Güncel Eğitim Teknolojilerinin Fen Eğitiminde Kullanılması: Tarama Çalışması

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: 1, 308 - 336, 22.04.2018

Fatih Saltan , Tuğçe Türkyılmaz Caner Karaçaltı , Kemal Bilir

https://doi.org/10.14812/cuefd.304015

Cited By: 4

Öz

Çalışmanın amacı ortaokul fen ve teknoloji
derslerinde kullanılan eğitim teknolojilerinin neler olduğunu belirlemek,
avantajlarını ve sınırlılıklarını tespit etmektir. Bu bağlamda 2012-2016
yılları arasında Yükseköğretim Kurulu Yayın ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı
kapsamında hizmet veren Ulusal Tez Merkezinde yayımlanmış eğitim
teknolojilerinin fen ve teknoloji derslerinde kullanılması ile ilgili 393 tez
çalışması incelenmiştir. Bu inceleme, Kapsamlı Belirlenmiş Tarama Çalışması
yöntemi kullanılarak yapılmış ve 12 doktora ve 34 yüksek lisans tezi analiz
edilmiştir. Bu yöntemin kullanımı için izlenilecek yol Arksey ve O’ Malley
(2005)’in ortaya koyduğu çerçeve dâhilin de yürütülmüştür. Bu çerçevenin
aşamaları şu şekildedir; (1) Araştırma sorularının belirlenmesi, (2) İlgili
çalışmaların belirlenmesi, (3) Çalışmaların seçimi, (4) Verilerin grafik haline
getirilmesi, (5) Sonuçların harmanlanması, özetlenmesi ve raporlanmasıdır. Tez
seçim sürecinde PRISMA (2009) modeli kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları
incelendiğinde akademik başarı için listelenen tezlerin %91,1’inde, fen ve
teknoloji dersi tutumuna olan etkisi listelenen tezlerin %78,2’sinde, eğitim teknolojilerinin
bilgi kalıcılığına etkisi listelenen tezlerin %77,7’sinde istatistiki açıdan
anlamlı bir farklılık olduğu görülmektedir. Çalışmada listelenen tezlerin
genelinde( %89) yarı deneysel yöntem kullanıldığı, az da olsa karma yönteminde
tercih edildiği görülmektedir. Bu yöntemlerin kullanıldığı tezlerde ise veri
toplama aracı olarak başarı ve kalıcılık testleri, tutum, motivasyon vb.
ölçekleri ve açık uçlu sorulara rastlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Teknolojisi, Fen eğitimi, Tarama çalışması

Use of Current Educational Technology in Science Education: A Scoping Review

Öz

The study aims to identify the educational
technology used in elementary science and technology courses, and to determine
their advantages and limitations. Based on this aim, 393 theses and
dissertations related with the usage of educational technology in science and
technology courses published between 2012 and 2016 in national theses center,
which is a service of Publication and documentation department of Higher
Education Council, were examined. This investigation was conducted through
Scoping Review and 12 doctoral dissertations and 34 master’s theses were
analyzed. The procedure followed to use this method is the framework proposed by
Arksey and O’Malley (2005). PRISMA (2009) model was used during the thesis
selection process. According to the results, significant differences were
observed in 91,1% of the thesis listed for academic achievement; in 78,2% of
the thesis listed for the effect on the attitude toward science and technology
course;  and in 77,7% of the thesis
listed for the effect on knowledge persistence. In the thesis and dissertations
listed in the current study, quasi-experimental method was mainly used (89%)
and mixed-methods were leastwise used. In these theses and dissertations,
achievements and persistence tests, attitude and motivation scales, and
open-ended questions were used as the data collection instrument.

