Medya Etiği Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar: Türkiye’deki Ders İzlenceleri Üzerinden Bir Değerlendirme

Yıl 2018, Sayı: 55, 61 - 76, 28.12.2018

Bülent Çaplı Oğuzhan Taş

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’deki iletişim eğitimi veren fakülte ya da bölümlerde nasıl bir medya etiği eğitimi verildiği ilgili derslerin izlenceleri üzerinden incelenmiştir. Türkiye’de 1990’lardan bugüne medya endüstrisinde büyük bir yapısal dönüşüm gerçekleşmiş, eşzamanlı olarak iletişim fakültelerinin sayısında dramatik bir artış görülmüştür. Tüm bu değişimlere karşılık, etik eğitimine yönelik müfredatın yeniden düşünülüp planlanmasında dikkat çekici bir çaba görülmemiştir. Fakültelerin meslek eğitimini öncelemesi ve müfredatlarını bu çerçevede geliştirmesi karşısında, medyanın demokratik bir siyasal sistemde üstlenmesi gereken role dair bakış açıları geri planda kalmış, piyasanın zorlayıcı gerçekliği daha çok vurgulanır olmuştur. Bugün Türkiye medyası mülkiyet yoğunlaşması ve aşırı politizasyonun ikiz baskısı altındadır. Medya kuruluşlarını ve habercileri baskı altında tutmak ve denetlemek için kullanılan yöntemler nedeniyle Türkiye’nin basın özgürlüğü karnesi giderek kötüleşmektedir. Geleceğin medya çalışanlarını yetiştiren iletişim fakültelerinin medya etiğini nasıl bir çerçevede “gördükleri” bu koşullarda bize daha da önemli görünmektedir. Bu nedenle, Türkiye’de medya etiği eğitiminin nasıl bir görünüme sahip olduğunu fakülte ve bölümlerden toplanan ders izlenceleri temelinde incelenmiştir. Ele alınan konu ve sorunlar, ders amaç ve hedefleri, değerlendirme ve öğretim teknikleri gibi başlıca unsurlar ilgili eleştirel literatürle bağlantısı içinde değerlendirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Medya etiği, iletişim eğitimi, ahlaki akıl yürütme, ders izlenceleri, etik ilkeler

Problems in Media Ethics Education: An Assessment of Syllabi of Undergraduate Courses in Turkey

Öz

This study explores the syllabi used at communication faculties/departments in Turkey with the goal of examining how media ethics is taught at the undergraduate level. Since 1990s, we have witnessed fundamental changes in the media landscape and the proliferation of communication faculties in Turkey. Despite these changes, curriculum planning involving ethics has received little attention within communication studies. Faculties have tended to orient themselves too much toward the profession and too little toward the academy. We assume that this trend overemphasizes the realities of the market while ignoring moral reasoning through the role of profession in a democratic political system. Today, the media profession suffers from ownership concentration and politicization. Turkey has a poor record on press freedom mainly because of the methods used by the government to pressure and control media outlets and journalists. Under these circumstances, exploring the ways of seeing ethics in media education seems more crucial to us. To assess the current scenery of media ethics education in Turkey, syllabi of ethics courses from various faculties were collected to be analysed primarily for their subject content, but some other issues were considered as well, such as course descriptions, objectives, assessment techniques, and teaching methods.

Anahtar Kelimeler

Media ethics, communication education, moral reasoning, syllabi, ethical principles

Kaynakça

• Akser, M., & Baybars-Hawks, B. (2012). Media and democracy in Turkey: Toward a model of neoliberal autocracy. Middle East Journal Of Culture And Communication, 5(3), 302–321. https://doi.org/10.1163/18739865-00503011
• Braun, M. J. (1999). Media ethics education: A comparison of student responses. Journal of Mass Media Ethics, 14(3), 171–182. https://doi.org/10.1207/S15327728JMME1403_4
• Canary, H. E. (2007). Teaching ethics in communication courses: An investigation of instructional methods, course foci, and student outcomes. Communication Education, 56(2), 193–208. https://doi.org/10.1080/03634520601113660
• Christians, C. G., & Lambeth, E. B. (1996). The status of ethics instruction in communication departments. Communication Education, 45, 236–243. https://doi.org/10.1080/03634529609379052
• Dağtaş, E. (2011). Üniversite-sanayi işbirliği perspektifinden Türkiye’deki iletişim eğitimine ilişkin bir değerlendirme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 15, 32–48.
• Eres, B., & Yüksel, H. (2018, 10 Mayıs). AKP döneminde Türkiye’de değişen medya sermayesi. Retrieved from http://halagazeteciyiz.net/2018/05/10/akp-doneminde-turkiyede-degisen-medya-sermayesi/
• Hanson, G. (2002). Learning journalism ethics: The classroom versus the real world. Journal of Mass Media Ethics, 17(3), 235–247. https://doi.org/10.1207/S15327728JMME1703_05
• Goree, K. (2000). Teaching moral development in journalism education. Journal of Mass Media Ethics, 15(2), 101–114. https://doi.org/10.1207/S15327728JMME1502_4
• Kejanlıoğlu, D. B., & Taş, O. (2014). Turquie: La liberté d’expression en état de siége. Economia, 21, 42–45.
• Kostyu, P. E. (1990). Doing what is right: Teaching ethics in journalism programs. Journal of Mass Media Ethics, 5(1), 45–58. https://doi.org/10.1207/s15327728jmme0501_4
• Lambeth, E. B., Christians, C., & Cole, K. (1994). Role of the media ethics course in the education of journalists. Journalism and Mass Communication Educator, 49(3), 20–26. https://doi.org/10.1177/107769589404900303
• Lambeth, E. B., Christians, C. G., Fleming, K., & Ting Lee, S. (2004). Media ethics teaching in the century 21: Progress, problems, and challenges. Journalism and Mass Communication Educator, 59(3), 20–26. https://doi.org/10.1177/107769580405900304
• Lee, B., & Padgett, G. (2000). Evaluating the effectiveness of a mass media ethics course. Journalism and Mass Communication Educator, 55(2), 27–39. https://doi.org/10.1177/107769580005500204
• Peck, L. A., & Reel, G. S. (2013). Media ethics at work: True stories from young professionals. Washington DC: CQ Press.
• Plaisance, P. L. (2006). An assessment of media ethics education: Course content and the values and ethical ideologies of media ethics students. Journalism and Mass Communication Educator, 61(4), 378–396. https://doi.org/10.1177/107769580606100404
• Taş, O. (2017). Ahlak düşüncesi perspektifinden medya pratiği nasıl görünür? Kültür ve İletişim, 20(2), 12–42.
• Tokgöz, O. (2003). Türkiye’de iletişim eğitimi: Elli yıllık bir geçmişin değerlendirilmesi. Kültür ve İletişim, 6(1), 9–32.
• Yeşil, B. (2016). Media in new Turkey: The origins of an authoritarian neoliberal state. Urbana, IL: University of Illinois Press.
• Wyatt, W. N. (2008). Being Aristotelian: Using virtue ethics in an applied media ethics course. Journal of Mass Media Ethics, 23(4), 296–307. https://doi.org/10.1080/08900520802519836