DEVELOPMENTS IN THE TURKISH NAVAL FORCES DURING THE REPUBLICAN PERIOD (1923-1960)

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 48, 275 - 317, 31.07.2024

Ercan Kostak

https://doi.org/10.18244/cttad.1432351

Öz

It is possible to examine the Turkish Naval Forces in four phases during the
Republic period: Naval Department, Naval Ministry, Naval Undersecretariat and Naval
Forces Command. The Naval Department, which commanded the Naval Forces since the
beginning of 1921, assumed responsibility for all operational and administrative affairs. With
the declaration of the Republic, the Navy was placed under the command of the Turkish
Grand National Assembly Government and was named the Republic Navy. President Gazi
Mustafa Kemal (Atatürk) aimed to establish a strong navy during this period. In line with
this goal, at the end of 1924, the navy and land facilities were placed under the command of
the Ministry of Naval Affairs. In 1925, the first warship was ordered from abroad. In 1928, the
Ministry of Naval Affairs was replaced by the Undersecretariat of Naval Affairs. There was a
development in the Republic Navy between 1933 and 1938. The defense of the Turkish Naval
Forces was strengthened with the military aid received as a result of the rapprochement in USTürkiye
relations following the Second World War. The Naval Forces Command era began
in 1949. During this period, after becoming a member of NATO in 1952, the Naval Forces
Command improved relations with member countries, organized its organizational structure,
made changes in the training system, created forces in accordance with NATO standards and
participated in exercises. In order to increase the power of the Naval Forces, submarines,
surface and minesweepers have been included in the inventory.

Anahtar Kelimeler

Naval Ministry, Republic Navy, Gölcük, Hamidiye Cruiser, Yavuz Battle Cruiser.

CUMHURİYET DÖNEMİNDE TÜRK DENİZ KUVVETLERİ’NDE YAŞANAN GELİŞMELER (1923-1960)

Öz

Türk Deniz Kuvvetleri’nin Cumhuriyet döneminde: Bahriye Dairesi, Bahriye
Vekâleti, Deniz Müsteşarlığı ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı olmak üzere dört evre hâlinde
incelenmesi mümkündür. 1921 yılının başından itibaren Deniz Kuvvetleri’ne komuta eden
Bahriye Dairesi, harekât ve idarî işlerin tamamının sorumluğunu üstlenmiştir. Donanma,
Cumhuriyet’in ilanı ile TBMM Hükûmeti’nin emrine verilerek Cumhuriyet Donanması
olarak adlandırılmıştır. Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal (Atatürk), bu dönemde kuvvetli
bir donanma tesis etmeyi amaç edinmiştir. Bu hedef doğrultusunda, 1924 yılının sonunda
donanma ile kara tesisleri Bahriye Vekâleti’nin komutası altında yer almıştır. 1925 yılında
yurt dışından ilk defa savaş gemisi sipariş edilmiştir. 1928 yılında Bahriye Vekâleti’nin yerini
Deniz Müsteşarlığı almıştır. 1933-1938 yılları arası dönemde Cumhuriyet Donanması’nda
gelişim yaşanmıştır. İkinci Dünya Savaşı’nı takiben ABD-Türkiye ilişkilerinde yaşanan
yakınlaşma neticesinde alınan askerî yardımlar ile Türk Deniz Kuvvetleri’nin savunması
güçlenmiştir. 1949 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı dönemi başlamıştır. Bu dönemde,
1952 yılında NATO üyesi olunmasının ardından Deniz Kuvvetleri Komutanlığı üye
ülkelerle ilişkileri geliştirmiş, teşkilat yapısını düzenlemiş, eğitim sisteminde değişiklikler
yapmış, NATO standartlarına uygun kuvvet oluşturmuş ve tatbikatlara katılmıştır. Deniz
Kuvvetleri’nin gücünü artırmak amacıyla denizaltı, denizüstü ve mayın tarayıcı gemiler
envantere alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bahriye Vekaleti, Cumhuriyet Donanması, Gölcük, Hamidiye Kruvazörü, Yavuz Muharebe Kruvazörü.