Anahtar Kelimeler

Educational Technology, Science Education, Literature Review

Kaynakça

• Acar Kocaoğlu, G. (2012). Web tabanlı yazılım olan vitamin programının öğrencilerin fen ve teknoloji dersindeki başarılarına ve tutumlarına etkisi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Akdaş, E. (2014). İlköğretim yedinci sınıf fen ve teknoloji dersi insan ve çevre ünitesinde yaşam temelli öğrenme modelimi kullanmanın akademik başarı, tutum ve kalıcılık üzerine etkisi. Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. (366370)
• Aktaş, M. (2013). Fen ve teknoloji dersinde web tabanlı uzaktan eğitimin öğrencilerin akademik başarı ve tutumları üzerindeki etkisi. Bülent Ecevit Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak. (345326)
• Aktaş, S. (2015). Fen ve teknoloji dersinde akıllı tahta kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve bilgilerin kalıcılığına etkisi. Kastamonu Üniversitesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• Arksey, H.,&O'Malley, L. (2005). Scopingstudies: towards a methodologicalframework. International journal of socialresearchmethodology, 8(1), 19-32.
• Arslan, A. (1995) İlkokul Öğrencilerinde Gözlemlenen Bilimsel Beceriler. YayınlanmamışDoktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aşiroğlu, S. (2014). Aktif Öğrenme Temelli Fen ve Teknoloji Dersi Etkinliklerinin 5. Sınıf Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri ve Başarıları Üzerinde Etkisi. İnönü Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Ayverdi, L. (2012). İlköğretim 8. sınıf fen ve teknoloji dersinde bilimsel yaratıcı etkinlik uygulamaları: “Hücre Bölünmesi ve Kalıtım” ünitesi örneği. Balıkesir Üniversitesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir. (312959)
• Bacanak, A., Değirmenci, S., Karamustafaoğlu, S. veKaramustafaoğlu, O.(2011). “E-dergilerde Yayınlanan Fen Eğitimi Makaleleri: Yöntem Analizi”, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(1), 119-132.
• Bal, M.S. ve Karademir, N. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) konusunda öz-değerlendirme seviyelerinin belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 15-32.
• Bastem, E. (2012). 6. Sınıf fen ve teknoloji dersinde dolaşım sistemi konusunun zihin haritalama tekniği ile öğretilmesinin başarıya etkisi. Atatürk Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. (301133)
• Çakar, E. (2013). Fen ve Teknoloji Dersinde Araştırmaya Dayalı Öğrenmenin Öğrencilerin Erişilerine, Kavram Öğrenmelerine, Üst biliş Farkındalıklarına ve Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Yönelik Tutumlarına Etkisi. Ege Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir
• Çelik, K. (2012). Canlılarda üreme, büyüme ve gelişme ünitesinin araştırmaya dayalı öğrenme yöntemi ile işlenmesinin öğrencilerin akademik başarılarına, bilimsel süreç becerilerine ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.(330203)
• Çetin, E. (2012). Karikatürler ile zenginleştirilmiş fen ve teknoloji dersinin öğrenci başarısı ve tutumları üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. (294145)
• Çetin, Y. S. (2013). Ortaokul 2. sınıf fen ve teknoloji dersi solunum sistemi konusunun öğretiminde animasyonlarla desteklenmiş “Tahmin-Gözlem-Açıklama” stratejisinin öğrenci başarısına etkisi. Atatürk Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Daşdemir, İ. (2012). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinde Animasyon Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına, Öğrenilen Bilgilerin Kalıcılığına ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Atatürk Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Demirci, E. (2015). İlköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersi yaşamımızdaki elektrik ünitesinde öğrenci günlüklerinin kullanımının öğrencilerin üst bilişsel beceri gelişimine ve başarılarına etkisi. Pamukkale Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Demirci, G.(2013). Eğitimde mizah ve karikatür kullanımının öğrenci başarısı ve motivasyonuna etkisi (ortaokul 7. sınıf fen ve teknoloji dersi örneği). Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. (349027)
