Cultural Religion Pedagogy

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 3, 1279 - 1292, 15.12.2019

Muhiddin Okumuşlar , Sümeyra Bilecik

https://doi.org/10.18505/cuid.589992

Cited By: 4

Öz

Many factors like the
structure of the society, political conditions, and social structure of a
country are useful in determining pedagogical approaches. One of them is
culture, which is influential on the way of life of the individual, as well as
thinking and learning styles. This requires the examination of the relationship
between culture and pedagogy. It is possible to discuss cultural,
multicultural, and intercultural pedagogical approaches regarding the
relationship between pedagogy and culture. The socio-political agenda of a
country is the thing that defines the pedagogy-culture association and acts as
a mediator for this association and its reflections on the applied educational
systems. In this regard, the interpretation of the cultural-pedagogical
concerning the educational philosophies of countries becomes more necessary.
Since culture affects general pedagogy, naturally, it also affects religious
pedagogy. Besides, the importance of the phenomenon of cultural-religious
pedagogy becomes visible when considering the inseparable integrity of culture
and religion. This study aims to make a start to develop a more effective
religious pedagogy by interpreting the association between culture and
religious pedagogy in Turkey. For this purpose, it introduces the cultural
pedagogy and cultural-religious pedagogy concepts, and then, addresses the main
issues in developing cultural-religious pedagogy in Turkey.

Summary: Currently, it is seen
that many societies are changing and becoming open societies. Education in free
societies is not an indoctrination activity. This situation requires that
appropriate pedagogies are developed in education by considering all ideas,
beliefs, and cultures related. When the fact that the multicultural structure
is seen in many societies with the effect of globalization is found, the
reflections of ethnic, religious, and cultural diversity on education have been
considered, which have given birth to the need for cultural pedagogy.

When the integrity of
religion and culture is considered, it is possible to argue that the effect of
culture should be regarded as in religious pedagogy. However, when a
cultural-religious pedagogy is a matter, there are questions awaiting answers
as follows: (a) whether the religion that exists in the definition of religious
pedagogy is to be considered as a phenomenon or any religion is mentioned,
which issues are to be considered in studies followed after one of these is
preferred, (b) if a pedagogy is to be developed based on the interaction of
religion with culture, and (c) whether it is to be dealt with in the context of
one single religion with culture or with an intercultural
approach. This current study aims to introduce the concept of
cultural-religious pedagogy by explaining the effect of the questions mentioned
above on cultural-religious pedagogy studies and to determine the issues that
must be considered in cultural-religious pedagogy studies. This study, which
was conducted with the Literature Review Method was limited by examining the
concept of cultural-religious pedagogy in terms of some paradigms; and excluded
any suggestions in terms of developing cultural-religious pedagogy in practice.
It is considered that discussing the meaning of the concept for Turkey with its
opportunities and limitations will augment this field to draw attention to the
principles of developing cultural-religious pedagogy.

Since pedagogy covers
many subjects and phenomena in the scope of education, it is possible to argue
that it constitutes a general and universal structure about the human existence
and nature. Although the individual has common characteristics in terms of
being human, s/he is a part of the culture to which they are attached in terms
of the social aspect, and individuals that have different cultures -in other
words, communities or congregations- differ from each other. These
characteristics, which are called cultural differences, are essential in terms
of education because they affect and individuate learning. Continuing the
educational activities in a setting where different behavioral types that have
specific features in a multicultural and open societal structure in a way that
will protect this diversity, and the necessity to think about the pedagogical
principles in facilitating the learning of the individual attaching to his/her
cultural features constitute the fundamental goal of cultural pedagogy studies.

In countries that have
diversity in terms of ethnicity, structure, religion, and culture, although a
pedagogical approach is seen, which provides the opportunity for the agreement
that is based on cultural and religious partnerships with the intercultural
pedagogical approach, differences are also considered over the explanations
that are brought about by the members of the religion or culture at the points
where culture and religion separate from each other.

In Turkey, on the
other hand, since a cultural pedagogy is also necessary together with the
intercultural approach due to the social structure, the necessity of
constructing the relationship between religious pedagogy and culture must be
fictionalized different from the one that is adopted in the Western world. When
considered from the perspective of Turkey, it is possible to mention an Islamic
religious pedagogy in which Islamic theology takes a central place. However, it
must not be considered as an obligation. Recognizing religion as a phenomenon
in the academic and literary field, or admitting it as the Islamic religion
will vary according to the nature of the study in question.

