İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatının (GSM) Mevzuat ve Madencilik Sektörü Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 2, 145 - 169, 31.12.2020

Taşkın Deniz Yıldız

Öz

Madencilik en riskli yatırım faaliyetlerinden biridir. Maden üretimine geçilebilmesi için gerekli olan işletme izni; ÇED kararı, arazi mülkiyet izinleri, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı (GSM ruhsatı/izni) edinilmesi üzerine işletme ruhsat sahibine verilir. GSM izni, maden işletme izni alınabilmesi için gereken temel izinlerden biridir. Zorunlu olan izinlerin bürokratik işlemler sonucunda alınamayıp sürecin uzaması işletme ruhsatının iptaline de sebep olabilmektedir. Mevzuat kapsamında tüm bu izinlerin ÇED sürecinde 3 ay içerisinde maden işletme ruhsat sahibine verilmesi öngörülmüştür. Ancak, uygulamada büyük çoğunlukla bu süre içerisinde bu izinler verilememektedir. GSM ruhsatı ile ilgili her ilde farklı uygulamalar mevcuttur. Bu farklı uygulamalar sonucunda maden işletmeleri öngördüğü maden yatırımlarını kaybedebilmekte, işletme sahalarını terk edebilmekte, ya da idare tarafından ruhsatlar iptal edilebilmektedir. Maden yatırımcılarının bu şekilde mağdur edilmemeleri için GSM ruhsatının ÇED izni kapsamında verilmesi düşünülmelidir. Bu kapsamda işletme izni alınabilmesi için temel izinlerden biri olan GSM ruhsatının mevzuattaki yeri, harç miktarı, bu ruhsatın alınmamasının yaptırımları, bu ruhsatı vermeye yetkili mercilerin uygulamalarının izin sürecine etkileri açıklanmıştır. Ardından izin sürecindeki bürokrasinin azaltılabilmesi adına bu ruhsatın ÇED izni kapsamına alınması önerisi tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ÇED, Hukuk, İşletme, Madencilik, Mevzuat

Teşekkür

Çalışmaya değerli fikirleriyle destek veren Necati Yıldız'a, Cemal Yeşilyurt'a ve Yüksel Cankurtaran'a teşekkür ederim.

Evaluation of Business License and Work Permit (GSM) in Terms of Legislation and Mining Sector: Can GSM License be Included in the Scope of EIA?

Öz

Mining is one of the riskiest investment activities. Operation permission, which is required to start mine production, the EIA decision, and land ownership permits are given to the license holder on condition that business license and work permit (GSM license/permit), and other licenses and permits are obtained. The GSM permit is one of the basic permits required to obtain a mining license. If the required permissions are not obtained as a result of bureaucratic procedures and the prolongation of the process may cause the cancellation of the operating license. Within the scope of the legislation, it is envisaged that all these permits will be given to the mining license holder within 3 months during the EIA process. However, in practice, these permissions are mostly not given during this period. There are different applications in each city regarding GSM license. As a result of these different practices, mining companies can lose their envisaged mining investments, leave their operation areas, or the licenses can be canceled by the administration. In order to prevent mining investors from being aggrieved in this way, the GSM license should be considered within the scope of the EIA permit. In this context, the place of GSM license, which is one of the basic permits for obtaining an operation permit, in the legislation, GSM fee, the sanctions for not obtaining this license, and the effects of the practices of the competent authority for this license on the permit process are explained. Following, the suggestion that this license should be included under the scope of the EIA permit in order to reduce the bureaucratic process during the permit process was discussed.