Destekleyen Kurum

Yoktur

Kaynakça

• MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı (ATASE) Arşivi “İkinci Dünya Harbi Kataloğu”
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Arşivi
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Arşivi (BCA)
• ALPAGUT, Haydar, Denizde Türkiye, Deniz Matbaası, İstanbul, 1937.
• ARIKAN, Zeki, SANCAR, Lütfü, Türk Denizcilik Tarihi, C.II, Deniz Basımevi, İstanbul, 2009.
• ATABEY, Figen, Geçmişten Günümüze Bahriye Kıyafetleri, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları, Ankara, 2005.
• Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılında Türk Silahlı Kuvvetleri, Harita Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 1982.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, C.I, AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1997.
• ATAY, Falih Rıfkı, Çankaya, Pozitif Yayınları, İstanbul, 2003.
• ATMACA, Gökhan, TANRIVERDİ, Doğan, Türklerin Tarihinde Otuz Büyük Deniz Savaşı, Denizler Kitabevi, İstanbul, 2016.
• BAL, Nurcan, ATABEY, Figen, Türk Deniz Kuvvetleri Bin Yılın Güncesinden Seçmeler, Deniz Basımevi Müdürlüğü, İstanbul, 2009.
• BARGUT, Şemsi, E. Dz.Kur.Alb. Şemsi Bargut’un Anıları, Donanma Komutanlığı Deniz Tarihi Arşivi Müdürlüğü Yayınları, Kocaeli, 2002.
• BAYAR, Methi, İstiklal Savaşı’nda Türk Denizciler, Çev. Güner Ohrili, Mustafa Öztürk, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Basımevi, Ankara, 2004.
• BOSTAN, İdris, Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2006.
• BOSTAN, İdris, ÖZBARAN, Salih, Türk Denizcilik Tarihi, C.I, Deniz Basımevi, İstanbul, 2009.
• BÜYÜKTUĞRUL, Afif, Cumhuriyet Donanması (1923-1960), Deniz Basımevi, İstanbul, 1967.
• BÜYÜKTUĞRUL, Afif, Büyük Atamız ve Türk Denizciliği, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1969.
• BÜYÜKTUĞRUL, Afif, Osmanlı Deniz Harp Tarihi ve Cumhuriyet Donanması, C.IV, Deniz Basımevi, İstanbul, 1984.
• BÜYÜKTUĞRUL, Afif, Büyük Atamız ve Türk Denizciliği, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları, İstanbul, 2006.
• Cumhuriyet Dönemi Türk Deniz Kuvvetleri, 1. Baskı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Basımevi, Ankara, 2002.
• Cumhuriyetin 50’inci Yıldönümünde Türk Silahlı Kuvvetleri, Millî Savunma Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1973.
• Cumhuriyetin 60’ıncı Yılında Türk Silahlı Kuvvetleri, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1984.
• Cumhuriyetin 70’inci Yıldönümünde Türk Silahlı Kuvvetleri (1923-1993), Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1994.
• Cumhuriyetimizin 75. Yılında Türk Silahlı Kuvvetleri, Yay. Haz. Cemalettin Taşkıran, Genelkurmay Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1998.
• ÇELİK, Y. Necdet, Y ÜCELİŞ, Erdoğan, Cumhuriyet Donanması 1923-2005, 2. Baskı, Deniz Basımevi, İstanbul, 2005.
• ÇOKER, Fahri, Bahriyemizin Yakın Tarihinden Kesitler, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Basımevi, Ankara, 1994.
