The Relationship between Work Alienation and Organizational Health: A Field Research in the Health Sector

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 2, 245 - 267, 30.12.2018

Bengü Hırlak , Hüseyin Çiçeklioğlu , Mustafa Taşlıyan

Öz

The main purpose of this paper is to examine the relationship between work alienation and organizational health.
For this purpose, a questionnaire has been applied to 262 nurses working in a public hospital operating in a city in
the Mediterranean region. The data obtained from the questionnaire have been analyzed by SPSS. As a result of the
research, it has been determined that a significant negative correlation between all dimensions except resource use
of organizational health and work alienation. It has been determined that the communication dimension has a
negative effect on work alienation. In addition, it has been determined that views of nurses who participated in the
research showed a significant difference according to some socio-demographic characteristics on organizational
health and work alienation.

Anahtar Kelimeler

Work Alienation, Organizational Health, Nurses

İşe Yabancılaşma ile Örgütsel Sağlık İlişkisi: Sağlık Sektöründe Bir Alan Araştırması

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, işe yabancılaşma ile örgütsel
sağlık arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaçla, Akdeniz Bölgesinde yer alan
bir ilde faaliyet gösteren bir kamu hastanesinde görev yapan 262 hemşire
üzerinde bir anket uygulaması yapılmıştır. Anket sonucu elde edilen veriler
SPSS kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, örgütsel sağlığın
kaynak kullanımı hariç tüm alt boyutları ile işe yabancılaşma arasında negatif
yönlü anlamlı ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. İletişim alt boyutunun işe
yabancılaşma üzerinde ise negatif bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir.
Ayrıca araştırmaya katılan hemşirelerin örgütsel sağlığa ve işe yabancılaşmaya
ilişkin görüşlerinin bazı sosyo-demografik özelliklerine göre anlamlı bir farklılık
gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İşe Yabancılaşma, Örgütsel Sağlık, Hemşireler