Anahtar Kelimeler

Environmental impact assessment, law, operation, mining, legislation

Kaynakça

• Cankurtaran, Y. (2008). Maden kanununa göre mermer ve doğal taş sektöründe alınması zorunlu izinler. I. Ulusal Mermer ve Doğal Taşlar Kongresi Tebliğler (1-2 Şubat 2008), s.3-16.
• Cankurtaran, Y. (2020). Yüksel Cankurtaran ile 14.09.2020 tarihinde kişisel görüşme.
• Çanga, H. E. (2005). 5177 Sayılı Açıklamalı Maden Kanunu ve Yönetmelikleri. YMGV, 1.baskı, 500 s.
• Çankaya, B. (2018). Maden hukukunda kazanılmış hak. Türkiye Madenciler Derneği (TMD) Sektörden Haberler Bülteni, 69, 84-86.
• Emiroğlu, A. (2018). Dergi önsözü. TMD Sektörden Haberler Bülteni, 71, 8-9.
• Günay, Ö. (2016). Maden Hukuku Kavramlar – İlkeler – Tanımlar. Seçkin Yayınevi, 194 s.
• Kalkınma Bakanlığı, (2018). Madencilik Politikaları Özel İhtisas Komisyonu Raporu. On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). Ankara, 220 s.
• Koza, (2013). Karıncadağ Maden İşletmesi IV. Grup Maden (Bakır, Kurşun, Çinko, Gümüş) Ocağı Nihai ÇED Raporu, Koza Altın İşletmeleri A.Ş. (Koza), 167 s.
• Kömürder, (2016). Madencilikte karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Kömür Üreticileri Derneği (Kömürder), Şahin Madencilik Müh. Müşav. Nak. ve Tic.Ltd.Şti, 75 s.
• Köse M., Oygür, V. (2015). Madencilikte ne kadar dışa bağımlıyız? Türkiye 24. Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisi Bildiriler Kitabı, (14-17 Nisan 2015), Antalya, s.17-26.
• Nazka, (2014). Koza Altın İşletmeleri A.Ş. Çanakkale İli, Merkez İlçesi Serçiler Ve Terziler Köyü Civarı Altın-Gümüş Madeni Projesi ÇED Raporu. Nazka Mühendislik.
• Özel, M. (2006). Madencilik sektöründe yatırım projesi analizi ve yönetimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İzmir. 307 s.
• Pinto, B.B. (2013). Madencinin resmi işlemleri ve masrafları. TMD Sektörden Haberler Bülteni, 45, 40-41.
• Rivera, J., Oh, C. H. (2013). Environmental regulations and multinational corporations’ foreign market entry investments. Policy Studies Journal, 41 (2), 243–272.
• Stedman, A., Green, K.P. (2018). Permit times for mining exploration in 2017. Fraser Institute, 42 p.
• TBMM, (2010). Madencilik Sektöründeki Sorunların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu Raporu. Dönem 23, Yasama Yılı: 4, 754 s.
• TMD, AGÜB, AMD, EİB, İMİB, TÜMMER, (2018). Madencilik İle İlgili Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri Raporu. TMD Sektörden Haberler Bülteni, 72, 23-36.
• TMD, (2019). Sektör temsilcilerinden makam ziyaretleri. TMD Sektörden Haberler Bülteni, 77, 56-61.
• Topaloğlu, M. (2011a). Maden Hukuku 5995 sayılı Kanunla Değişik Maden Kanunu ve İlgili Mevzuat. Karahan Kitabevi, birinci baskı, 857 s., Adana.
• Topaloğlu, M. (2011b). Maden ruhsatlarının güvenilirliği. TMD Sektörden Haberler Bülteni, 38, 44-45.
• Topaloğlu, M. (2019). Yeni maden kanunu nasıl olmalıdır? YMGV Sektör Maden Dergisi, 73, 44-47.
• TÜMMER, (2010). Madencilik sektöründe lisanslar ve maliyetleri. TÜMMER Vergi Konseyi Raporu, 96 s.
• TÜMMER, (2017). Madencilik faaliyetleri izin süreçleri (sunum). TÜMMER.
• Tütüncü, M. (2010). Madencilik Sektöründeki Sorunların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. Dönem 23, Yasama Yılı: 4, S. Sayısı: 544, EK: 4 Komisyon Tutanak Özetleri, s.526-530.
• Url-1 <http://www.nurbeton.com/img/jpeg-56a68df8c3300-800-t/isyeri-acma-ve-calisma-ruhsatu.jpeg>, erişim tarihi 31.04.2017
• Yeşilyurt, C. (2010a). Orman izinleri. Madencilik Türkiye Dergisi, 5, 40-42.
• Yeşilyurt, C. (2010b). İşyeri açma ve çalışma ruhsatları. Madencilik Türkiye Dergisi, 6, 44-45.
• Yeşilyurt, C. (2020a). İzinler konusunda bazı ayrıntılar. Madencilik Türkiye Dergisi, 86, 112-114.
