Mantıkçı Ömer Feyzi Tokadî ve Dürrü’n-Nâcî İsimli Eseri

Yıl 2013, Cilt: 17 Sayı: 2, 185 - 208, 15.12.2014

Kamil Kömürcü

Öz

Ömer Feyzi Tokadî (1801-1849) yazmış olduğu bir mantık kitabı ile
tanınmıştır. Onun eserinin adı “ed-Dürrü’n-Nâcî ala Metni İsagoci”dir.
Bu kitap, adından da anlaşılacağı üzere “İsagoci” isimli eser üzerine
Arapça olarak yazılmıştır. İsagoci, Esîrüddin el-Ebherî’nin (ö. 1265)
mantık kitabının adıdır. İslam düşünce geleneğinde mantık öğretiminde
İsagoci ve onun üzerine yazılan şerhler önemli bir yere sahiptir.
Tokâdî de İsagoci’ye bir şerh yazmış ve onu ‘Dürrü’n-Nâcî’ olarak
isimlendirmiştir. Bu kitap, Osmanlı dönemindeki mantık öğretiminde
esas alınan önemli eserlerden biri olmuştur.
Bu çalışmadaki amacımız, söz konusu mantık eserinden hareketle
Ömer Feyzi Tokadî’nin mantığa ilişkin görüşlerini ana hatlarıyla da olsa
bilim ve kültür dünyasına tanıtmaktır.

Anahtar Kelimeler

Ömer Feyzi Tokadî, ed-Dürrü’n-Nâcî ala Metni İsagoci, Mantık, Ebherî, İsagoci

Logician Omar Feyzi Tokadî and His Book Which Name is Dürrü’n-Nâcî

Öz

Ömer Feyzi Tokadî was known with a logic book that he wrote. His
book’s name is “ed-Durru’n-Nâcî ala Metni Isagoci”. As its name indicates,
this book is written on “İsagoci” in Arabic. İsagoci is the name
of a famous book of Esîrüddin al-Ebherî (d. 1265). İsagoci and his
commentaries has an important place in the teaching of logic in the tradition of Islamic thought. Tokâdî wrote also a commentary on Isagoci
and called it Durru’n-Nâcî. This book has been one of the important
works in teaching of logic in the Ottoman period.
Our aim in this study is to introduce Ömer Feyzi Tokadî’s views on
logic with based on Dürrü’n-Nâcî to world of science and culture 

Anahtar Kelimeler

Ömer Feyzi Tokadî, ed-Durru’n-Nâcî ala Metni Isagoci, Logic, Ebherî, Isagoci

Kaynakça

• Aristoteles, İkinci Çözümlemeler, (Çev. A. Houshiary), YKY, İst. 2005.
• Aydın, İ. Hakkı, “Molla Fenârî” mad. DİA, C. 30, İst. 2005.
• Bayrakdar, Mehmet, İslam Felsefesine Giriş, TDV. yay. Ank. 1997.
• Bingöl, Abdülkuddüs, “İletişim Bağlamında Dil ve Mantık”, AÜİFD, C.
• XL. Y. 1999