi Dergisi, 25 (1), 15-25.
• Nazilli Ticaret Odası (2020), Narenciye (Turunçgiller) Sektör Raporu.
• Özdemir, M. B. & Kösekahyaoğlu, L. (2019), Türkiye’nin Portakal, Mandalina, Limon ve Yaş Kayısı Ürünlerinde Karşılaştırmalı İhracat Performansı ve Rekabet Gücü Analizi, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 6 (14), 84-105.
• Şahin, D. (2016),Yaş Meyve ve Sebze Sektörünün Dış Ticaret Yapısının Analizi: Türkiye ve BRIC Ülkeleri Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (2), 28-47.
• TEPGE (2021), Ürün Raporu Turunçgiller, TEPGE Yayın No: 333, ISBN: 978-605-7599-72-8
• Trademap (2022), Trade Statistics, Erişim Tarihi: 04.09.2023, https://www.trademap.org/Index.aspx.
• TÜİK (2023), Bitkisel Ürün Denge Tabloları, Erişim Tarihi: 08.09.2023, https://www.tuik.gov.tr.
• Ulusal Turunç Konseyi (2016), Türkiye Turunçgil Sektörü ve İhracat Yapısı.
• UN Comtrade Database (2023), Trade Statistics, Erişim Tarihi: 03.01.2023, http://comtrade.un.org/data.