Çocuklar İçin Duygu Düzenleme Ölçeğinin Psikometrik ve Bazı Demografik Özelliklerinin Özel Yetenekli Öğrencilerde İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 53 Sayı: 2, 955 - 986, 29.08.2024

Seydihan Yiğit , Türkan Doğan

https://doi.org/10.14812/cuefd.1471710

Öz

Bu çalışmanın amacı, Rydell ve arkadaşları (2007) tarafından geliştirilen Çocuklar için Duygu Düzenleme Ölçeğinin özel yetenekli ilkokul öğrencileri için geçerlik ve güvenirlik analizlerini yapmaktır. Aynı zamanda öğrencilerin duygu düzenleme becerilerinin cinsiyet, sınıf düzeyi ve kardeş sayısı gibi demografik değişkenlere göre ne düzeyde değiştiğini belirlemektir. Bu amaçla ilkokulda öğrenimine devam eden 501 özel yetenekli öğrenciye (223 kız, 278 erkek) ulaşılmıştır. Öğrencilerin yaşları 7 ile 11 arasında değişmekte ve yaş ortalamaları 8,96 olarak hesaplanmıştır. Araştırma kapsamında Çocuklar İçin Duygu Düzenleme Ölçeği (ÇDDÖ) ve Kişisel Bilgi Formu (KBF) kullanılmıştır. Ölçeğin yapı-kavram geçerliği, doğrulayıcı faktör analizi, güvenirliği ise Cronbach Alfa iç tutarlık katsayısı hesaplanarak belirlenmiştir. Analizler sonucunda, Çocuklar İçin Duygu Düzenleme Ölçeğinin özel yetenekli öğrencilerin duygu düzenleme beceri düzeylerini belirlemede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu görülmüştür. Analizler sonuncunda ayrıca, özel yetenekli öğrencilerin duygu düzenleme beceri düzeylerinin cinsiyete ve kardeş sayısına göre anlamlı fark göstermediği, sınıf düzeyine göre ise düşük düzeyde bir fark gösterdiği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocuklarda Duygu Düzenleme, Duygu Düzenleme, Özel Yetenekli Öğrenci, Ölçek Uyarlama

Etik Beyan

Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinde’ yer alan tüm kurallara uyulmuş ve yönergenin ikinci bölümünde yer alan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemlerden” hiçbiri gerçekleştirilmemiştir.

Investigation of Psychometric and Some Demographic Properties of “Emotion Regulation Scale for Children” in Gifted Students

Öz

This study aims to conduct validity and reliability analysis of the Emotion Regulation Scale for Children developed by Rydell et al. (2007) for gifted primary school students. It also aimed to investigate the differences among students' emotion regulation skills according to demographic variables such as gender, grade level, and the number of siblings. For this purpose, 501 gifted students (223 girls, 278 boys) attending primary school were reached. The ages of the students ranged between 7-11, and the mean age was 8.96. The study used the emotion Regulation Scale for Children and personal information form. The construct-concept validity of the scale was determined by confirmatory factor analysis, and its reliability was determined by calculating Cronbach's Alpha internal consistency coefficient. Findings yielded that the Emotion Regulation Scale for Children is a valid and reliable instrument that can be used with gifted primary school students. Another study result was that the emotion regulation skill levels of gifted students did not show a significant difference according to gender and the number of siblings but showed a low difference according to grade level.

Anahtar Kelimeler

Emotion Regulation for Children, Emotion Regulation, Gifted Student, Scale Adaptation

