Öğretmen Adaylarının Matematik Kavramına Yönelik Tutumları ve Metafor Algıları

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: 2, 897 - 931, 01.10.2018

OKAN Kuzu , YASEMİN Kuzu SADIK YÜKSEL Sıvacı

Öz

Bu çalışmada, öğretmen adaylarının matematik
kavramına yönelik metafor algıları araştırılmış, film türü ve hava durumu
metaforları yardımıyla incelenmiştir. Ayrıca adayların matematik kavramına
yönelik tutumları araştırılmış, metafor algıları ve öğrenim gördüğü anabilim
dalları ile arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu bağlamda, 2016-2017 eğitim -
öğretim yılında bir devlet üniversitesinde öğrenim görmekte olan 358 öğretmen
adayına “Matematik tutum ölçeği”, “Kişisel bilgi formu” ve metafor algılarını
ölçmek için “Matematik … gibidir, çünkü …” ve “Eğer matematik bir film türü
(hava durumu) olsaydı, … olurdu, çünkü …” gibi araştırmacılar tarafından
hazırlanan çeşitli ölçekler uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizi içerik
analizi ve betimsel istatistikler kullanılarak yapılmıştır. Analizler
sonucunda, matematik kavramına yönelik metaforların, “Eğlence”, “Temel
ihtiyaç”, “Duygu” ve “Sorun” olacak şekilde kavramsal kategorilere ayrıldığı
görülmüştür. Ayrıca, film türü ve hava durumu metaforları da dikkate alınarak
olumlu ve olumsuz kategorilerde toplanan metaforların, adayların anabilim
dallarına ve matematik kavramına yönelik tutumlarına göre anlamlı olarak
farklılaştığı görülmüştür. Ayrıca, bu çalışmada birden fazla metaforlar
yardımıyla araştırma yapmanın daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Matematik, Metafor, Öğretmen adayı, Tutum

Preservice Teachers’ Attitudes and Metaphor Perceptions towards Mathematics

Öz

In this study, preservice teachers’ metaphor
perceptions about mathematics concept were examined with film type and weather
conditions metaphors. Moreover, their attitudes towards mathematics concept
were investigated, and the relation between metaphor perceptions and
departments was examined. In this context, in the 2015-2016 academic year, 358
preservice teachers in the central Turkey were administered various scales such
as “Mathematics attitude scale” “,"Personal information form", and
“Mathematics is like … , because …” and “If a mathematical film type (weather
conditions) ..., it would be, because ... ". The data were analysed using
the content analysis and descriptive statistics. As a result of the analysis,
it has been seen that the metaphors about mathematics concept are divided into
the conceptual categories as “Entertainment”, “Basic need” “Emotion” and
“Problem”. Moreover, The metaphors collected in positive and negative
categories by considering metaphors of film type and weather conditions, were
found significant differences according to preservice teachers’ attitudes towards
the mathematics concept and their departments. Furthermore, it has been
achieved in this study that research with more than one metaphor is more
effective.

Anahtar Kelimeler

Mathematics, Metaphors, Preservice teacher, Attitude

Kaynakça

• Abrams, M. H. (1999). A glossary of literary terms. USA: Harcourt Brace Collage Publisher.
• Alkan, V. (2009). The relationship between teaching strategies and styles and pupils' anxiety in mathematics at primary schools in Turkey, Unpublished doctoral dissertation, University of Nottingham, Nottingham.
• Baydar, S.C. & Bulut, S., (2002). Öğretmenlerin matematiğin doğası ve öğretimi ile ilgili inançlarının matematik eğitimindeki önemi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 62-66.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegema
• Cain-Caston, M., (1993). Parents and student attitudes toward mathematics as they relate to third grade mathematical achievement. Journal of Instructional Psychology, 20(2), 96-101.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Denzin, N. K., & Lincoln, Y. (2000). Qualitative research. Thousand Oaks ua, 413-427.
• Dursun, Ş. & Dede, Y. (2004). Öğrencilerin matematikte başarısını etkileyen faktörler: matematik öğretmenlerinin görüşleri bakımından. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 217-230
• EARGED (2010). Seviye belirleme sınavlarının değerlendirilmesi. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• Erdem, A.R., (1998). 21 yüzyıla girerken nasıl bir insan modeli yetiştirelim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ersoy, E., (2013). Gerçekçi matematik eğitimi destekli öğretim yönteminin 7. sınıf olasılık ve istatistik kazanımlarının öğretiminde öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Forcenville, C. (2002). The identification of target and source in pictorial metaphors. Journal of Pragmatics, 34(1), 1-14.
• Gallagher, A. & Kaufman,C., (2008). Parent attitudes influence their children’s attitudes toward math and science. Gifted Child Today, 31(2), 9-10.
• Güner, N. (2013). Öğretmen adaylarının matematik hakkında oluşturdukları metaforlar. Education Sciences, 8(4), 428-440.
• Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E. & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159.
• Kaiser, F. (1970). A second generation little jiffy. Psychometrika, 35(4), 401–415.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kulm, G. (1980). Research on mathematics attitudes, research in mathematics education, 356-387, NCTM.
• Kuzu, O., Kuzu, Y. & Sıvacı, S. Y. (2016). Matematiğe yönelik tutumlar ile matematik kavramına ilişkin sahip olunan metaforlar arasındaki ilişki. III. International Eurasian Educational Researh Congress, (s.566-571). Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Ma, X. (1997). Reciprocal Relationships Between Attitude Toward Mathematics and Achievement in Mathematics. The Journal of Educational Research, 90(4), 221-229.
• MEB (1973). 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu, 24.06.1973 tarihli 14574 sayılı resmi gazete, 5(12), 2342.
• Miles, M.B. & Huberman, A.M., (1994). Qualitative data analysis. London: SAGE Publication.
• Nesin, A. (1994). Matematik ve Korku. Üçüncü baskı. İstanbul: Kardeşler Basımevi.
• Reyes, L. H. (1984). Affective Variables and Mathematics Education. The Elementary School Journal, 84(5), 558-580.
• Saban, A., Koçbeker, B. N., & Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya, Ankara: Gönül Yayıncılık.
• Sezgin, M.D. (2015). Ortaokul öğrencilerinin matematik problemine ilişkin sahip oldukları metaforlar ve bu metaforların sınıf düzeylerine göre değişimi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(1), 351-374.
• Silverman, D. (2000). Doing qualitative research: A practical handbook. London: SAGE Publication.
• Stafslien, C. (2001). Gender Differences in Achievement in Mathematics. November 16.
• Şengül, S., Katrancı, Y. & Cantimer, G. G. (2014). Ortaöğretim Öğrencilerinin “Matematik Öğretmeni" Kavramına İlişkin Metafor Algıları. International Journal of Social Science, 25(1), 89-111.
• Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Türkkan, B. T., & Uyar, M. Y. (2016). The Metaphors of Secondary School Students Towards the Concept of" Mathematical Problem. Cukurova University Faculty of Education Journal, 45(1), 99-130.
• Üzel, D. (2007). Gerçekçi Matematik Eğitimi (RME) Destekli Eğitimin ilköğretim 7. Sınıf Matematik Öğretiminde Öğrenci Başarısına Etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.