Psychosocial Intervention and Psychological First Aid

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 81 - 92, 31.12.2023

Nurten Sargın , Mehmet Akif Demirelli

Öz

In recent years, both globally and in our country, the occurrences of disasters, pandemics, crises, migrations, and wars have been increasing. In such situations, people experience losses, and after these losses, they face various challenges in order to continue their lives. Loss of life and property, being forced to migrate from the affected region, are some of the losses people experience. It is a well-known fact that people need support during these negative circumstances in order to cope with them and rebuild their lives. The intervention services to be implemented after disasters and emergencies are generally referred to as psychosocial intervention services. Psychological first aid, which is one of the intervention efforts, and psychosocial intervention efforts are often used interchangeably, and it is observed that practitioners, field workers, volunteers, and official workers use these two services in place of each other. This study aims to explain the differences between psychosocial support and psychological first aid provided to individuals affected by disasters and emergencies, and thus facilitate more practical work for those working in the field.

Anahtar Kelimeler

psychology, Psychosocial Intervention, Psychological First Aid

Psikososyal Destek ve Psikolojik İlk Yardım

Öz

Gerek dünya genelinde gerekse de Türkiye’de son yıllarda afet, salgın, kriz, göç ve savaş durumları giderek artmaktadır. Bu durumlarda insanlar kayıplar yaşamakta, yaşanan kayıplar sonrasında da hayatlarına devam etmek için çeşitli zorluklarla karşılaşmaktadır. Can ve mal kayıpları, yaşanılan bölgeden göç etmek durumunda kalmak insanların yaşadığı kayıplardan bazılarıdır. Yaşanan olumsuz durumlarla baş edebilmek ve yeniden hayata tutunmak için insanların bu dönemde desteğe ihtiyaç duydukları bilinen bir gerçektir. Afet ve acil durumlar sonrasında uygulanacak müdahale hizmetleri genel olarak psikososyal müdahale hizmetleri olarak ifade edilmektedir. Müdahale çalışmalarından birisi olan psikolojik ilk yardım ile psikososyal destek çalışmaları çoğu zaman birbirleri yerine kullanılmakta; uygulayıcıların, alan çalışanlarının, gönüllü ve resmi çalışanların iki hizmeti birbirleri ile karıştırdıkları gözlenmektedir. Yapılan bu çalışmayla afet ve acil durumları yaşayan bireylere uygulanan psikososyal destek ve psikolojik ilk yardım kavramları ve çalışmaları arasındaki farklar açıklanmaya çalışılmış ve böylece sahada çalışanların bu konuda farkındalık ve bilgi düzeyini artırarak daha etkili çalışmalar yapabilmelerine olanak sağlamak amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

