Öz
XIX. yüzyıl, Osmanlı İmparatorluğu’nun tedricen dünya ekonomisine eklemlendiği bir zamansallığı oluşturmuştu. Tanzimat Fermanı ile başlayan periyotta söz konusu eklemlenmeyi sağlayan hukuki ve iktisadi dönüşümün temelleri oluşturulmuş, Birinci Meşrutiyet sürecinde, İmparatorluğun Batı’nın merkezinde bulunduğu sisteme entegrasyonunda yeni aşamalara ulaşılmıştı. Başlangıcı XIX. yüzyılın başlarına uzanan eklemlenme sürecinin sonunda, Osmanlı Devleti Avrupa ülkeleri için hammadde kaynağı ve pazar haline gelirken, yarı sömürge bir nitelik kazanmıştı. XX. yüzyılın başlarında iktidarı ele geçiren İttihat ve Terakki, devleti içinde bulunduğu her türlü bağımlılık ilişkilerinden kurtararak güçlü bir iktisadi yapı oluşturmak ve imparatorluğun ekonomik yaşamında komprador özellikler gösteren gayrimüslim unsurun etkinliğini kırmak için, milli iktisat siyasasını yaşama geçirdi.Milli iktisat kavramı çerçevesinde örgütlenen politikalar, başta başkent İstanbul olmak üzere Anadolu’nun gayrimüslim unsurlarının ikamet ettiği şehirlerin sosyo-ekonomik yapısında uzun erimli değişikliklere yol açtı. İşaret edilen değişim sürecinin Bursa ölçeğindeki sonuçlarını irdelemek bu makalenin ereğini oluşturmaktadır
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AHMAD, Feroz, İttihatçılıktan Kemalizme, (çev.: Fatmagül Berktay Baltalı), 3. Basım, İstanbul, 1996.
- AKŞİN, Sina, Jön Türkler ve İttihat ve Terakki, 3. Baskı, Ankara, 2001.
- ARIKAN, Zeki, Tarihimiz ve Cumhuriyet Muhittin Birgen (1885–1951), İstanbul, 1997.
- BORATAV, Korkut, Türkiye İktisat Tarihi 1908–2002, 7. Baskı, Ankara, 2003.
- DALSAR, Fahri, Türk Sanayi ve Ticaret Tarihinde Bursa’da İpekçilik, İstanbul, 1960.
- ELDEM, Vedat, Harp ve Mütareke Yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomisi, Ankara, 1994.
- HEYD, Uriel, Türk Ulusçuluğunun Temelleri, (çev.: Kadir Günay), Ankara, 2002.
- Hüdavendigâr Vilayeti Meclis-i Umumi 1329 Senesi Müzakeratı, Bursa, 1330.
- ISSAWI, Charles, The Economic History of Turkey 1800–1914, Chicago, 1980.
- KAPLANOĞLU, Raif, Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Bursa 1876–1926, İstanbul, 2006.
- ÖKÇÜN, Gündüz, Osmanlı Sanayi 1913–1915 İstatistikleri, 3. Baskı, İstanbul, 1984.
- ÜSKÜDARİ, Faruk, Eski Bursa’dan Notlar, Ankara, 1972.
- MARDİN, Şerif, “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e İktisadi Düşüncenin Gelişmesi”, TCTA, C: III, İstanbul, 1985.
- ŞEKER, Nesim, “Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ve Bir Kent: Bursa”, Bursa Defteri, S.1 (Bahar 1999).
- TOPRAK, Zafer, “Milli İktisat”, TCTA, C: III, İstanbul, 1985.
- TOPRAK, Zafer, Milli İktisat-Milli Burjuvazi, İstanbul, 1995.
Öz
The 19th century was the period when the Ottoman Empire was gradually articulated for the world economy. During the period beginning with the Tanzimat Edict, fundamentals of the legal and economic transformation achieving the mentioned articulation were established, and during the First Constitutional Era, new stages were reached in the process when the Empire spent effort to integrate with the system in which the West was in the center. In the end of the articulation process whose beginning dates back to the 19th century, the Ottoman State became both a raw materials market for European countries and semi-colonized. The Ottoman Committee of Union and Progress grabbing the power at the beginning of the 20th century actualized the national economic policy in order to constitute a strong economic structure by saving the state from every kind of dependent relationships and reduce the effects of non-Muslim subjects showing comprador characteristics in the Empire’s economic life. The policies organized around the concept of national economy led to long term changes in the socio-economic structures of the cities of Anatolia where non-Muslims were inhabiting, notably that of Istanbul, the capital of the Empire. The examination of the results of the mentioned changing process observed in Bursa scale makes up the aim of the present study.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AHMAD, Feroz, İttihatçılıktan Kemalizme, (çev.: Fatmagül Berktay Baltalı), 3. Basım, İstanbul, 1996.
- AKŞİN, Sina, Jön Türkler ve İttihat ve Terakki, 3. Baskı, Ankara, 2001.
- ARIKAN, Zeki, Tarihimiz ve Cumhuriyet Muhittin Birgen (1885–1951), İstanbul, 1997.
- BORATAV, Korkut, Türkiye İktisat Tarihi 1908–2002, 7. Baskı, Ankara, 2003.
- DALSAR, Fahri, Türk Sanayi ve Ticaret Tarihinde Bursa’da İpekçilik, İstanbul, 1960.
- ELDEM, Vedat, Harp ve Mütareke Yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomisi, Ankara, 1994.
- HEYD, Uriel, Türk Ulusçuluğunun Temelleri, (çev.: Kadir Günay), Ankara, 2002.
- Hüdavendigâr Vilayeti Meclis-i Umumi 1329 Senesi Müzakeratı, Bursa, 1330.
- ISSAWI, Charles, The Economic History of Turkey 1800–1914, Chicago, 1980.
- KAPLANOĞLU, Raif, Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Bursa 1876–1926, İstanbul, 2006.
- ÖKÇÜN, Gündüz, Osmanlı Sanayi 1913–1915 İstatistikleri, 3. Baskı, İstanbul, 1984.
- ÜSKÜDARİ, Faruk, Eski Bursa’dan Notlar, Ankara, 1972.
- MARDİN, Şerif, “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e İktisadi Düşüncenin Gelişmesi”, TCTA, C: III, İstanbul, 1985.
- ŞEKER, Nesim, “Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ve Bir Kent: Bursa”, Bursa Defteri, S.1 (Bahar 1999).
- TOPRAK, Zafer, “Milli İktisat”, TCTA, C: III, İstanbul, 1985.
- TOPRAK, Zafer, Milli İktisat-Milli Burjuvazi, İstanbul, 1995.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA68BF62NF |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2008 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Haziran 2008 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2008 Cilt: 7 Sayı: 16 |