Emeklilikte Yaşa Takılanlar Problemi: Kuşakiçi Dayanışma ve Çatışma Perspektifinden Bir İçerik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 82, 1127 - 1165, 31.07.2024

Hasan Aslan

https://doi.org/10.54752/ct.1517560

Öz

Öz: Mart 2023’te 7438 sayılı yasa (EYT Yasası) yürürlüğe girmiş ve yalnızca Emeklilikte Yaşa Takılanları (EYT’liler) kapsamına almıştır. Yasaya göre bir çalışan 08/09/1999’da ilk defa sigortalı olup kesintisiz bir şekilde çalıştıysa kadın ise 38 erkek ise 43 yaşındayken emekli olabilecekken; yasa kapsamına girmeyen ve 09/09/1999’da ilk defa sigortalı olduysa kadın ise 58, erkek ise 60 yaşında emekli olmaya hak kazanmaktadır. Bilindiği üzere sosyal güvenlik, dayanışma ilkesiyle bilinen bir kavramdır ve EYT yasası, yaşlılık aylığına hak kazanmada aynı yaş grubu içinde dahi önemli farklılıklar yaratmış olup bu çalışmanın konusunu, aynı yaş grubunda bulunan iki sigortalıdan birisinin işe giriş tarihine bağlı olarak yaşlı sayılması, diğerinin ise yaşlı sayılmaması oluşturmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, aynı yaş grubunda bulunanların EYT yasasına tepkilerini www.eksisozluk.com sitesinde yazılanlar üzerinden kuşak içi dayanışma ve çatışma perspektifinden açıklamaktır. Çalışmada; Ekşi Sözlük’te EYT hakkında yazılan 103 başlık içinden araştırma konusu üzerine açılan 10 başlık ve bu başlıklar içerisinde en beğenilen girişler (sözlükteki ifadesiyle “entry”) içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Analize göre başlıklar içerisinde ele alınan girişlerin 85’i (%78,7’si) EYT yasasına karşıt bir görüş belirtmektedir. Yine analizde girişler, 10 ana tema ve 1 öneri teması altında birleştirilmiştir. Bu analizde en çok ele alınan iki tema “kuşakiçi çatışma-dayanışma” ve “Adil/Adalet/Adaletsizlik/Eşitlik/Eşitsizlik/Hak/Haksızlık” temaları olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Emeklilikte Yaşa Takılanlar, EYT, Kuşakiçi Dayanışma, Kuşakiçi Çatışma, Ekşisözlük

