Örgütsel İletişim İklimi: Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 1, 400 - 433, 29.04.2021

Funda Eryılmaz Ballı , Öznur Tulunay Ateş

Öz

Bu araştırmanın amacı, çalışanların “Örgütsel iletişim İklimi Ölçeği”ni geliştirmek ve ölçeğin işlevselliğini test etmek adına katılımcıların örgütsel iletişim iklimi algılarının cinsiyet, medeni durum, kıdem ve çalıştıkları kurum değişkenlerine göre nasıl değiştiğini incelemektir. Araştırma Isparta ilinde Millî Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Üniversite, Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı birimlerde ve özel sektörde görev yapan çalışanlardan gönüllü olarak araştırmada yer alan katılımcılarla gerçekleştirilmiştir. Kabul edilebilir ve mükemmel düzeyde uyum indekslerine sahip 30 maddelik ölçek oluşturulmuştur. 30 maddeden ve iki boyuttan oluşan ölçeğin Cronbach Alpha değeri .967 bulunmuştur. Ölçeğin uygulanabilirliğini test etmek için mevcut veri seti ile T-testi ve ANOVA uygulanmıştır. T testi sonuçlarına göre, katılımcıların algılarının cinsiyet ve medeni durum değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı sonucuna varılmıştır. ANOVA sonuçlarına göre 1-5 yıl arası kıdeme sahip çalışanların, 6-10 yıl ile 26 yıl ve üzeri kıdeme sahip çalışanlara göre daha olumlu örgütsel iletişim algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Ayrıca Özel Sektördeki çalışanların Üniversite ve Sosyal Güvenlik Kurumu çalışanlarına göre daha olumlu örgütsel iletişim iklimi algısına sahip olduğu görülmüştür. Diğer bir sonuç da Millî Eğitim Bakanlığı çalışanlarının tüm katılımcılardan daha olumlu örgütsel iletişim ortamı algısına sahip olmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel iletişim iklimi, Örgütsel iletişim iklimi ölçeği, Örgüt iklimi, Örgütsel iletişim

Teşekkür

Bu çalışmanın İngilizce dil kontrolünü gerçekleştiren Öğretim Görevlisi Esra İffet AYTAÇ KİRİŞ'e teşekkür ederiz.

Organizational Communication Climate: Scale Development Study

Öz

In this study, it is aimed both to develop the “Organizational Communication Climate Scale” and to examine how the perceptions of organizational communication climate of participants change according to the variables of gender, marital status, seniority, and institution in which they work, in order to test the functionality of the scale by making use of the relevant research. This study was carried out as survey research in Isparta province, with volunteers from the departments of the Ministry of National Education, Ministry of Health, University, Social Security Institution and the Private Sector employees. 30-item scale, with acceptable and excellent levels of fit indexes, was created. The Cronbach Alpha value of the scale consisting of 30 items and two dimensions was found .967. In order to test the feasibility of the scale, T-test and ANOVA were applied with the current data set. According to the T-test results, it was concluded that the perceptions of the participants did not differ significantly according to the gender and the marital status variables. According to ANOVA results it has been determined that employees with seniority between 1-5 years have more positive organizational communication perceptions than those who have seniority between 6-10 years and 26 years or more. Also, it was found that employees in Private Sector have more positive organizational communication climate perceptions than employees at University and in Social Security Institution. Another result was that employees in Ministry of National Education have more positive organizational communication climate perceptions than all the participants.

Anahtar Kelimeler

organizational communication climate, organizational communication climate scale, organizational climate, Organizational communication