Kaynakça

• Al-Onizat, S. H. (2012). The relationship between emotional intelligence and academic adaptation among gifted and non-gifted student. Journal of Human Sciences, 9 (1), 222-248.
• Altan, Ö. (2006). The effects of maternal socialization and temperament on children’s emotion regulation. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: Koç Üniversitesi.
• Anderson, J. C. & Gerbing, D. W. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49 (2), 155-173. https://doi.org/10.1007/BF02294170
• Bağcı, S. ve Tunç, E. (2019). Bilim ve sanat merkezine devam eden öğrenciler ile üstün yetenek tanısı almayan öğrencilerin duygu regülasyonlarının karşılaştırılması (Sözlü bildiri), 21. Uluslararası Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Antalya, Türkiye.
• Bailey, C. L. (2007, October). Social and emotional needs of gifted students: What school counselors need to know to most effectively serve this diverse student population (Paper presentation), Association for Counselor Education and Supervision Conference, Columbus, Ohio.
• Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: Guilford Publications.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyükünal-Göyçek, E. E. (2019). Sosyal duygusal gelişim programının üstün zekâlı çocukların sosyal ve duygusal becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Cross, J. R. (2016). Gifted children and peer relationships. Neihart, M. & Pfeiffer, S. I. & Cross T. L. (Eds.), The social and emotional development of gifted children: What do we know? (pp29-34) Routledge.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (4. Basım). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Daniel, S. (2020). Examining self-regulation in the preschool years: Links to psychosocial outcomes, maternal adverse childhood experiences, and parental emotion regulation. (Unpublished Doctoral Dissertation), Hamilton: McMaster University.
• Eisenberg, N., Cumberland, A., & Spinrad, T. L. (1998). Parental socialization of emotion. Psychological Inquiry, 9 (4), 241-273. https://doi.org/10.1207/s15327965pli09041
• Eisenberg, N., Cumberland, A., Spinrad, T. L., Fabes, R. A., Shepard, S. A., Reiser, M., & Guthrie, I. K. (2001). The relations of regulation and emotionality to children's externalizing and internalizing problem behavior. Child Development, 72 (4), 1112-1134. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00337
• Esin, H. E. (2020). Üstün yetenekli çocuklarda yaratıcılığın duygu düzenleme ve mizah anlayışı ile ilişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: Üsküdar Üniversitesi.
• Fonseca, C. (2011). Emotional intensity in gifted students: Helping kids cope with explosive feelings. Prufrock Press.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-hill.
• Garces-Bacsal, R. M. (2011). Socioaffective issues and concerns among gifted Filipino children . Roeper Review: A Journal on Gifted Education, 33 (4), 239–251. https://doi.org/10.1080/02783193.2011.603112
• Greenberg, L. S. (2017). Emotion-focused therapy (Rev. ed.). Washington: American Psychological Association Press.
• Greenberg, L. S. (2018). Duygu Odaklı Terapi: Danışanlara duygu koçluğu yapmak (S. Balcı Çelik, Çev.). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Gross, J. J. (1998). The emerging field of emotion regulation: An integrative review. Review of General Psychology, 2 (3), 271-299. https://doi.org/10.1037/1089-2680.2.3.271
• Gross, J. J. (2014). Handbook of emotion regulation (2nd ed.). New York: The Guilford Press.
• Gross, J. J., & Jazaieri, H. (2014). Emotion, emotion regulation, and psychopathology: An affective science perspective. Clinical Psychological Science, 2 (4), 387-401. https://doi.org/10.1177/216770261453616
• Gross, J. J., & Munoz, R. F. (1995). Emotion regulation and mental health. Clinical Psychology: Science and Practice, 2, 151-164. https://doi.org/10.1111/j.14682850.1995.tb00036.x
• Gross, J. J., & Thompson, R. A. (2007). Emotion regulation: Conceptual foundations. J. J. Gross (Ed.), Handbook of emotion regulation (pp. 3-24). New York: The Guilford Press.
• Gülgez, Ö. (2018). İlkokul çocuklarında duygu düzenleme ile sosyal yeterlilik ilişkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Mersin: Mersin Üniversitesi.
• He, W. J., & Wong, W. C. (2014). Greater male variability in overexcitabilities: Domain-specific patterns. Personality and Individual Differences, 66 (1), 27–32. https://doi.org/10.1016/j.paid.2014.03.002
• Koca, D. (2019). Üstün yetenekli ergenlerde öz yeterlik ve iyi oluş: Duygu düzenlemenin aracı rolü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Koğar, H. (2021). R ile geçerlik ve güvenirlik analizleri. Ankara: PEGEM Akademi.
• Kwon, K., Hanrahan, A. R., & Kupzyk, K. A. (2016). Emotional expressivity and Emotion Regulation: Relation to academic functioning among elementary school children. School Psychology Quarterly, 32 (1), 75-88. https://doi.org/10.1037/spq0000166
• Levent, F. (2012). Bilsem öğretmenlerine göre üstün yetenekli öğrencilerin sosyo-duygusal özellikleri. Geleceğin Mimarları Üstün Yetenekliler Sempozyumu, 29-34.
• Linn, M. E. B. (2016). Creativity and emotional regulation in gifted children. (Unpublished Doctoral Dissertation), California: Alliant International University.
• Majid, R. A., & Alias, A. (2010). Consequences of risk factors in the development of gifted children. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 7, 63-69. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.10.010
• Marsh, H.W., Balla, J. R. ve McDonald, R. P. (1988). Goodness-of-fit indexes in confirmatory factor analysis: The effect of sample size. Psychological Bulletin, 103, 391-410. https://doi.org/10.1037/0033-2909.103.3.391
