Determining the healthy lifestyle behaviors of lecturers carrying out a duty in medical faculty

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 29 - 36, 30.06.2021

Aysun Güzel , Fatih Kara

Öz

Aim: The purpose of this study was to determine the healthy lifestyle behaviors of lecturers carrying out a duty in university hospitals in the city center of Konya. Subjects and Method: The target population of the descriptive study comprised 309 lecturers carrying out a duty in internal and surgical branches in Konya Selçuk University Medical Faculty and Konya Necmettin Erbakan University Meram Medical Faculty between 1 March - 30 April 2013. The whole population was included in the study without sampling and 140 (45.3%) lecturer who agreed to complete the data form took part in the study. The data collection tool of the study comprised a personal information form and 40 questions prepared by the researchers on the basis of the literature aimed at determining healthy life behaviors and health screenings. In analysis of the data the SPSS 22 package program was used. The data was summarized via mean ± standard deviation and percentage. Results: The mean age of the lecturers who took part in the study was 44.9 ± 8.9 years and 29.3% of them were female. Of the lecturers who took part in the study, 72.8% stated that they had had blood pressure, 58.6% blood glucose and 61.4% cholesterol measurement within the last six months. Of the male lecturers, 86% had never had prostate screening and 81.0% bone density screening. Of the female lecturers, 68.2% had never had mammography, 53.6% bone density screening and 48.7% PAP smear screening. Conclusion: The study found that the lecturers had higher levels of smoking, alcohol use and body weight. Most lecturers had had blood pressure, blood glucose and cholesterol measurements within the last six months; however, they had not had screening tests (mammography, PAP smear, prostate).

Anahtar Kelimeler

lecturer, healthy lifestyle, behaviors screening tests

Tıp fakültesinde görev yapan öğretim üyelerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Konya il merkezinde bulunan üniversite hastanelerinde çalışan öğretim üyelerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesidir. Bireyler ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırmanın evrenini, 1 Mart - 30 Nisan 2013 tarihlerinde Konya Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi’nde dahili ve cerrahi branşta çalışan 309 öğretim üyesi oluşturmuştur. Örneklem seçimine gidilmeyerek evrenin tamamı çalışma kapsamına alınmış ve veri formunu cevaplamayı kabul eden 140 (%45,3) kişi araştırmaya katılmıştır. Araştırmanın veri toplama aracı; kişisel bilgi formu ve araştırmacılar tarafından literatürden faydalanılarak hazırlanan sağlıklı yaşam davranışları ve sağlık taramalarını içeren 40 sorudan oluşmuştur. Verilerin analizinde SPSS 22.0 paket programı kullanılmıştır. Veriler ortalama±standart sapma ve yüzde ile özetlenmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan öğretim üyelerinin yaş ortalaması 44,9±8,9 yıldır ve %29,3’ü kadındır. Araştırmaya katılan öğretim üyelerinin %72,8’i kan basıncını, %58,6’sı kan şekerini, %61,4’ü ise kan kolestrolü düzeyini son 6 ay içerisinde ölçtürdüğünü ifade etmiştir. Erkek öğretim üyelerinin %86,0’sı prostat, %81,0’i kemik yoğunluğu taraması hiç yaptırmamıştır. Kadın öğretim üyelerinin %68,2’si mamografi, %53,6’sı kemik yoğunluğu ve %48,7’si PAP smear taraması hiç yaptırmamıştır. Sonuç: Bu çalışmada öğretim üyelerinin sigara ve alkol tüketimlerinin ve vücut ağırlığının fazla olduğu bulunmuştur. Öğretim üyelerinin çoğunluğunun kan basıncı, kan şekeri ve kolestrol ölçümlerini son 6 ay içerisinde yaptırdıkları fakat tarama testlerini (mamografi, PAP smear, prostat) yaptırmadıkları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