• DAĞLILAR, Deniz, İki Mavi, Türk Deniz Havacılık Tarihi, Deniz Basımevi Müdürlüğü, İstanbul, 2007.
• Deniz Lisesi Tarihçesi, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Basımevi, Ankara, 2000.
• Deniz Okullarının Mersin Yılları, Deniz Basımevi Müdürlüğü, İstanbul, 2016.
• ERENDOR, Metin, Ötüken’den Ankara’ya Türk Ordusu Tarihi, Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul, 2015.
• GENCER, Ali ihsan, Bahriye’de Yapılan Islahat Hareketleri ve Bahriye Nezareti’nin Kuruluşu (1789-1867), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2001.
• GENCER, Ali ihsan, “XIX. Yüzyılda Osmanlı Donanması ve Bahriye Nezareti”, Türk Denizcilik Tarihi, T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı Yayınları, Ankara, 2002, ss. 223-238.
• GÖKDENIZ, Sermet, Deniz Harp Akademisi Tarihçesi 1930-1959, Harp Akademileri Yayınları, İstanbul, 1959.
• Gölcük Tersanesi Komutanlığı Tarihçesi (1926-1999), Donanma Komutanlığı Yayınları, Kocaeli, 1999.
• GÜLEN, Nejat, Şanlı Bahriye: Türk Bahriyesinin İki Yüz Yıllık Şanlı Tarihçesi 1773- 1973, Kastaş Yayınları, İstanbul, 2001.
• GÜRDENİZ, Cem, YÜCELİŞ, Erdoğan, Cumhuriyet Donanması 1923-2000, Seyir Hidrografi ve Oşinografi Daire Başkanlığı, İstanbul, 2000.
• GÜRDENIZ, Cem, Hedefteki Donanma, Kırmızı Kedi Yayınevi, İstanbul, 2013.
• GÜVENÇ, Serhat, BARLAS, Dilek, “Bir Cumhuriyet Kurumu Yaratmak: Atatürk’ün Donanması, 1923-1939”, Türkiye’de Ordu, Devlet ve Güvenlik Siyaseti, Ed. İsmet Akça, Evren Balta Paker, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2010, ss. 223-253.
• HALAÇOĞLU, Yusuf, XIV-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1998.
• HERGÜNER, Mustafa, Cumhuriyetimizin Başlangıç Yıllarındaki Denizciliğimize İlişkin Bir İnceleme (1923-1930), İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası Yayınları No. 62, İstanbul, 2003.
• HERGÜNER, Mustafa, İkinci Dünya Savaşında Türk Denizciliği, 1. Baskı, Kastaş Yayınları, İstanbul, 2011.
• IŞIN, İ. Bülent, Cumhuriyet Bahriyesi Kronolojisi, Deniz Basımevi, İstanbul, 2006.
• IŞIN, Mithat, İstiklâl Harbi Deniz Cephesi, Deniz Basımevi, İstanbul, 1946.
• İNALCIK, Halil, “Barbaros’tan İnebahtı (Leponto)’ya Akdeniz”, Türk Denizcilik Tarihi, T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı Yayınları, Ankara, 2002.
• İNAN, A. Afet, Piri Reis’in Hayatı ve Eserleri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1987.
• İNCİ, Tevfik, Deniz Tarihimizin Şeref Sayfaları, Deniz Basımevi Müdürlüğü, İstanbul, 2005.
• İstiklal Harbinde Bahriyemiz, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Basımevi, Ankara, 2008.
• KISLING, H. J. “Sultan II. Bayezid’in Deniz Politikası”, Türk Denizcilik Tarihi, T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı Yayınları, Ankara, 2002, ss. 107-118.
• KORALTÜRK, Murat, “Türkiye’de Gemi İnşa Sanayinin Tarihsel Gelişimi”, Türk Denizcilik Tarihi II, Ed. Zeki Arıkan, Lütfi Sancar, Deniz Basımevi, İstanbul, 2009, ss. 247-265.