Kaynakça

• Abbas, R. Z., Junaid, M. R., Athar, M. R. ve Ahmad, Z. (2013). Effect of corporate alienation on managerial decision making: An analytical perspective. African Journal of Business Management, 7(15), 1296-1305. doi: 10.5897/AJBM11.2590
• Agarwal, S. (1993). Influence of formalization on role stress, organizational commitment, and work alienation of salespersons: A cross-national comparative study. Journal of International Business Studies, 24(4), 715-739.
• Allen, B. H. ve LaFollette, W. R. (1977). Perceived organizational structure and alienation among management trainess. Academy of Management Journal, 20(2), 334-341.
• Banai, M., Reisel, W. D. ve Probst, T. M. (2004). A managerial and personal control model: Predictions of work alienation and organizational commitment in Hungary. Journal of International Management, 10, 375-392.
• Banai, M. ve Reisel, W. D. (2007). The influence of supportive leadership and job characteristics on work alienation: A six-country investigation. Journal of World Business, 42, 463-476. doi:10.1016/j.jwb.2007.06.007
• Cable, D. M. ve Judge, T.A. (1996). Person-organization fit, job choice decisions and organizational entry. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 67(3): 294-311.
• Can, H. (1994). Organizasyon ve yönetim. Siyasal Kitabevi, 3.Baskı, Ankara.
• Ceylan, A. ve Sulu, S. (2010). Work alienation as a mediator of the relationship of procedural injustice to job stress. International Journal of Business and Management, 5(8), 65-74.
• Ceylan, A. ve Sulu, S. (2011). Organizational injustice and work alienation. Ekonomika a Management, 2, 65-78.
• Chiaburu, D. S., Diaz, I. ve De Vos, A. (2013). Employee alienation: Relationships with careerism and career satisfaction. Journal of Managerial Psychology, 28(1), 4-20.
• Chiaburu, D. S., Thundiyil, T. ve Wang, J. (2014). Alienation and its correlates: A meta-analysis. European Management Journal, 32, 24-36.
• Clark, E. ve Fairman, M. (1983). Organizational health: A significant Force in planned change. NASSP Bulletin, 67(464), 108-113.
• Çilesiz, E. (2014). İşgören yabancılaşması ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Ankara’daki beş yıldızlı oteller üzerine bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dinçer, Ö. ve Fidan, Y.(1995). İşletme yönetimine giriş. İstanbul: Marmara Ünv. İktisadi ve İdari Bil. Fak. Yayını.
• Doğan, A. ve Bozkurt, S. (2008). İstanbul ilindeki beş yıldızlı otellerin örgütsel sağlık durumlarının işgörenlerin algıları ile ölçümüne yönelik bir araştırma. Yönetim Dergisi, 19(60), 61-73.
• Erdem, M. (2014). The level of quality of work life to predict work alienation. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(2), 534-544.
• Erjem, Y. (2005). Eğitimde yabancılaşma olgusu ve öğretmen: Lise öğretmenleri üzerinde sosyolojik bir araştırma. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3), 1-22.
• Ertaş, G. ve Töre, E. (2016). Örgüt içi iletişim beceri düzeylerinin örgüt sağlığı üzerindeki etkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(3), 85-100.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-yönetim-analiz. Seçkin Yayın, Ankara.
• Hodson, R. ve Sullivan, T. A. (2011). Social organisation of work. Belmont: Wadsworth.
• Kalaycı, Ş. (2014). Faktör analizi, Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, 6. Baskı, Ankara.
• Kanten, P. ve Ülker, P. (2013). Yönetim tarzının üretkenlik karşıtı iş davranışlarına etkisinde işe yabancılaşmanın aracılık rolü. 21. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Kütahya.
• Kanungo, R. N. (1983). Work alienation: A pancultural perspective. Int. Studies of Man. i-Or,c., 13(1-2), 119-138.
• Kaya, U. ve Serçeoğlu, N. (2013). Duygu işçilerinde işe yabancılaşma: Hizmet sektöründe bir araştırma. Çalışma ve Toplum, 1: 311-346.
• Kemer, E. ve Aslan, Z. (2017). Örgütsel adaletin örgüt sağlığına etkisinde örgütsel özdeşleşmenin rolü: Nevşehir ilindeki konaklama işletmelerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(2), 440-460.
• Koçoğlu, M. (2014), Cynicism as a mediator of relations between job stress and work alienation: A study from a developing country-Turkey. Global Business and Management Research: An International Journal, 6(1), 24-36.
• Lim, S. Y. ve Murphy, L. R. (1999) The relationship of organizational factors to employee health and overall effectiveness. American Journal of Industrial Medicine Supplement, 1, 64-65.
• Lyden, J. A. ve Klingele, W. E. (2000). Supervising organizational health. Supervision, 61(12), 3-6.
• McHugh, M. (1993). Stres at work: Do managers really count the costs. Employee Relations, 15(1), 18-38.
• McHugh, M. ve Brotherton, C. (2000). Health is wealth- organisational utopia or myopia?. Journal of Managerial Psychology, 15(8), 744.
• McHugh, M., Humphreys, P. ve Mclvor, R. (2003). Buyer-supplier relationships and organizational health. The Journal of Supply Chain Management, 15-23.
• Miles, M. B. (1969). Planned change and organizational health: Figre and ground. F. Carver and T. J. Sergiovanni (Eds.), Organizations and human behavior: Focus on schools, McGraw- Hill Book Company. New York.
• Nair, N. ve Vohra, N. (2010). An exploration of factors predicting work alienation of knowledge workers. Management Decision, 48(4): 600-615.
• Nair, N. ve Vohra, N. (2012). The concept of alienation: Towards conceptual clarity. International Journal of Organizational Analysis, 20(1), 25-50.
• Nunally, J. C. (1978). Psychometric theory. McGraw-Hill, New York.
• Owens, R. G. (1970). Organizational behavior in schools. New Jersey: Prentice-Hall International.
• Owens, R. G. (1981). Organizational behavior in education. Second Edition. Prentice- Hall International Inc. New Jersey.
• Özbek, M. F. (2011), Örgüt içerisindeki güven ve işe yabancılaşma ilişkisinde örgüte uyum sağlamanın aracı rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 231-248.
• Polatcı, S. ve Ardıç, K. (2007). İşgören refahı ve örgütsel etkinlik kavramlarına bütüncül bir bakış: Örgüt sağlığı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 137-154.
• Sandıkcı, M., Vural, T. ve Zorlu, Ö. (2015). Otel işletmelerinde dönüştürücü liderlik davranışlarının örgüt sağlığı üzerine etkileri: Afyonkarahisar ilinde bir araştırma, Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(25), 161-200.
• Seeman, M. (1959).On meaning of alienation. American Sociological Review, 24, 783-790.
• Shantz, A., Alfes, K. ve Truss, K. (2014), Alienation from work: Marxist ideologies and twenty-first-century practice, The International Journal of Human Resources Management, 25, 2529-2550.
• Şimşek, M. Ş. (2001). Yönetim ve organizasyon. Güney Ofset, 6. Baskı, Konya.
• Trent, F. (2001), Aliens in the classroom?. Spera National Conference Proceedings 17th, Wagga Wagga, New South Walles, Australia.
• Tsui, T. K. ve Cheng, C. Y. (1999). School organizational health and teacher commitment: A contingency study with muti-level analysis. Educational Research and Evaluation, 5(3), 249-268.
• Tummers, L.G. ve Dulk, L. D. (2013). The effects of work alienation on organisational commitment, work effort and work-to-family enrichment. Journal of Nursing Management, 21, 850-859.
• Tuna, M. ve Yeşiltaş, M. (2014). Etik iklim, işe yabancılaşma ve örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 105-117.
• Tutar, H. (2010). İşgören yabancılaşması ve örgütsel sağlık ilişkisi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(1), 175-204.
• Tuygun Toklu, A. (2016). Çalışanlarda iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının örgütsel bağlılık, işe yabancılaşma ve iş performansına olan etkisinin incelenmesi. Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Gebze.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2013). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Detay Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara.
• Ünsar, A. S. ve Karahan, D. (2011). Yabancılaşmanın işten ayrılma eğilimini belirlemeye yönelik bir alan araştırması. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(21), 361-378.
• Yadav, G. K. ve Nagle, Y. K. (2012). Work alienation and occupational stress. Social Science International, 28(2), 333-344.
• Yıldız, S. ve Şaylıkay, M. (2014). The effect of organisational cynicism on alienation, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 109, 622-627.