When the issue is
considered for the Islamic religion in particular, although a pedagogy in which
the primary sources of Islamic religion, the Qur’an and hadiths are the centers
will be formed, the differences in the interpretation of the verses and hadiths
and the cultural influence in these interpretations cause that an Islamic
cultural pedagogy is developed. As a particular religious pedagogy field, it is
possible to mention the Islamic religious pedagogy by considering the rituals
that are formed with cultural influences like forms of covering the head,
Mevlit (Islamic memorial ceremony), etc., which are considered to be religious
by people. It is possible to argue that culture has a significant impact on the
preferences of the Sects in terms of differences in the parts of religion that
are open to interpretation. In this respect, it is also possible to argue that
the Sects that have different methodologies and that make conclusions with
varying ways of thinking will create different pedagogies. Accordingly, it is
possible to say that the Islamic pedagogy may be formed in two ways without
considering the Sect issue; firstly, with a general methodology, and secondly,
with more specific methodological approaches in terms of sects.

When the fact that
sects have effects on the multicultural structure of Turkey, if the purpose is
to form a multicultural religious pedagogy, it must be based on the differences
of the Sects instead of religions as it is the case in Europe. However, when
the fact that the discrepancies between the Sects are not an element of
disintegration, but constitute a wealth of interpretation is considered, it
must not be regarded as incorrect to emphasize these differences. From this
point of view, it is possible to mention a cultural Islamic religious pedagogy.

When talking about grounding
the cultural or intercultural religious pedagogy, explaining this issue only by
grounding it on the Sects will limit the scope of it. Because it is possible to
establish pedagogy over each of the differences like geographical regions and
traditional or modern approaches. Determining and working on each of these
differences will contribute to a more effective religious education. Taken
together, when considering the true nature of cultural diversity as well as the
structure of the religions that exist in the society, there is a need to talk
about a cultural-religious pedagogy in Turkey and to establish the relation
between cultural pedagogy.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Pedagogy, Culture, Cultural Pedagogy, Cultural Religion Pedagogy

Kültürel Din Pedagojisi

Öz

Pedagojik yaklaşımların tespit edilmesinde, toplumsal yapı, ülkenin
politik durumu ve sosyal yapısı gibi pek çok faktör etkilidir. Bunlardan biri
de kültürdür. Bireyin yaşam biçimi üzerinde etkili olan kültür, düşünme ve
öğrenme biçimlerini de etkilemektedir. Bu durum kültür-pedagoji ilişkisinin
incelenmesini gerekli kılmaktadır. Pedagoji-kültür ilişkisinde, kültürel, çok
kültürlü ve kültürlerarası pedagojik yaklaşımlardan bahsedilebilir.
Pedagoji-kültür ilişkisini belirleyen ve bunun pratikte eğitim sistemlerine
yansımasına vesile olan şey ise yine ülkenin sosyo-politik durumudur. Bu
durumda kültür-pedagoji ilişkisinin ülkelerin kendi eğitim felsefeleri
doğrultusunda yorumlanması gerekliliği ortaya çıkar. Kültür, genel pedagojiyi
etkilediğinden din pedagojisi üzerinde de doğal olarak etkisi vardır. Buna
ilaveten kültür ve dinin ayrılmaz bütünlüğü dikkate alındığında kültürel din
pedagojisi olgusunun önemi ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmayla kültür ve din
pedagojisi ilişkisinin Türkiye açısından yorumlanarak daha etkili bir din
pedagojisinin oluşturmasına kapı aralamak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda,
kültürel pedagoji ve kültürel din pedagojisi kavramları
tanıtılmış ve Türkiye’de kültürel din pedagojisi geliştirmede temel meseleler
tespit edilmeye çalışılmıştır.

Özet:
Günümüzde
pek çok toplumun açık toplum haline gelerek değiştiği gözlemlenmektedir. Açık
toplumlarda eğitim bir endoktrinasyon faaliyeti değildir. Bu durum eğitimde
bütün fikir, inanç ve kültürler dikkate alınarak bunlara uygun pedagojilerin geliştirilmesini
zorunlu kılar. Küreselleşme etkisiyle çok kültürlü yapının da pek çok toplumda
görüldüğü düşünülürse, etnik, dini ve kültürel çeşitliliğin eğitime yansımaları
gözetilmiş ve buradan kültürel pedagoji ihtiyacı doğmuştur.