• KORKMAZ, Erdal, KURT, Deniz, PEHLİVAN, Yavuz, Kuruluşundan Günümüze Türk Hava Kuvvetleri, (Harekât ve Teşkilatlanma Tarihi 1923-1951), C.II, Hava Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları, Ankara, 2020.
• KOSTAK, Ercan, Soğuk Savaş Döneminde Türkiye’nin Askerî Teknoloji Kaynakları (1946-1990), Paradigma Akademi Yayınları, Çanakkale, 2023.
• KURAT, Akdes Nimet, “Çaka Bey”, Türk Denizcilik Tarihi, T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı Yayınları, Ankara, 2002.
• METEL, Raşit, Türk Denizaltıcılık Tarihi, Türkiye Cumhuriyeti Deniz Basımevi, İstanbul, 1960.
• METEL, Raşit, Atatürk ve Donanma, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Basımevi, İstanbul, 1966.
• OLGAÇ, N ecmettin, Türk Deniz Tarihi Özeti, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları, İstanbul, 1952.
• ÖZEL, Mehmet, Türk Ordusu, T. C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1999.
• ÖZERSAY, Kudret, “Montreux Boğazlar Sözleşmesi”, Türk Dış Politikası Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, 1919-1980, C.1, Ed. Baskın Oran, 23. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2019, ss. 370-384.
• PANZAC, Daniel, Osmanlı Donanması (1572-1923), Çev. Ahmet Maden, Sertaç Canpolat, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2018.
• PARLAK, Türkmen, Ege Denizinde İlk Türk Derya Beyleri, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları, İstanbul, 2005.
• SANCAR, Erdinç, 21. Yüzyıl Stratejilerinde Türk Denizcilik Tarihi, 1. Baskı, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2006.
• SAYACI, Kenan, Deniz Harp Okulu Tarihçesi, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları, İstanbul, 1997.
• Sessiz ve Derinden, (Barışın Koruyucusu Geleceğin Güvencesi Denizatlılarımız), Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı, İstanbul, 2007.
• ŞEHİTOĞLU, Yasin, KURT, Enes, Türk Savunma Sanayii Tarihi (1934-2020), Dönemler ve Aktörler, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2021.
• Taşkızak Tersanesi Komutanlığı Tarihçesi, İstanbul, 1999.
• TARAKÇI, Nejat, Deniz Gücünün Osmanlı Tarihi Üzerindeki Etkileri, Deniz Basımevi, İstanbul, 2009.
• TERZİOĞLU, Said Arif, Türk Ordusu, Başnur Matbaası, İstanbul, 1965.
• TEZEL, Hayati, Anadolu Türklerinin Deniz Tarihi, Deniz Basımevi, İstanbul, 1973.
• TURAN, Osman, Selçuklular Zamanında Türkiye, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1996.
• TURAN, Şerafettin, Ulusal Direnişten Türkiye Cumhuriyeti’ne (2. Kitap), Bilgi Yayınevi, Ankara, 1998.
• Türk Deniz Kuvvetleri, (Denizlerin Koruyucuları), Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Merkez Daire Başkanlığı Basımevi, Ankara, 2003.
• Türk Deniz Kuvvetleri Tarihçesi 1923-1935, C.I, Lalahan Deniz Genel Arşiv Müdürlüğü Yayınları, Ankara, b.t.y.
• Türk Silahlı Kuvvetleri (1923-1983), Genelkurmay Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1984.
• Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Dönemi Türk İstiklal Harbi Özet Tarihi, Genelkurmay Basımevi, C.IV, Kısım I, Ankara,2001.
• UĞURLU, Nurer, İkinci Dünya Savaşında Türkiye Üzerine Gizli Pazarlıklar (1939- 1944), Örgün Yayınevi, İstanbul, 2003.