Kaynakça

• Alan, T. (2023) "Türkiye ve Dünyada Sosyal Güvenlik Sistemlerinin Karşılaştırılması ve Sürdürülebilirlikleri", International Journal of Sustainability, 1(1), 58–77.
• Alper, Y. (2020) Sosyal Sigortalar Hukuku (11. bs.), Bursa: Dora.
• Aslan, H. Ve Karadeni̇z, O. (2023) "Üniversite Mezunlarının EYT Yasasına Tepkileri: Ekşi Sözlük Örneği", Palaz, S. (Ed.), 22. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi Özet Bildiri Kitabı içinde, Balıkesir, 77.
• Aydın Özüdoğru, B. (2023) 2023 Yılında Gerçekleşen Kahramanmaraş Merkezli Depremin Etkileri ve Politika Önerileri, TEPAV Politika Notu, No: N202306.
• Brooks, C. Ve Manza, J. (2007) Why Welfare States Persist: The Importance of Public Opinion In Democracies, Chicago: The University of Chicago Press.
• Browning, E. K. (1975) "Why the Social Insurance Budget Is Too Large in a Democracy" Economic Inquiry, 13(3), 373–388.
• Bülbül, O. G. (2023) "Çözümün Getirdiği Yeni Sorun ve Riskler Bağlamında Emeklilikte Yaşa Takılma", Çimento İşveren Dergisi, 37(3), 8–25.
• Bülbül, O. G. Ve Gayaker, S. (2023) "Cumhuriyetin Yüzüncü Yılında Emeklilikte Yaş Şartının Sürdürülebilirliği: Emeklilikte Yaşa Takılanlar ve Emeklilikte Adalet Kavramlarının Belirginliği Üzerinden Bir Analiz", Palaz, S. (Ed.), 22. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi Özet Bildiri Kitabı içinde, Balıkesir, 121.
• Bulut, M. (2019) "Emekli̇li̇kte Yaşa Takılma Sorununun Ekonomi̇k Gerekçeler ve “Hak” Kavramı ile Ele Alınması ve Değerlendi̇rilmesi̇", İş ve Hayat, 5(9), 162–169.
• Bulut, M. (2023) "Bir Kara Delik Göstergesi Olarak Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumu’na Yapılan Bütçe Transferleri", Uluslararası Sosyal Siyasal ve Mali Araştırmalar Dergisi, 3(1), 50–61.
• Ceyhun, E. (2020) "4447 Sayılı Kanunun Yirminci Yılında Hizmet Akdine Tabi Sigortalılar Yönünden Yaşlılık Aylığına Hak Kazanma Koşulları ve “EYT”", Mali Çözüm, 30(159), 295–308.
• Ekşi Sözlük (2022) ekşi sözlük'te 2022 yılında olan biten, https://eksisozluk2023.com/entry/147008116 (14/04/2023).
• Guth, W., vd. (2005) An Experimental Study on the Crowding-out Effect of Public Transfers in a Model with Multiple Families, centER Working Paper No. 2000-54, SSRN Electronic Journal. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=246965 (18/02/2024).
• Gülay, A. (2024) "Sağlık ve Emeklilik Ödemelerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’nun Finansal Sürdürülebilirliği Üzerindeki Etkisi", Reasürör, 13–28.
• Gürbüz, S. Ve Şahin, F. (2018) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz (5. bs.), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Güzel, A., vd. (2012) Sosyal Güvenlik Hukuku (14. bs.), İstanbul: Beta Basım. Hamil-Luker, J. (2001) "The Prospects of Age War: Inequality Between (and within) Age Groups", Social Science Research, 30(3), 386–400.
• İli, B. Ve Büyükbaykal, G. N. (2023) "Hashtag Aktivizmi Araştırmalarının Bibliyometrik Analizi", The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 13(4), 900–915.
• ILO (2023) Role of International Social Security Standards, https://www.social-protection.org/gimi/ShowWiki.action?wiki.wikiId=179 (13/05/2023)
• Irwin, S. (1996) "Age Related Distributive Justice and Claims", The London School of Economics and Political Science, 47(1), 68–92.
• İzci, F. Ve Atmaca, Y. (2019) "Yeni Hükümet Sisteminde Cumhurbaşkanının Söylemlerinin Bürokrasi Üzerindeki Etkisi", Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 6(48), 4522–4533.
• Janky, B. Ve Gal, R. I. (2009) Opposition to Pension Reform : What Do Europeans Really Oppose? TARKI
• Kaymaz, Y. S. (2023) "Sosyo-Ekonomik Etkileri Bakımından 7438 Sayılı Kanunun Analizi", Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(3), 25–32.
• Mayring, P. (2014) Qualitative Content Analysis: Theoretical Foundation, Basic Procedures and Software Solution, Klagenfurt. https://www.ssoar.info/ssoar/handle/document/39517 (22/08/2023).
• Mulligan, C. B. Ve Sala-i-Martin, X. (1999) Social Security In Theory and Practice (II): Efficiency Theories, Narrative Theories, and Implications for Reforms, NBER Working Paper Series, No: 7119, Cambridge.
• Neuman, W. L. (2017) Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar 2. (S. Özge, Ed.) (9. bs.), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Nurdoğan, A. K. Ve Uluğ, M. (2023) "Türkiye’de Sosyal Güvenlik Politikalarının Siyaset Kurumu Tarafından Kullanılmasının Tarihsel Eleştirisi", Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(CEEİK 2023 Özel Sayısı), 79–92.
• Oğlakçı, B. (2021) Sosyal Medya Madenciliği İle Seçim Coğrafyası: 31 Mart 2019 Yerel Seçimi Örneğinde Ankara, (yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Palinkas, L. A., vd. (2015) "Purposeful Sampling for Qualitative Data Collection and Analysis in Mixed Method Implementation Research", Administration and Policy in Mental Health and Mental Health Services Research, 42(5), 533–544.
• Palmer，E. (2020) Sweden’s Pension Architecture, Philosophy and How It Works in Practice, CIIDWP Working Paper No. 82, http://www.ciidbnu.org/news/202005/20200505123310706.html (18/02/2024)
• Patton, M. Q. (2002) Qualitative Research & Evaluation Methods. Qualitative Inquiry (3. bs.), Thousand Oaks, California: SAGE Publications.
• Punch, K. F. (2011) Sosyal Araştırmalara Giriş Nicel ve Nitel Yaklaşımlar (2. bs.) (Çev. D. Bayrak, vd.), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Riedl, A., vd. (2019) Preferences for solidarity and attitudes towards the Dutch pension system: Evidence from a representative sample, Netspar Design Paper 128, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3434380 (18/02/2024)
• Schreier, M. (2012) Qualitative Content Analysis in Practice, London : SAGE Publications.
• Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü (2023) İllere ve Faaliyet Alanlarına Göre Dernekler, https://www.siviltoplum.gov.tr/illere-ve-faaliyet-alanlarina-gore-dernekler (27/06/2023)
• Street, D. Ve Cossman, J. S. (2006) "Greatest generation or greedy geezers? Social spending preferences and the elderly", Social Problems, 53(1), 75–96.
• Tabellini, G. (2000) "A Positive Theory of Social Security", The Scandinavian Journal of Economics, 102(3), 523–545.
• Tanyıldızı, H. Ve Yiğiter, Ş. Y. (2024) "Bireysel Emeklilik Sistemi’nin Finansal Piyasalara Etkileri: 2006-2023 Türkiye Örneği̇", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (67), 79–87.
• Taylan, H. H. (2011) "Sosyal Bilimlerde Kullanılan İçerik Analizi ve Söylem Analizinin Karşılaştırılması", Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 63–76.
• Tosun, Ç. (2020) "Covid- 19 Salgını Sürecinde Siyasi Parti Liderlerinin Twitter Mesajlarının Analizi", Turkish Studies, 15(6), 893–923.
• Turner, B. S. (1998) "Ageing and Generational Conflicts : A Reply to Sarah Irwin", The British Journal of Sociology, 49(2), 299–304.
• Ültay, E., vd. (2021) "Sosyal Bilimlerde Betimsel İçerik Analizi", IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188–201.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (10. bs.), Ankara: Seçkin Yayıncılık.