Din ile kültürün ayrılmaz bütünlüğü düşünüldüğünde, din pedagojisinde
kültür etkisinin gözetilmesi gerektiği söylenebilir. Ancak kültürel bir din
pedagojisinden bahsedilirken, din pedagojisi tanımlamasındaki dinin bir olgu
olarak mı ele alınacağı yoksa herhangi bir dinden mi bahsedildiği, bunlardan
birinin tercih edilmesiyle izlenen araştırmalarda hangi hususlara dikkat
edilmesi gerektiği, dinin kültür ile etkileşimi noktasından hareketle bir
pedagoji geliştirilecekse bunun kültürlerarası bir yaklaşımla mı yoksa tek bir
dinin kültür ile ilişkisi bağlamında mı ele alınması gerektiği cevaplanması
beklenen sorulardır. Yapılan bu araştırmayla bu soruların, kültürel din
pedagojisi çalışmalarına etkisinden bahsedilerek kültürel din pedagojisi
kavramının tanıtılması ayrıca kültürel din pedagojisi araştırmalarında
gözetilmesi gereken hususların ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Literatür
tarama yöntemiyle yapılan bu araştırma, bazı paradigmalar açısından kültürel
din pedagojisi kavramını incelemekle sınırlandırılmış, pratikte kültürel din
pedagojisi geliştirme noktasında herhangi bir öneri sunmayı sınırların dışında
bırakmıştır. Kavramın Türkiye açısından ifade ettiği anlamın imkân ve
sınırlılıkları ile birlikte tartışılmasının kültürel din pedagojisi
geliştirmenin esaslarına dikkat çekmesi bakımından alana ışık tutacağı
düşünülmektedir.

Pedagojinin alanı eğitim kapsamı içine giren pek çok konu, olgu ve
fenomeni kapsadığından insanın varoluşu ve doğası ile ilgili genel ve evrensel
bir yapı oluşturduğu söylenebilir. Birey, insan oluşu yönüyle ortak özelliklere
sahip olsa da sosyal yönü nedeniyle bağlı olduğu kültürün bir parçasıdır ve bu
açıdan farklı kültürlere mensup bireyler -diğer bir ifade ile topluluklar,
cemaatler- birbirlerinden farklılık gösterirler. Kültürel farklılıklar olarak adlandırılan
bu özellikler, öğrenmeyi de etkilediği ve özgünleştirdiği için eğitim açısından
önem arz etmektedir. Çok kültürlü ve açık toplum yapısı içerisinde ise
birbirinden farklı kültürel özellikler gösteren kendine has öğrenme ve davranış
biçimlerinin aynı sınıf ortamında toplandığı bir ortamda eğitim öğretim
faaliyetlerinin asimilasyonist değil bu çeşitliliği koruyacak tarzda
sürdürülmesi ve bireyin kültürel özelliklerine bağlı olarak öğrenmesini
kolaylaştırma konusunda pedagojik ilkeler üzerinde düşünülmesi gerekliliği
kültürel pedagoji çalışmalarının temel amacını oluşturur.

Etnik, yapı, din ve kültür bakımından daha fazla çeşitliliğe sahip
ülkelerde kültürler arası pedagojik yaklaşımla kültürel ve dini noktada
ortaklıklardan yola çıkılarak uzlaşı olanağı sağlayacak bir pedagojik yaklaşım
görülürken kültürün ve dinin birbirinden ayrıldığı noktalarda o din veya
kültürün mensuplarınca getirilen açıklamalar üzerinden farklılıklara değinilir.
Kültürel ve dini farklılıkların çatışmaya sebep olmaması için birlikte yaşama
unsurlarına vurgu yapılır ve böylelikle de farklılıklara rağmen çeşitliliğe
saygı temeli üzerinden gelişmiş bir pedagojik yaklaşım ortaya çıkar.

Türkiye’de ise toplumsal yapı gereği kültürler arası bir yaklaşımın yanı
sıra kültürel bir pedagojiye de ihtiyaç duyulduğundan, din pedagojisi ve kültür
ilişkisinin Batıdakinden farklı olarak kurgulanması gerekliliği doğmaktadır.
Türkiye açısından bakıldığında merkezinde İslam teolojisinin yer aldığı bir
İslam din pedagojisinden bahsedilebilir. Ancak bunu bir zorunluluk olarak
düşünmemek gerekmektedir. Akademik ve yazınsal alanda, dini bir olgu olarak ele
almak ya da İslam dini olarak düşünmek yapılacak araştırmanın niteliğine göre
değişecektir.

