Resim-İş (Görsel Sanatlar) Eğitiminde Habitus Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 2, 677 - 697, 29.10.2021

Ece Nur Demir Yılmaz , Alev Çakmakoğlu Kuru

https://doi.org/10.14812/cuefd.947600

Cited By: 1

Öz

Sanata karşı ilgi, tutum ve davranışlarımıza kaynaklık eden; sanatın üretim ve tüketimini anlamlı ve anlaşılır kılan bir incelemeyi farklı açılardan ele almak gerekmektedir. Toplumsal yapının ögeleri ile sanatın etkileşimi bu anlamda ele alınabilecek alanlardan birisidir. Bu durum, incelemeyi olanaklı kılacak kuramsal dayanaklar içermesi sebebiyle sosyolojik bakışa yönelmeyi gerektirmektedir. Sosyolojik anlamda bir bakışı mümkün kılacak kuramsal yapılardan birisi Pierre Bourdieu’nün habitus kavramıdır. Habitus, anlamı itibariyle alışkanlıklarımızı, eğilimlerimizi, beğenilerimizi vb. temsil etmektedir. Sanatsal eğilimlerimiz, beğenilerimiz, davranışlarımız ve yatkınlıklarımız üzerine düşünürken habitusun rolü ve belirleyiciliği, teoride kullanabileceğimiz bir yaklaşım olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Sosyolog Pierre Bourdieu ile anılan habitus kavramını görsel sanatlar eğitimi bağlamında açıklamaya çalışmaktır. Araştırma literatür taramasına dayalı olarak oluşturulmuştur. Literatür kapsamında habitus kavramının kuramsal temelleri açıklanmış ve özetlenmiş; habitusun temel özellikleri sanat ve görsel sanatlar eğitimi üzerinden yorumlanmıştır. Araştırma bulgularına dayalı olarak habitus kavramı, sanatsal ve eğitsel davranışları anlamlandırmada sanat eğitimi araştırmacılarına yardımcı olacak ve konu üzerine daha derin düşünmeye teşvik edecek teorik bir yaklaşım olarak karşımıza çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Habitus, Kültürel Sermaye, Sanat, Görsel Sanatlar Eğitimi, Sanat Sosyolojisi.

An Evaluation on Habitus in Visual Arts Education

Öz

It is necessary to consider an examination that causes our interests, attitudes and behaviors towards art and makes the creation and consumption of art meaningful and understandable from different perspectives. The interaction between the elements of social structure and art is one of the areas that can be addressed in this sense. This situation requires a shift to a sociological point of view because it contains theoretical bases that will enable the examination. One of the theoretical structures that will enable a sociological examination is Pierre Bourdieu's concept of habitus. The concept of habitus represents our habits, tendencies, appreciations, etc. While thinking about our artistic tendencies, appreciations, behaviors and predispositions, the role and decisiveness of habitus emerge as an approach that we can use in theory. This study aims to try to explain the concept of habitus, which is mentioned with sociologist Pierre Bourdieu, in the context of Visual Arts Education. The research was created based on the literature review. Within the scope of the literature, the theoretical foundations of the concept of habitus have been explained and summarized, and the basic characteristics of habitus have been interpreted through art and visual arts education. Based on the findings of the research, the concept of habitus has emerged as a theoretical approach that will help art education researchers to make sense of artistic and educational behaviors and encourage them to think deeper about the subject.

Anahtar Kelimeler

Habitus, Cultural Capital, Art, Visual Arts Education, Sociology of Art.