• Maughan, A., Cicchetti, D. Toth, S. L. Ve Rogosch, F.A. (2007). Early-occurring maternal depression and maternal negativity in predicting young children’s emotion regulation and socioemotional difficulties. Journal of Abnormal Child Psychology, 35, 685-703. https://doi.org/10.1007/s10802-007-9129-0
• McLaughlin, K. A., Hatzenbuehler, M. L., Mennin, D. S., & Nolen-Hoeksema, S. (2011). Emotion dysregulation and adolescent psychopathology: A prospective study. Behaviour Research and Therapy, 49, 544-554. https://doi.org/10.1016/j.brat.2011.06.003
• Mendaglio, S. (2012). Overexcitabilities and giftedness research: A call for a paradigm shift. Journal for the Education of the Gifted, 35, 207–219. https://doi.org/10.1177/0162353212451704
• Monopoli, J. W., & Kingston, S. (2012). The relationships among language ability, Emotion Regulation and social competence in second-grade students. International Journal of Behavioral Development, 36 (5), 398–405. https://doi.org/10.1177/0165025412446394.
• Pencea, I., Munoz, A. P., Maples-Keller, J. L., Fiorillo, D., Schultebraucks, K., Galatzer-Levy, I., Rothbaum, B.O., Ressler, K.J., Stevens, J.S., Michopoulos, V. & Powers, A. (2020). Emotion dysregulation is associated with increased prospective risk for chronic PTSD development. Journal of Psychiatric Research, 121, 222-228. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2019.12.008
• Renzulli, J. S. (1978). What makes giftedness? Reexamining a definition. Phi Delta Kappan, 60 (3), 180-184. https://doi.org/10.1177/00317217110920082
• Robinson, N. M. (2008). The social world of gifted children and youth. Steven I. Pfeiffer (Eds.), In Handbook of giftedness in children: Psychoeducational Theory, Research, and Best Practices (ss. 33-51). Berlin: Springer.
• Ryan, J. J. (2001). Specialized counseling: The social-emotional needs of gifted adolescents. Tempo Newsletter, 21 (6–7), 17–18.
• Rydell, A.-M., Thorell, L. B., & Bohlin, G. (2007). Emotion regulation in relation to social functioning: An investigation of child self-reports. European Journal of Developmental Psychology, 4 (3), 293-313. https://doi.org/10.1080/17405620600783526
• S.M. ve Renzulli, J. S. (2004). Current research on the social and emotianal development of gifted and talented students: Good news and future possibilities. Psychology in the Schools, 41 (1), 119-130. https://doi.org/10.1002/pits.10144
• Schlesier, J., Roden, I., & Moschner, B. (2019). Emotion regulation in primary school children: A systematic review. Children and Youth Services Review, 100, 239-257. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2019.02.044
• Shore, B. M., Chichekian, T., Gyles, P. D. T., & Walker, C. L. (2019). Friendships of gifted children and youth: Updated insights and understanding. In B. Wallace, D. A. Sisk, & J. Senior, The SAGE handbook of gifted and talented education (pp. 184–195). California: Sage. https://doi.org/10.4135/9781526463074.n17
• Siaud- Facchin, J. (2018). Üstün zekâlı çocuğa yardım: Okulda ve hayatta başarılı olması için ne yapmalı? (C.Z. Özatalay, Çev.). İstanbul: İletişim yayınları.
• Sousa, R. A. R. D., & Fleith, D. D. S. (2021). Emotional development of gifted students: Comparative study about overexcitabilities. Psico-USF, 26 (4), 733-743. https://doi.org/10.1590/1413-82712021260411
• Sürücü, L. ve Maslakçı, A. (2020). “Validity and Reliability in Quantitative Research.” BMIJ, 8 (3), 2694–2726. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i3.1540
• Şentürk, E. (2024). Özel yetenekli olan ve tanı almamış öğrencilerin sosyal beceri ve duygusal zekâlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics (5.ed.). Boston: Allyn and Bacon.
• Tatlı- Harmancı, S. ve Güngör- Aytar, G. (2023). Çocuklar için duygu düzenleme ölçeği çocuk formu (ÇDDÖ) ve yetişkin formunun (ÇDDÖ-YF) Türkçeye uyarlanması. Milli Eğitim Dergisi, 52 (237), 71-106. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1072215
• Tercan, H. ve Yıldız- Bıçakçı, M. (2022). Exploring the link between Turkish gifted children’s perceptions of the gifted label and emotional intelligence competencies. Scientific Reports, 12 (1), 13742. https://doi.org/10.1038/s41598-022-17966-7
• Tieso, C. L. (2007). Overexcitabilities: A new way to think about talent? Roeper Review, 29 (4), 232-239. https://doi.org/10.1080/02783190709554417
• Uyaroğlu, B. (2011). Üstün yetenekli ve normal gelişim gösteren ilköğretim öğrencilerinin empati becerileri ve duygusal zeka düzeyleri ile anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Waters, S. F., & Thompson, R. A. (2014). Children's perceptions of the effectiveness of strategies for regulating anger and sadness. International Journal of Behavioral Development, 38 (2), 174–181. https://doi.org/10.1177/0165025413515410
• Wiley, K. (2016). Theorıes of socıal and emotıonal development ın gıfted chıldren Neihart, M. Pfeiffer, S. I. & Cross T. L. (Eds.), The social and emotional development of gifted children: What do we know? (pp.13-18) Waco: Prufrock.
• Yavuz, O., ve Yüksel, M. Y. (2021). The mediating role of emotion regulation in the relationship between executive functions and self-regulations of gifted and nongifted students. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 9 (2), 139-149. https://doi.org/10.17478/jegys.908540
• Yılmaz, D. (2015). Üstün yetenekliler için psikolojik danışma ve rehberlik uygulamaları: Gereksinimler, sorunlar ve müdahaleler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yükçü, Ş. B. ve Demircioğlu, H. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının duygu düzenleme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 442-466.