İslam dini özelinde düşünüldüğünde İslam dininin temel kaynakları olan
Kur’an ve hadis merkezli bir pedagoji oluşturulacak olsa da ayet ve hadislerin
yorumunda farklılıkların ortaya çıkması, bu yorumlarda kültür etkisinin de
olması kültürel İslam din pedagojisinin oluşmasına yol açmaktadır. Özel bir din
pedagojisi alanı olarak İslam din pedagojisinden kültürel etkilerden, örtünme
biçimleri, halk nezdinde dini kabul edilen ancak kültürel etkilerle oluşmuş
mevlit vb. gibi ritüeller örnek gösterilerek bahsedilebilir. Mezhepler de dinin
yoruma açık kısımlarındaki farklılıklardan oluşması bakımından mezheplerin
tercihinde kültürün büyük bir etkisi olduğundan bahsedilebilir. Bu bağlamda
birbirinden farklı metodolojiler izleyerek farklı düşünme biçimleriyle
hükümlere varan mezheplerin farklı pedagojiler oluşturacağı söylenebilir. Bu
durumda İslam din pedagojisinin mezhebe bağlı olmaksızın genel bir metodojiyle
ve mezhepsel bağlamda daha özel metodolojik yaklaşımlarla olmak üzere iki
şekilde oluşturulabileceği söylenebilir.

Ülkemizin çok kültürlü yapısında mezheplerin de etkisi olduğu
düşünüldüğünde çok kültürlü bir din pedagojisi oluşturulmak isteniyorsa,
Avrupa’daki gibi dinlerin değil mezheplerin farklılığından yola çıkılmalıdır.
Mezhep farklılıkların bir ayrışma unsuru değil, yorum zenginliği olduğu dikkate
alındığında da mezheplerin bu farklılıklarına vurgu yapılmasında bir sakınca
görülmemelidir. Bu bakış açısıyla kültürel bir İslam din pedagojisinden
bahsedilebilir.

Kültürel ya da kültürlerarası din pedagojisini temellendirmekten
bahsederken bu hususu yalnızca mezheplere dayandırarak açıklamak konunun
kapsamını sınırlandırmaktadır. Zira coğrafi bölgeler arasındaki farklılıklar,
geleneksel ya da modern yaklaşımlar gibi farklılıkların her biri üzerinden
pedagoji inşa etmekten bahsetmek mümkündür. Bu farklılıkların her birini tespit
ederek üzerinde çalışmak daha etkili bir din eğitimine de katkı sağlayacaktır.
Bu çerçeveden bakıldığında ülkemizde kültürel bir din pedagojisinden
bahsedebilmek ve kültür pedagoji ilişkisini kurgulayabilmek için toplumda
mevcut olan dinlerin yapısının dikkate alınması gerekliliğinin yanı sıra
kültürel çeşitliliğin mahiyetinin de göz önünde bulundurulması ihtiyacı
belirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Pedagoji, Kültür, Kültürel Pedagoji, Kültürel Din Pedagojisi