• Demirçalı, S. (2012). 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi “İnsan ve Çevre” Ünitesinde Fen-Teknoloji-Toplum Yaklaşımıyla Öğretim Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Deniş Çeliker, H. (2012). Fen ve Teknoloji Dersi “Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi” Ünitesinde Proje Tabanlı Öğrenme uygulamalarının Öğrenci Başarılarına, Yaratıcı Düşünmelerine, Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Dirim Özyurt, A. (2013). Fen ve teknoloji dersinin uygulamalarında işbirlikli öğrenme modelinin öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Atatürk Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. (325333)
• Doğruöz, P. (1998). Bilimsel İşlem Becerilerini Kullanmaya Yönelik Yöntemin Öğrencilerin Akışkanların Kaldırma Kuvveti Konusunu Anlamalarına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Erdağı, S. (2014). İstasyon tekniğinin fen ve teknoloji dersinin akademik başarısına etkisi. Kafkas Üniversitesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü, Kars.
• Erdemir, N. (2012). İlköğretim 8. sınıf fen ve teknoloji dersi “canlılar ve enerji ilişkileri” ünitesinin öğretiminde kullanılan animasyon yönteminin öğrenci başarısına etkisi. Yüzüncüyıl Üniversitesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.(338006)
• Erdoğan, M. (2007). Yeni geliştirilen dördüncü ve beşinci sınıf fen ve teknoloji dersi öğretmen programının analizi: Nitel bir çalışma. Türk Egitim Bilimleri Dergisi Bahar, 5(2), 221-254.
• Ercan, E. B. (1996) 4. ve 5. Sınıfta Bilimsel İşlem Becerilerinin Geliştirilmesine Dair Öğretmen Algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Ermiş, F. U. (2012). Fen ve teknoloji dersinde etkileşimli tahta kullanımının akademik başarı ve öğrenci motivasyonuna etkisi. Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. (317105)
• Esmer Orunlu, E. (2012). İlköğretim 7. Sınıf fen ve teknoloji dersi karışımlar konusunun öğretiminde işbirlikli öğrenme yönteminin öğrencilerin başarılarına etkisi. Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.(328882)
• Fidan, K. E. (2012). Fen ve teknoloji dersinde bilgisayar destekli zihin haritası oluşturmanın öğrencilerin akademik başarısına, tutumlarına ve kalıcılığa etkisi. Fırat Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ. (192680)
• Geban, Ö. (1990), İki Farklı Öğretim Yönteminin Lise Seviyesindeki Öğrencilerin Kimya Başarılarına, Bilimsel İşlem Becerilerine ve Kimyaya Karşı Olan TutumlarınaEtkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Güçlüer, E. (2012). Fen ve Teknoloji Dersinde “Vücudumuzda Sistemler” Ünitesinde Fen Okuryazarlığını Geliştirici Etkinliklerin Kullanılmasının Başarıya, Tutuma ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Güneş, M. N. (2013). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde 3 boyutlu görsel materyal kullanımının başarıya, kavram öğrenmeye ve tutuma etkisi. Marmara Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. (350001)
• Gürbüz, F. (2012). 7E Öğrenme Modelinin 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi “Yaşamımızdaki Elektrik” Ünitesinde Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Kalıcılığa Etkisi. Atatürk Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Jimoyiannis, A. &Komis, V. (2001) ComputerSimulations in PhysicsTeachingand Learning: A Case Study on Students’ Understanding of Trajectory Motion, ComputerandEducation, 36, 183-204.
• Kahyaoğlu,M.(2011). İlköğretim Öğretmenlerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Yeni Teknolojileri Kullanmaya Yönelik Görüşleri. Eğitim bilimleri araştırma dergisi,uluslar arası e-dergi,cilt 1,sayı 1,Haziran.
• Kaman, A. (2013). Öğrenciler tarafından hazırlanan video filmlerin fen ve teknoloji dersi öğretiminde başarıya etkisi. Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. (328898)
• Kapucı, Ö. (2016). Üniversite öğrencilerinin depresyon ve anksiyete düzeylerinin internet kullanım amaçları ve akademik başarı açısından incelenmesi. Beykent Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Karamustafaoğlu, O. (2009). Fen ve Teknoloji Eğitiminde Temel Yönelimler, Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 87-102.
• Keleş, M. (2015). Fen ve teknoloji dersinin işlenişinde probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrenci başarılarına ve öğrendiklerini hatırlama düzeylerine etkisi. Necmettin Erbakan Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.