• ÜNLÜ, Rasim, “Atatürk Döneminde Denizcilik”, Türk Denizcilik Tarihi II, Ed. Zeki Arıkan, Lütfi Sancar, Deniz Basımevi, İstanbul, 2009, ss. 195-214.
• ATABEY, Figen, “Lozan Sonrasında Boğazlar Sorununun Çözümü: Montreux Boğazlar Sözleşmesi”, History Studies Dergisi, C.5, S.5, Eylül 2013, ss. 19-38.
• ATABEY, Figen, “Cumhuriyet Donanması’nın Oluşum ve Gelişim Süreci (1923- 1938)”, Selçuk Türkiyat Dergisi, S.59, Ekim 2023, ss. 317-340.
• BESBELLİ, Saim, “İstibdat Devrinin Osmanlı Donanması”, Donanma Dergisi, C.76, S.440, Ocak 1963, ss. 22-34.
• BÜYÜKTUĞRUL, Afif, “Türkiye Cumhuriyeti Donanmasının Ellinci Yılı”, Belleten, S.145-148, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1973, ss. 497-525.
• BÜYÜKTUĞRUL, Afif, “Atatürk ve Fatih’in deniz politikaları”, IX. Türk Tarih Kongresi (21-25 Eylül 1981) Bildiri Kitabı-III, TTK Basımevi, Ankara, 1989, ss. 2089-2102.
• ÇALIŞKAN, Ülkü, “Türk Kurtuluş Savaşında Sovyet Rusya’nın Mali ve Askeri Yardımları”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, C.9, S.9, Bahar 2006, ss. 35-54.
• ÇEVİK, Zeki, “Kocaeli’nin Gururu Gölcük Tersanesi: Resmi Belgeler ve İstanbul Basınına Yansımaları (1933-1960)”, Uluslararası Çoban Mustafa Paşa ve Kocaeli Tarihi-Kültürü Sempozyumu-IV Bildiri Kitabı, II, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Kocaeli, 2018, ss. 889-922.
• DEMİREL, Ergün, “Cumhuriyetimizin 61’inci Yılında Deniz Kuvvetlerimiz”, Güncel Konular, S.5, 1984, Genelkurmay Basımevi, Ankara, ss. 7-15.
• DOĞANAY, Rahmi, “Millî Mücadele’nin Deniz Cephesi”, Türkler Ansiklopedisi, C.XVI, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, ss. 183-199.
• ERDELHÜN, Rüştü, “Türkiye’de Bulunan Amerikan Askerî Yardım Kurulu”, Ordu Dergisi, S.146, Haziran 1948, ss. 5-7.
• GENCER, Ali İhsan, “Bahriye” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.IV, İstanbul, 1991, ss. 501-509.
• GENCER, Ali İhsan, “Türkiye’de Denizcilik ve Türklerin Denizciliğe Verdiği Önem”, İkinci Türk Denizcilik Gücü Sempozyumu, 15-16 Haziran 1999, İstanbul, 1999, ss. 12-24.
• HERGÜNER, Mustafa, “Denizciliğimizin Kurtuluş Savaşı’ndaki Yeri”, Deniz Kuvvetleri Dergisi, S.567, Kasım 1996, ss. 51-62.
• HERGÜNER, Mustafa, “Balkan Savaşlarındaki Denizciliğimiz İle Atatürk Dönemi Denizciliğimiz Arasında Bir Karşılaştırma (II)”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, S.79, Ağustos 2003, ss. 113-118.
• İNALCIK, Halil, “Mehmed II”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.28, Ankara, 2003, ss. 395-407.
• KOSTAK, Ercan, “İkinci Dünya Savaşı’nın Ardından ABD’nin Türkiye’ye Yönelik Başlattığı Askerî Yardımlara Truman Doktrini ve Marshall Planı’nın Etkisi”, Atatürk Dergisi, C.11, S.1, 2022, ss. 9-23.
• KURTARAN, Uğur, “Osmanlı Bahriye Teşkilatının Tarihsel Gelişimi” 2. Turgut Reis ve Türk Denizcilik Tarihi Uluslararası Sempozyumu, Bildiriler, C.I., Muğla, 2013, ss. 492-501.
• Mayın Filosu Komutanlığı, “Erdek Limanı’nın Deniz Tarihimizdeki Yeri”, Deniz Kuvvetleri Dergisi, S.596, Temmuz 2006, ss. 52-61.