Kaynakça

• Chaiklin, Seth. “The Zone of Proximal Devolopment in Vygotsky’s Analysis of Learning and Instruction”. Vygotsky’s Educational Theory in Cultural Contex. Ed. Alex Kozulin, Boris
• Gindis, Viladimir Ageyev, Suzan Miller. 39-65. New York: Cambridge University Press, 2003.
• Chidester, David. “Unity in Diversity: Religion Education and Public Pedagogy in South Africa”. Numen 55 (June 2008): 272-299.
• Dinama, Baamphatlha. “Pedagocical Knowledge of Religious Education Teachers in Botswana Junior Secondary Schools”. Social Sciences and Humanities 4:3 (Mayıs 2013): 443-452.
• DÖGM (Din Öğretimi Genel Müdürlüğü). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı. Anka-ra: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2018.
• Durden, Tonia. “Do Your Homework! Investigating the Role of Culturally Relevant Pedagogy in Comprehensive School Reform Models Serving Diverse Student Populations”. Urban Review 40 (Temmuz 2008): 403–419.
• Gay, Geneva. Culturally Responsive Teaching : Theory, Research, and Practice. New York: Teachers College Press, 2000.
• Giroux, Henry. “Cultural Studies, Public Pedagogy and the Responsibility of Intellectuals”. Communication and Critical/Cultural Studies 1/1 (Mart 2004): 59-79.
• Howard, Tyrone. “Culturally Relevant Pedagogy: Ingredients for Critical Teacher Reflection”. Theory Into Practice 42/3 (Haziran 2003): 195-202.
• Jackson, Robert. “Intercultural Education and Recent European Pedagogies of Religious Educa-tion”. Intercultural Education 15/1 (Ekim 2004): 3-14, DOI: 10.1080/1467598042000189952
• Jackson, Robert. “European Institutions and the Contribution of Studies of Religious Diversity to Education for Democratic Citizenship”. Religion in Education. A Contribution to Dia-logue or a Factor of Conflict in Transforming Societies of European Countries. Ed. Ro-bert Jackson, Siebren Miedema, Wolfram Weisse ve Jean Paul Willaime. 27-59. Ham- burg: REDCo, 2006.
• Jackson, Robert ve O’Grady, Kevin. “Religions and Education in England: Social Plurality, Civil Religion and Religious Education Pedagogy”. Religion in Education. A Contribution to Dialogue or a Factor of Conflict in Transforming Societies of European Countries. Ed. Robert Jackson, Siebren Miedema, Wolfram Weisse ve Jean Paul Willaime. 221-241. Hamburg: REDCo, 2006.
• Johnson, Kirk ve Inoue, Yukiko. “Diversity and Multicultural Pedagogy an Analysis of Attitudes and Practices within an American Pasific Island University”. Journal of Research in In-ternational Education 2/3 (Aralık 2003): 251-276.
• Kula, Onur Bilge. Almanya’da Türk Kültürü Çok Kültürlülük ve Kültürlerarası Eğitim. Trc. Ayte-kin Keskin. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2012.
• Ladson- Billings, Gloria. “Toward a Theory of Culturally Relevant Pedagogy”. American Educa-tional Research Journal 32/3 (Güz 1995a): 465-491.
• Ladson-Billings, Gloria. “But That’s Just Good Teaching! The Case for Culturally Relevant Peda-gogy”. Theory Into Practice, 34/3 (Yaz 1995b): 159-165.
• Langford, Peter. Vygotsky’s Developmental and Educational Psychology. Canada: Psychology Press, 2005.
• Lunneblad, Johannes ve Johansson, Thomas. “Learning From Each Other? Multicultural Peda-gogy, Parental Education and Governance”. Race Ethnicity and Education, 15/5 (Ocak 2012): 705-723, DOI: 10.1080/13613324.2011.624508
• Nohl, Arnd Micheal. Kültürlerarası Pedagoji. Trc. Nazlı Somel. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversi-tesi Yayınları, 2014.
• O’Grady, Kevin. "Researching Religious Education Pedagogy Through an Action Research Community of Practice”. British Journal of Religious Education 32/2 (Ocak 2010): 119-131, DOI: 10.1080/01416200903537381.
• Portera, Agostino. “Intercultural Education in Europe: Epistemological and Semantic Aspects”. Intercultural Education 19/6 (Aralık 2008): 481-491, DOI: 10.1080/14675980802568277.
• Ross-Gordon, James. “Toward a Critical Multicultural Pedagogy for Adult Education”. 35th Annual Adult Education Research Conference(AERC) Proceedings. Tennessee: Univer-sity of Tennessee Pub., 1994.
• Schmeichel, Mardi. “Good Teaching? An Examination of Culturally Relevant Pedagogy as an Equity Practice”. Journal of Curriculum Studies 44/2 (Kasım 2012): 211-231.
• Stairs Andre, Donnell, Kelly ve Dunn, Alissa Hadley. Urban Teaching in America: Theory, Rese-arch, and Practice in K-12 Classrooms. London: Sage Pub., 2012.
• Stern, Julian. Teaching Religious Education. London: Continuum International Publishing, 2006.
• Stolberg, Tonie ve Teece, Geoff. Teaching Religion and Science. London: Routledge, 2011.
• Tomalin, Emma. “Supporting Cultural and Religious Diversity in Higher Education: Pedagogy and Beyond”. Teaching in Higher Education 12/5-6 (Ekim 2007): 621-634.
• Tosun, Cemal. Din Eğitimi Bilimine Giriş. Ankara: PegemA Yayıncılık, 2002.
• Şişman, Mehmet. Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: PegemA Yayıncılık, 2016.
• Young, Evelyn. “Challenges to Conceptualizing and Actualizing Culturally Relevant Pedagogy: How Viable Is the Theory in Classroom Practice?”. Journal of Teacher Education 61/3 (Mayıs 2010): 248–260.