Kaynakça

• Abdussamad, Z. (2015). The influence of communication climate on the employees’ performance at Government Agencies in Gorontalo City (An Indonesian case study). Asia Pacific Journal of Multidisciplinary Research, 3 (5), 19-27.
• Ahsanul, I. M. (2013). The role of communication climate in organizational effectiveness. International Journal of Scientific and Engineering Research, 4 (7), 155-156.
• Aktaş, H. & Şimşek, E. (2015). Bireylerin örgütsel sessizlik tutumlarında iş doyumu ve duygusal tükenmişlik algılarının rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11 (24), 205-230.
• Albayrak, A. S. (2005). Çoklu doğrusal bağlantı halinde en kareler tekniğinin alternatifi yanlı tahmin teknikleri ve bir uygulama. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1), 105-126.
• Al-Kahtani, N. S., & Allam, Z. (2015). Communication climate as predictor of role conflict among subordinate staff of Salman Bin Abdulaziz University. Asian Social Science, 11 (12), 248.
• Applbaum, R. L., & Anatol, K. W. (1979). The relationships among job satisfaction, organizational norms, and communicational climate among employees in an academic organization. Journal of Applied Communication Research, 7 (2), 83-90.
• Ayre, C., & Scally, A. J. (2014). Critical values for Lawshe’s content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 47 (1), 79-86.
• Ayundhasurya, D. R., Kurniawan, F. (2018). The influence of organizational communication climate on organizational communication satisfaction to non-profit organization CIOFF Indonesia. Bandung Creative Movement (BCM) Journal, 41, 140-144.
• Azizoğlu, R. O. (2011). Kültürün örgütsel iletişim üzerine etkisi: iki farklı ülkede faaliyet gösteren iki işletme arasında karşılaştırmalı bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Bal, C. G. (2013). Sağlık kurumlarında iletişim doyumu üzerine bir alan araştırması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(25), 107-126.
• Bartels, J. (2006). Organizational identification and communication: employees’ evaluations of internal communication and its effect on identification at different organizational levels. Unpublished master’s thesis. University of Twente, the Netherlands.
• Bartels, J., Pruyn, A., De Jong, M., & Joustra, I. (2007). Multiple organizational identification levels and the impact of perceived external prestige and communication climate. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 28 (2), 173-190.
• Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59,128-136.
• Bell, J. (2014). Doing Your Research Project: A guide for first-time researchers. McGraw-Hill Education (UK).
• Bharadwaj, A. (2014). Planning internal communication profile for organizational effectiveness. IIM Kozhikode Society & Management Review, 3 (2), 183-192.
• Buchholz, W. (2001). Open communication climate. Unpublished manuscript. Bentley College Waltham, Massachusetts.
• Bulutlar, F., & Kamaşak, R. (2008). The relationship between organizational communication and job satisfaction: An empirical study of blue-collar workers. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 129-142.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi
• Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Carriere, J., & Bourque, C. (2009). The effects of organizational communication on job satisfaction and organizational commitment in a land ambulance service and the mediating role of communication satisfaction. Career Development International, 14 (1), 29-49.
• Çanak, M., & Avcı, Ö. Y. (2016). Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme ve örgütsel iletişim düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, 91-110.
• De Nobile, J. J., & McCormick, J. (2008). Organizational communication and job satisfaction in Australian Catholic primary schools. Educational Management Administration & Leadership, 36 (1), 101-122.
• Dereli, Ö. (2010). Örgütsel kültürün örgütsel iletişim üzerine etkisi: Örgütlerde resmi ve gayri resmi iletişim dengelerini ölçmeye yönelik bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Dincer Aydın, H. U. (2012). Örgütsel iletişim açısından örgüt kültürü ve bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Doğan, H. (2002). İşgörenlerin adalet algılamalarında örgüt içi iletişim ve prosedürel bilgilendirmenin rolü. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2 (2), 71-78.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS:(and sex and drugs and rock'n'roll). London: Sage.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2007). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages
• Gizir, S., & Fakiroğlu, M. (2019). Öğretmenlerin örgütsel destek algılarının okullarındaki iletişim iklimine yönelik algıları üzerindeki rolü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 271-284.
• Gochhayat, J., Giri, V. N., & Suar, D. (2017). Influence of organizational culture on organizational effectiveness: The mediating role of organizational communication. Global Business Review, 18 (3), 1-12.
• Gül, Ö., & Sezici, E. (2017). İşgörenlerin iletişim iklim algısı: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Vakıf İşletmelerinde bir inceleme. Kastamonu University Journal of Economics & Administrative Sciences Faculty, 15,66-76.
• Hassan, B., Maqsood, A. & Riaz, M. N. (2011). Relationship between organizational communication climate and interpersonal conflict management. Pakistan Journal of Psychology, 42 (2), 1-20.