• OLGAÇ, Necmettin, “Türk Deniz Tarihi Özeti”, Donanma Dergisi, S.401, 1952, ss. 7-14.
• ÖZDEMIR, Ünal, “Denizcilik Gücünün Tarihsel Gelişim Süreci ve Günümüz Denizciliğinin Şekillenmesindeki Rolü”, Türk Deniz Ticareti Tarihi Sempozyumu Doğu Karadeniz I, 6-17 Nisan 2012, Trabzon, 2012, ss. 315-332.
• ŞAHİN, İsmail Sinan, “Kurtuluş Savaşı’nda Türk Bahriyesinin Deniz Harekât ve Faaliyetleri”, Beşinci Askerî Tarih Semineri Bildirileri I, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1996, ss. 422-447.
• TÜRK, Sami, “Gölcük Tersanesi Komutanlığı”, Silahlı Kuvvetler Dergisi, S.432, Ocak 2018, ss. 44-51.
• UYANIKER, Ferdi, “Gölcük Deniz Ana Üs Komutanlığının Tarihi Gelişimi (1921-2016)”, SAVSAD Savunma ve Savaş Araştırmaları Dergisi, C.31, S.1, 2021, ss.79-116.
• ÜNLÜ, Rasim, “Birinci Dünya Harbi’nden Önce Cumhuriyetin Kuruluşundan Sonra Türk Bahriyesinin Yeniden Organizasyonu ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığının Oluşumu ve Askerî Sonuçları 1923-1949” Beşinci Askerî Tarih Semineri Bildirileri II, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1997, ss. 163-172.
• YAVUZ, Celalettin, “Sultan Abdülaziz Donanması, Yelkenli Teknelerden Buhar Makineli Gemilere Geçiş, Bitmeyen Reform İhtiyaçları”, XIII. Türk Tarih Kongresi, Bildiriler, C.III, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2002, ss. 1805-1837.
• YILDIRIM, Hüseyin, “Deniz Harp Okulu Mersin’de”, Altıncı Askeri Tarih Semineri Bildirileri-II, Ankara, 1999, ss. 275-279.
• ÇETİN, Sabit, İkinci Dünya Savaşı’nda Türk Ordusu: Aktif Tarafsızlık Siyaseti Çerçevesinde Askerî Hazırlıklar, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2014.
• DÖKMECİ, Volkan, Venedik Kaynaklarına Göre II. Bayezid ve I. Selim Dönemlerinde Osmanlı Denizciliği ve Korsanlık, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2011.
• KOSTAK, Ercan, Soğuk Savaş Döneminde Türkiye’nin Askerî Teknoloji Kaynakları (1946-1990), Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2023.
• ÖZLÜ, Hüsnü, II. Dünya Savaşı’ndan Günümüze Türkiye’de Savunma Sanayi’nin Gelişimi (1939-1990), Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir, 2006.
• SÖZENER, İsmail, Mersin’de Askeri Deniz Okulları, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin, 2008.
• TUNABOYLU, İskender, Deniz Kuvvetlerinde Sistem Değişikliği, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir, 2008.
• UYANIKER, Ferdi, Türk Donanmasında Mecidiye Kruvazörü, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2009.
• UYANIKER, Ferdi, II. Dünya Savaşı Sürecinde Türk Donanması’ndaki Gelişmeler, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2019.
• YAMAN, Murat Savaş, Türk Kurtuluş Savaşı’nda T.B.M.M.’ye Bağlı Deniz Kuvvetleri Teşkilatının Kuruluşu, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale, 2019.
• YENİGÜN, M. Cüneyt, Askeri, Hukuki, Ekonomik ve Dış Politik Açılardan Türk Deniz Politikası, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1997.