psikoloji, psikolojik ilk yardım, psikososyal destek

Kaynakça

• Aka, M. (2023). Maneviyatın psikolojik ilk yardımdaki rolü: Anlamın keşfi ve sağaltıcı etkileri. Sosyal, İnsan ve İdari Bilimlerde Yenilikçi Çalışmalar, 1441-1470.
• Aker, T., Karakaya I. (2017). Toplumsal travmalar ve afette psikososyal destek projesi uygulama rehberi, Ankara.
• Aktan, C. C. ve Şen, H. (2001). Ekonomik kriz: Nedenler ve çözüm önerileri. Yeni Türkiye Dergisi, 2(42), 1.
• Alakara Özcan, G. (2018). Afetlerde psikososyal destek hizmetlerinin afad’da çalışan sosyal çalışmacılar tarafından değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• Aydın, D. (2012). Afet sonrası psikososyal destek uygulamaları. İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi: 1- 9.
• Brymer M, Jacobs A, Layne C, Pynoos R, Ruzek J, Steinberg A, Vernberg E, Watson P, (National child traumatic stress network and national center for 35 PTSD), Psychological first aid: Field operations guide, 2nd Edition. July, 2006. Available on: www.nctsn.org and www.ncptsd.va.gov.
• Carter, W. N. (2008). Disaster management: A disaster manager’s handbook. Mandaluyong City, Phil, Asian Development Bank.
• Demircioğlu, M., Şeker, Z. ve Aker, A. T. (2019). Psikolojik ilk yardım: amaçları, uygulanışı, hassas gruplar ve uyulması gereken etik kurallar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 11(3), 351-362.
• Demircioğlu, M. (2017). Olağandışı koşullarda psikolojik ilk yardım. Türkiye Psikiyatri Derneği, 21.
• Demiröz, F. ve Öztan, N. (2019).” Temel kavramlar.” Arslan Tomas, S., Şavur, E., ve Uygun, E, (düzenleme) Afet ve acil durumlarda psikososyal destek hizmetleri: Saha çalıșanları için el rehberi içinde. Ankara: T.C. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve UNICEF Türkiye Temsilciliği Yayını.
• Demirtaş, Z. (2017). Türkiye’ye göç etmiş Suriyeli sığınmacı aile çocuklarının eğitimine panaromik bir bakış. Uluslararası 11. Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, 1441-1458.
• Döner, B. Ç. ve Güngörmüş, Z. (2023) Afetlerde psikososyal destek psychosocial support in disasters. Bildiri Özet Metin Kitabı, 15.
• Drayer, C. S., Cameron, D. C., Woodward, W. D. ve Glass, A. J. (1954). Psychological first aid in community disaster. Journal of the American Medical Association, 156(1), 36–41.
• Ervüz Özler, F. ve Aydemir, M. (Eds.). (2023). Afet ve krizlerde sosyal hizmet. Akademisyen Kitabevi.
• Everly Jr G.S. ve Lasting J.M. (2017) The johns hopkins guide to psychological first aid. Baltimore, John Hopkins University Press.
• Everly Jr, George S. ve Jeffrey M. Lating. (2021). “Psychological first aid (PFA) and disasters”. International review of psychiatry 33(8):718-27.
• Hansen, P. (2009). Psychosocial ınterventions. reference centre for psychosocial support. International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies. Denmark.
• Housley, J. ve Beutler, L. E. (2007). Treating victims of mass disaster and terrorism (Vol. 6). Hogrefe Publishing GmbH.
• IASC, (2007). Guidelines on mental health and psychosocial support in emergency settings.
• IFRC, (2009). International federation of red cross and red crescent societies, Community Based Psychosocial Support, Participant’s Book Denmark: IFRC.
• James, R.K. ve Gilliland, B.E. (2013). Crisis intervention strategies, (7th ed.). USA, Pacific Grove: Brooks/Cole.
• Kahil, A. ve Palabıyıkoğlu, N. R. (2018). İkincil travmatik stres. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(1), 59-70.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaya, M. ve Yıldırım, T. (2017). Liselerde çalışan psikolojik danışmanların okullarda yaşanan kriz durumlarına ilişkin algıları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 6(2), 835-857.
• Kılıç, N. ve Şimşek, N. (2018). Psikolojik ilk yardım ve hemşirelik. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 9(3), 212-218.
• Kök, H. (2023). Afetlerde kriz yönetimi ve sosyal hizmet örgütleri. Sosyal Çalışma Dergisi, 7(1), 1-17.
• Leblebı̇cı̇, Ö. (2015). Afetlerde kamu yönetiminin rolü ve toplum temelli afet yönetimine doğru. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (2); 457-478. doi: 10.17218/husbed.95613
• Mağden Ç., Ademhan Ç., Şavur E., Yeniokatan İ., Kılıç M., Gözden M., Çavuşculu M., Akman P., Tomas S. A. ve Yüksel S. (2008) Türk kızılayı afetlerde psikososyal destek uygulama rehberi. Yorum Basın Yayın Sanayi Ltd. Şti. Ankara.
• Özdikmen, T. (2017). Afet ve acil durum yönetimi, Seçkin Yayıncılık, 3. Baskı, Ankara.
• Özer, Y.E. (2017). Afet konusundaki algı ve yerel aktörlerin sorumlulukları. Sayıştay Dergisi (106); 1-34.
• Öztan, N., Aydın, G. ve Eroğlu, Ç. (2003). Travma sonrası normal tepkiler: Psikoeğitim Elkitabı, MEB/UNICEF Yayını, 3. Baskı, Ankara
• Öztan, N., (2012).” Afet sonrası psikososyal müdahaleler,” Gözden, M., Öztan, N. ve Aker, T (Ed.) APHB Psikososyal Uygulamalar Eğitimi El Kitabı, (147-169) içinde. Ankara: Türkiye Kızılay Derneği.
• Pak, M. D., Özcan, E., ve Çoban, A. İ. (2017). Acil servis çalışanlarının ikincil travmatik stres düzeyi ve psikolojik dayanıklılığı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 628-644.
• Snider L., Ommeren V. M. ve Schafer A. (2014). Psikolojik ilk yardım: saha çalışanları için rehber. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği (PDR) Çevirmenler: ErdurBaker Ö., Doğan T., Aksöz İ. ve Sancak-Aydın G., Atalay Matbaacılık Ankara.
• Stroud, M. L. (2012). Psychological triage in general practice. Australian family physician, 41(7), 508-512.
• Şavur, E. ve Tomas, S. A. (2010). Terör olayları sonrasında psikososyal destek hizmetleri. Kriz Dergisi, 18(1): 45-58.
• Taşkıran, G. ve Baykal, Ü. (2017). Hemşirelerin afetlere ilişkin görüşleri deneyimleri ve hazırlık algısı. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, (10); 36-58.
• T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2019). Afet ve acil durumlarda psikososyal destek hizmetleri. Saha çalışanları için el rehberi. Ankara. 05 Mart 2023 tarihinde https://toroslarram.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/33/14/768185/dosyalar/2023_02/08143115_Afet-Acil-Durumlarda-Psikososyal-Destek-PSS_Handbook_tr_080419- 1.pdf?CHK=1927eabadc6c4f18823cd38740b9cdc4 adresinden erişildi
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• World Health Organization, War Trauma Foundation and World Vision International (2011). Psychological first aid: Guide for field workers. WHO, Geneva