lecturer, healthy lifestyle, behaviors screening tests

Kaynakça

• 1.Nacar M, Baykan Z, Cetinkaya F, et al. Health promoting lifestyle behaviour in medical students: a multicentre study from Turkey. Asian Pac J Cancer Prev 2014;15(20):8969-74.
• 2.Alzahrani SH, Malik AA, Bashawri J, et al. Healthpromoting lifestyle profile and associated factors among medical students in a Saudi university. SAGE Open Med 2019 Mar 25;7:2050312119838426.
• 3.Aygar H, Zencirci SA, Emiral GO, et al. Assessment of health-promoting lifestyle behaviors of adults living in the semi-rural area. North Clin Istanb 2019;6(1):13-20.
• 4.World Health Organization. Noncommunicable Diseases. Erişim: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/noncommunicable-diseases. Published April 13,2021. Erişim tarihi: 08.01.2021.
• 5.Duran Ü, Öğüt S, Asgarpour H ve ark. Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2018;2(3):138-47.
• 6.Bostan N, Beşer A. Hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2017;14(1):38-44.
• 7.Akçakanat T, Toraman A, Çarıkçı İH. Tıp fakültesi öğretim üyelerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2015;7(13):84-97.
• 8.Bhuiyan M, Sheng JWK, Ghazali FHB, et al. Health-promoting lifestyle habits among preclinical medical students. J Pak Med Assoc. 2017;11(2):490-5.
• 9.Ardıç C, Taşkın N. An evaluation of healthy lifestyle behaviors of medical school students. Bezmialem Science 2018;6(3):191-5.
• 10.Özkan S, Yılmaz E. Hastanede çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008;3(7):90-94.
• 11.McNerney JP, Andes S, Blacwell DL. Selfreported helath behaviors of osteopathic physicians. J Am Osteopath Assoc 2007;107:537-546.
• 12.Maheux B, Haley N, Rivard M, et al. Do physicians assess lifestyle health risks during general medical examinations? CMAJ Open .1999;160(13):1830-1.
• 13.Özmen V, Fidaner C, Aksaz E ve ark. Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması. J Breast Health 2009;5(3):126-2.
• 14.Frank E, Segura C. Health practices of canadian physicians. Can Fam Physician. 2009;55:810-1.e1-7.
• 15.Tyzuk K. Physician health: a review of lifestyle behaviors and preventive health care among physicians. Med J. 2012;54(8):419-1.
• 16.While AE. Promotion healthy behaviours – do we need to practice what we preach? London J Prim Care. 2015;7(6):112-114.
• 17.Çetiner H, Ulupınar S. Sağlık profesyoneli olan ve olmayan hastane çalışanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi 2018;27(1):1-10.
• 18.Hidalgo KD, Mielke GI, Parra DC, et al. Health promoting practices and personal lifestyle behaviors of Brazilian health professionals. BMC Public Health 2016;16:1114.
• 19.Abuduxike G, Aşut Ö. Assesment of the healthy lifestyle behaviors and associated factors among first year medical students in Northern Cyprus. Cyprus J Med Sci 2020;10.5152/.2020.1090.
• 20.Chiou ST, Chiang JH, Huang N, et al. Health behaviors and participation in healthpromotion activities among hospital staff:which occupational group performs better? BMC Health Services Research 2014;14:474.
• 21.Yalçınkaya M, Özer FG, Karamanoğlu AY. Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;6(6):409-420.
• 22.Özveren H, Yılmaz ED. Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile egzersiz davranışlarının incelenmesi. Journal of Human Sciences 2018;15(3):1505-1518.
• 23.Demiriz S, Özgen L. Çocukların sebze ve meyve tüketim durumu: anne ve çocuk görüşleri. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2019;39(2):681-701.
• 24.Ceyhun Sezgin A. Meyve, sebze ve sağlığımız. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2014;2(2):46-51.
• 25.Özvurmaz S, Yavaş S. Hekim dışı sağlık çalışanlarının sigara içme ve bağımlılık düzeyleri ile ilişkili etmenler. Mersin Univ Sağlık Bilim Derg 2018;11(2):157-166.
• 26.Karadağ Gezmen M, Aksoy M. Uyku regülasyonu ve beslenme. Göztepe Tıp Dergisi 2009;24(1):9-15.
• 27.Artıran İğde FA, Alper Gürz A. Periyodik muayenede taramalar. Türkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics 2013;4(5):43-48.
• 28.T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Aile Hekimliği Uygulamasından Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri. Ankara, 2015.
• 29.Öztürk S, Öztürk S. Kardiyovasküler risk faktörü olarak dislipidemilere yaklaşım. Abant Medical Journal 2012;1(2):89-93.
• 30.Kılıç M. Yozgat il merkezindeki sağlık çalışanlarında seçilmiş olumsuz sağlık davranışlarının sıklığı ve etkileyen faktörler. [Doktora tezi], Kayseri, 2011.
• 31.Mumcu H. Kırk yaş ve üzeri kanser tanısı almamış bireylerin kansere ilişkin bilgi, tutum ve davranışları. Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi, 2014.
• 32.Kaya C, Üstü Y, Özyörük E, et al. Sağlık çalışanlarının kanser taramaları hakkındaki bilgi tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Ankara Med J 2017;1:73-83.
• 33.Özçam H, Çimen G, Uzunçakmak C, et al. Kadın sağlık çalışanlarının meme kanseri, serviks kanseri ve rutin tarama testlerini yaptırmaya ilişkin bilgi tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. İstanbul Med J 2014;15:154-160.
• 34.Kahraman F, Kılıç D. 40 yaş üstü bireylerin prostat kanseri taramalarına ilişkin sağlık inanç ve tutumlarının belirlenmesi. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi 2019;1(3):103-19.
• 35.Koruk İ, Gözükara F, Yiğitbay E, et al. Şanlıurfa’da birinci basamak sağlık hizmetleri çalışanlarının ulusal kanser tarama standartları ile ilgili bilgi düzeyi. Turk J Public Health 2015;13(2):127-136.