• Hooper, D., Coughlan, J. & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• İçerli, L. (2010). Örgütsel adalet: kuramsal bir yaklaşım. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5 (1), 67-92.
• İnce, M., & Gül, H. (2011). The role of the organizational communication on employees’ perception of justice: A sample of public institution from Turkey. European Journal of Social Sciences, 21 (1), 106-124.
• Kahveci, G., & Demirtaş, Z. (2013). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik algıları. Eğitim ve Bilim, 38 (167), 50-64.
• Kamaşak, R., & Bulutlar, F. (2008). The impact of communication climate and job satisfaction in employees’ external prestige perceptions. Yönetim ve Ekonomi, 15 (2), 133-144.
• Karakoç, N. (1989). Örgütsel iletişim ve örgütsel zaman arasındaki ilişkiler. Kurgu Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İletişim Dergisi, 6 (6), 81-90.
• Karcıoğlu, F., Timuroğlu, K., & Çınar, O. (2009). Örgütsel iletişim ve iş tatmini ilişkisi bir uygulama. İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi-Yönetim, 63,59-76.
• Kaynar, E. (2018). Örgütsel iletişim doyumunun iş tatmini ve örgütsel bağlılık ile ilişkisi: görgül bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi, Ankara.
• Koç, E. S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 47-72.
• Korkut, A. (2019). Öğretmenlerin örgütsel mutluluk, örgütsel sinizm ve örgütsel adalet algılarının analizi. Yayımlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Köksal, K. E. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin iletişim doyumunun belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Kraut, R. E., Fish, R. S., Root, R. W., & Chalfonte, B. L. (1990). Informal communication in organizations: Form, function, and technology. In Human Reactions to Technology: Claremont Symposium on Applied Social Psychology (p. 145-199), Beverly Hills, CA: Sage Publications.
• Krivonos, P. D. (1978). The relationship of intrinsic-extrinsic motivation and communication climate in organizations. The Journal of Business Communication (1973), 15 (4), 53-65.
• Kothari, C. R. (2004). Research methodology: Methods and techniques. New Delhi: New Age International.
• Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel psychology, 28 (4), 563-575.
• Luthans, F. (2010). Organizational behavior. New York: McGraw-Hill.
• Marczyk, G., DeMatteo, D., & Festinger, D. (2005). Essentials of research design and methodology. New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
• Muchinsky, P. M. (1977). Organizational communication: Relationships to organizational climate and job satisfaction. Academy of Management Journal, 20 (4), 592-607.
• Nordin, S. M., Sivapalan, S., Bhattacharyya, E., Ahmad, H. H. W. F. W., & Abdullah, A. (2014). Organizational communication climate and conflict management: communications management in an oil and gas company. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 109, 1046-1058.
• Öktem, Ş., Kızıltan, B. & Öztoprak, M. (2016). Örgütsel güven ile örgüt ikliminin örgütsel özdeşleşme, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: otel işletmelerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8 (4), 162-186.
• Özden, T. (2009). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin okullarındaki iletişim iklimine yönelik algıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Özutku, H. (2008). Örgüte duygusal, devamlılık ve normatif bağlılık ile iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37 (2), 79-97.
• Sapsford, R. (2006). Survey Research. London: Sage Publications
• Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling. NewYork: Routledge Taylor & Francis Group.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8 (2), 23-74.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
• Şomăcescu, S. M., Barbu, C. M. & Nistorescu, T. (2016). Investigating the relationship between organizational communication and organizatıonal culture, Management & Marketing Journal, 14 (1), 91-100.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, MA: Pearson.
• Toprakçı, E. (1995). Okul örgütünün amaçlar açısından kendine özgü yönleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1 (1), 113-120.
• Ünler, E., Kılıç, B., & Çıray, J. C. (2014). İletişim ikliminin, iş doyumu ve işten ayrılma niyeti ilişkisine etkisi. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11 (41), 237-250.
• Van Den Hooff, B., & De Ridder, J. A. (2004). Knowledge sharing in context: the influence of organizational commitment, communication climate and CMC use on knowledge sharing. Journal of Knowledge Management, 8 (6), 117-130.
• White, K. W. & Chapman, E. N. (1996). Organizational communication: an ıntroduction to communication and human relations strategies. Needham Heights, MA: Simon & Schuster Custom Publishing.
• Wynia, M. K., Johnson, M., McCoy, T. P., Griffin, L. P., & Osborn, C. Y. (2010). Validation of an organizational communication climate assessment toolkit. American Journal of Medical Quality, 25 (6), 436-443.
• Yetim, A. E. (2010). Genel liselerde örgütsel iletişim ile öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yoğurtçuoğlu, Ö. (2013). İletişim doyumunun çalışanlar açısından değerlendirilmesi: Arfesan Arkan Fren Elemanları Sanayi ve Ticaret A.Ş.’de bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.