Kaynakça

• Atkinson, D. (2002). Art in education: Identity and practice. New York, NY: Kluwer Academic Publishers.
• Biçer Olgun, H. (2019). Çağdaş sanatın toplumsal inşası: Sanat eserinin değerinin sosyolojik oluşumu. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Bourdieu, P. (1993). The field of cultural production, or: The economic world reversed. In R. Johnson (Ed.), The field of cultural production: Essays on art and literature (pp. 29-71). New York, NY: Columbia University Press.
• Bourdieu, P. (2015). Ayrım: Beğeni yargısının toplumsal eleştirisi (D. F. Şannan & A. G. Berkkurt, Çev.). Ankara: Heretik Yayınları.
• Bourdieu, P. (2020). Sanatın kuralları: Yazınsal alanın oluşumu ve yapısı (N. K. Sevil, Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Bourdieu, P., & Darbel, A. (2011). Sanat sevdası: Avrupa sanat müzeleri ve ziyaretçi kitlesi (S. Canbolat, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Danko, D. (2017). Sanat sosyolojisi (N. Z. Arslanoğlu, Çev.). Ankara: Hece Yayınları.
• DiMaggio, P. (1982). Cultural capital and school success: The impact of status culture participation on the grades of U.S. high school students. American Sociological Review, 47(2), 189-201. doi:10.2307/2094962
• Erinç, S. M. (2009). Sanat sosyolojisine giriş. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Fazlıoğlu Akın, Z., & Ece, Ö. (2014, Aralık). Türkiye’de sanat eğitimini (yeniden) düşünmek. https://www.iksv.org/i/content/230_1_SanatEgitimi_2014.pdf adresinden erişilmiştir.
• Giddens, A., & Sutton, P. W. (2016). Sosyoloji (M. Şenol, Çev.). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Grenfell, M., & Hardy, C. (2003). Field manoeuvres: Bourdieu and the young British artists. Space and Culture, 6(1), 19–34. https://doi.org/10.1177/1206331202238960
• Güvercin, G. (2017). Biyografik araştırmalar ve biyografik anlatı görüşmesi. F. N. Seggie & Y. Bayyurt (Ed.), Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları içinde (s. 172-184). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Hardy, C. W. M. (2009). Bourdieu and the art of education: A socio-theoretical investigation of education, change and art (Doctoral Dissertation). Retrieved from https://ethos.bl.uk/ProcessOrderDetailsDirect.do?documentId=1&thesisTitle=Bourdieu+and+the+art+of+education+%3A+a+socio-theoretical+investigation+of+education%2C+change+and+art&eprintId=550217
• Hardy, C., & Grenfell, M. (2006). When two fields collide: Bourdieu, education and a British artistic avant-garde. The International Journal of the Arts in Society: Annual Review, 1(2), 77-84. doi: 10.18848/1833-1866/CGP/v01i02/35451
• Heinich, N. (2013). Sanat sosyolojisi (T. Arnas, Çev.). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Huang, X. (2019). Understanding Bourdieu – cultural capital and habitus. Review of European Studies, 11(3), 45-49. doi:10.5539/res.v11n3p45
• Johnson, R. (Ed.). (1993). The field of cultural production: Essays on art and literature. New York, NY: Columbia University Press.
• Jourdain, A. & Naulin, S. (2016). Pierre Bourdieu’nün kuramı ve sosyolojik kullanımları (Ö. Elitez, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karademir Hazır, I., & Purhonen, S. (2017). Kültürel açılım, hepçillik ve seçkin sanatın düşüşü: Türkiye-Avrupa karşılaştırması. Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi, 4(1), 29-58. doi: 10.24955/ilef.332367
• Karademir Hazır, I., & Warde, A. (2016). The cultural omnivore thesis: Methodological aspects of the debate. In L. Hanquinet & M. Savage, (Eds.), Routledge international handbook of the sociology of art and culture (pp. 77-89). New York, NY: Routledge.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar-ilkeler-teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özsoy, V. (2007). Görsel sanatlar eğitimi: Resim-iş eğitiminin tarihsel ve düşünsel temelleri. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Pautasso, M. (2013). Ten simple rules for writing a literature review. PLOS Computational Biology, 9(7), 1-4. https://doi.org/10.1371/journal.pcbi.1003149
• Pera Müzesi. (t.y.). Zevk Meselesi. https://www.peramuzesi.org.tr/sergi/zevk-meselesi/1265 sayfasından erişilmiştir.
• Sankır, H., & Sankır, Ş. (2019). Öğrencilerin kariyer tercihi olarak sanata yönelmelerinde aile ve öğretmenlerin rolü: Güzel Sanatlar Lisesi örneği. Eğitim ve Bilim Dergisi, 44(199), 173-191. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2019.7953
• Schirato, T., & Webb, J. (2004). Reading the visual. Australia: Allen & Unwin.
• Swartz, D. (2018). Kültür ve iktidar: Pierre Bourdieu’nün sosyolojisi (E. Gen, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tezcan, M. (2011). Sanat sosyolojisine giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tezcan, M. (2016). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ulusoy, M. D. (2005). Sanatın sosyal sınırları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Webb, J., Schirato, T., & Danaher, G. (2002). Understanding Bourdieu. Australia: Allen & Unwin.
• Wolff, J. (2000). Sanatın toplumsal üretimi (A. Demir, Çev.). İstanbul: Özne Yayınları.
• Zolberg, V. L. (2013). Bir sanat sosyolojisi oluşturmak (B. O. Özbay, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.