İstanbul’da Kentsel Dönüşüm Algısı ve Beklentileri

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 4, 20 - 36, 31.07.2023

Seda Kundak

Öz

2012 tarihli 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun ile önceki dönemlerde yenileme ve sağlıklaştırma ekseninde yapılan dönüşüm uygulamaları farklı bir odak üzerinden tanımlanmıştır. 1999 depremleri, sonrasında meydana gelen 2003 yılındaki Bingöl ve 2011 yılındaki Van depremleri, büyük çaplı yıkıcı seller ve toprak kaymaları gibi afetler risk azaltma konularındaki farkındalığı artırmıştır. Yönetsel düzeyde yapılan çalışmaların ve 1999 sonrasında bu çalışmaları destekleyecek yasal araçların uygulamaya konulması, toplumsal anlamda sürecin aşamalarının ve etkilerinin anlaşılması ve benimsenmesi yönünde tartışmalara açık bir hale gelmiştir. Risk iletişiminin kimi durumlarda doğru bir biçimde sağlanamamış olması nedeniyle, afetlere karşı hızlı bir şekilde risk azaltımına gidilmesi gereken yerlerde yaşayan bireyler tarafından ya tehdit olarak algılanmış ya da beklentileri çok artırmıştır.
Bu makale kapsamında, 2013 ve 2019 yıllarında ve 2019 Silivri depremi sonrasında İstanbul’da yürütülmüş olan risk algılama çalışmalarında uygulanan anketlerde yer alan kentsel dönüşüm ve risklerle ilgili soruların değerlendirmesi yapılarak bulgular tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kentsel dönüşüm, deprem, risk algılama, İstanbul

Destekleyen Kurum

İstanbul Teknik Üniversitesi

Proje Numarası

34779 ve 41428

Teşekkür

Bilimsel Araştırma Projeleri kapsamında desteklen İstanbul'da deprem risk algısı araştırması için İstanbul Teknik Üniversitesi'ne teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• Ataöv, A., Osmay, S. (2007). “Türkiye’de Kentsel Dönüşüme Yöntemsel Bir Yaklaşım”. METU JFA, 24:2, 57-82.
• Banerjee T (1992). “Earthquakes, urban scale vulnerability and city design: some observations”. School of Urban and Regional Planning, USC
• Birleşmiş Milletler (1989). Doğal Afetlerin Etkilerinin Azaltılması Uluslararası On Yılı.
• Birleşmiş Milletler (1994). Yokohama Stratejisi ve Güvenli Bir Dünya İçin Eylem Planı.
• Birleşmiş Milletler (1997). Kyoto Protokolü.
• Birleşmiş Milletler (2000). Binyıl Kalkınma Hedefleri.
• Birleşmiş Milletler (2005). Hyogo Çerçeve Eylem Planı.
• Birleşmiş Milletler (2015). Paris İklim Anlaşması.
• Birleşmiş Milletler (2015). Sendai Çerçeve Programı.
• Birleşmiş Milletler (2015). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları.
• Dökmeci, V., Berköz, L. (2000). Residential-location preferences according to demographic characteristics in Istanbul. Landscape and Urban Planning, 48, 45-55.
• FORIN (Forensic Investigations of Disasters) Project (2011). www.irdrinternational.org (Erişim tarihi Nisan 2023)
• Görgülü, Z., Dinçer, İ., Enlil, Z., Kurtarır, E., Altınok, E. (2006). İstanbul’un Eylem Planlamasına Yönelik Mekansal Gelişme Stratejileri Araştırma ve Model Geliştirme İşi, BİMTAŞ.
• Köktürk, E., Köktürk, E. (2007). Deprem ve Kentsel Dönüşüm İlişkileri. Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 2, 97, 57-64.
• Özkılıç A., İpek, C. (2021). “Beklenen İstanbul Depreminde Toplumun Afet Algısı” IV. International Symposium on Engıneering Natural Sciences and Architecture (Isensa Kocaeli 2021) 20-21 Mayıs 2021 Kocaeli/Türkiye Sayfa :12-17
• Tanrıverdi Çetin, Ç, Dülgeroğlu, Y. (2013). Major Factors Affecting Housing Preferences of Households with Different Income Levels in Developimg Countries: Istanbul Case. ENHR Conference.
• Tekeli, İ. (2003). “Kentleri Dönüşüm Mekanı Olarak Düşünmek. Kentsel Dönüşüm Sempozyumu (11–13 Haziran)”, TMMOB Şehir Plancıları Odası-Bildiriler Kitabı, 2-7.
• TUIK (2013). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları
• TUIK (2019). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları