Aşure Günü, Muharrem Matemi/Orucu Ve Sivas'ta Aşure Uygulamaları

Yıl 2008, Cilt: 12 Sayı: 1, 33 - 61, 15.06.2008

Metin Bozkuş

Öz

Most, if not all, of the religions, faiths and ideologies attribute special.
importance or holiness to same of the dates, days or nights over the
others. Such dates, days or nights derive their importance because of
certain histarical events taking place in those times and, thus, have
been celebrated w ith joy or sadness· in their anniversaries depending
on the content of the events. Such dates and events are important ·
factors which keep social and cultural fabric alive. This is true for
Muslim societies as well. Asure is one of the important holy days
among Muslims with little difference in its understanding. It is celebrated on the tenth of the fırst month of Muslim lunar caJendar. It is
believed that many prophets were redeemed- from· the anguish or
succeeded in their struggle. in that date, and thus, it has been regarded
·as holy, and· celebrated, in many Arabic, Israeli and Persian
societies. It is the Muharram fastt grief and Aşura celebrations that
currently marked Alevities in Turkey. In this study the author sur-.
veyed the practice and the celebration of the day of Aşure and Muharram
grief/fast in Sivas. In this way, one of the important symbols
in a fa ith tradition, to which most of members of Turkish society are
attracted, is presented in detail.

Anahtar Kelimeler

The day of Aşure, Muharrem Grief/Fast, Practices of Aş­ ura Celebration in Sivas

Aşure Günü, Muharrem Matemi/Orucu Ve Sivas'ta Aşure Uygulamaları

Öz

Yeryüzündeki her din, inanç ve ideoloji, bazı tarih, gün veya geceleri
diğer zaman dilimlerinden farklı olarak kutsal, önemli veya daha itibarlı
kabul etmektedir. Buna bağlı olarak, toplumların hayatında inanç
ve gelenekten kaynaklanan bazı önemli günler, geceler ve aylar vardır.
Bu zaman dilimlerinde, meydana geldiği varsayılan veya gerçekten
meydana gelmiş olan bir takım olaylar sebebiyle,' çeşitli kutlama
ve yas törenleri yapılagelmiştir. Böyle zaman dilimlerinin, ortak değerlere sahip toplulukların sosyal ve kültürel hayatlarını hep canlı tutan
önemli unsurlar olduğu bir gerçektir. Bu, İslam dini ve Müslümanlar
için de geçerlidir. Zira Müslümanların, aralarında birtakım farklar
olsa da, ortak olarak kutsal saydıkları önemli günlerden biri de aşure
günüdür. Hicri takvimin birinci ayı olan Muharremin onuncu günü (Aşuıre günü), tarihi kaynaklarda geçen bilgiler ışığında, kendisinde bir-
çok peygamberin kurtuluşu ve başarısının yaşandığı inancıyla, Arap,
İsrail ve Fars milletleri tarafından kutsal kabul edilmiş ve çeşitli şekilierde
kutlanagelmiştir. Son yıllarda Türkiye'de Aleviliği gündeme taşı­yan hususların başında .şüphesiz muharrem orucu/matemi ve aşure
törenleri gelmektedir. Ben bu makalede, önce aşure günü ve orucu ile
muharrem matemi/orucunu, sonra da Sivas'ta bu konuda yapılan uygulamaları
inceleme konusu yaptım. Böylece toplumun tamamının ilgi
duyduğu ve paylaştığı bir inanç ve gelenek konusunu farklı yönleriyle
sunmaya çalıştım.

Anahtar Kelimeler

Aşure Günü, Muharrem Matemi/Orucu, Sivas'ta Aşure Uygulamaları