• Yeşilyurt, C. (2020b). Av. Cemal Yeşilyurt ile 20.08.2020 tarihinde kişisel görüşme.
• Yıldız, N. (2008). İşyeri açma ruhsatı ile ilgili sorunlar karşısında açıklayıcı bilgiler, öneriler ve bilgi notları, (03.06.2008, 29.12.2008 tarihli yazılar), Yayınlanmamış.
• Yıldız, N., (2010). İşyeri açma ruhsatı nedir, ne işe yarar? Maden Yüksek Mühendisi Necati Yıldız’ın 15.02.2010 tarihli yazısı. <www.habermaden.com>
• Yıldız, N. (2018). Madenciliğin sorunları. Madencilik Türkiye Dergisi, 72, 120-128.
• Yıldız, N. (2020). Maden yüksek mühendisi Necati Yıldız ile 19.08.2020 tarihinde kişisel görüşme.
• Yıldız, T.D. (2012). 3213 Sayılı Maden Kanunu Öncesinde ve Sonrasında Türkiye’de Maden Mevzuatında Yapılan Değişikliklerin İncelenmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 321+XXII s.
• Yıldız, T.D. (2013a). Türk maden mevzuatı evriminde madenlerin mülkiyeti ve rejimi. 23. Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisi, 16-19 Nisan, (s. 1959-1980), Antalya.
• Yıldız, T.D. (2013b). 3213 sayılı Maden Kanunu öncesinde ve sonrasında maden arama faaliyetlerindeki değişikliklerin incelenmesi. 23. Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisi, 16-19 Nisan, (s. 1981-1994), Antalya.
• Yıldız, T.D. (2019). The share of required costs in ınvestment amounts for mining operating activities in pasture lands in Turkey. Adıyaman Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6 (10), 241-249.
• Yıldız, T.D. (2020a). Evaluation of forestland use in mining operation activities in Turkey in terms of sustainable natural resources. Land Use Policy, 96.
• Yıldız, T.D. (2020b). The impacts of EIA procedure on the mining sector in the permit process of mining operating activities & Turkey analysis. Resources Policy, 67.
• Yıldız, T.D. (2020c). Effects of the private land acquisition process and costs on mining enterprises before mining operation activities in Turkey. Land Use Policy, 97.
• Yıldız, T.D. (2020d). Forest costs paid by mining enterprises during investment period to carry out mining operations in forest areas. Adıyaman Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7 (12), 24-33.
• Yıldız, T.D. (2020e). Forest fees paid to permit mining extractive operations on Turkey's forestlands & the ratio to investments. Gospodarka Surowcami Mineralnymi: Mineral Resources Management, accepted.
• Yıldız, T.D. (2020f). Waste management costs (WMC) of mining companies in Turkey: Can waste recovery help meeting these costs? Resources Policy, 68.
• Yıldız, T.D. (2020g). Recommendations for authorized administration organization in the mining operation permit process in Turkey. Trakya University Journal of Social Science, 22 (1), 117-143.
• Yıldız, T.D. (2020h). Problems of the mining sector that need to be solved urgently. 10th International Science And Technology Conference (ISTEC 2020), (September 3-4, 2020), International Cyprus University, Nicosia, Turkish Republic of Northern Cyprus.
• Yıldız, T.D., (2020i). EIA procedures necessary for mining operations in Turkey & Effects of EIA legislation on mining. Journal of Energy & Natural Resources Law, (Unpublished yet, under review).
• Yıldız, T.D. (2020j). Required operating license before operation permit to be able to perform mining operation activities in Turkey. Dokuz Eylul University The Journal of Graduate School of Social Sciences, (unpublished yet, under review).
• Yıldız, T.D. (2020k). Türkiye’de maden işletme faaliyetleri izin süreçlerinin madencilik sektörüne etkileri. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, doktora tezi, 256 s.+XXI.
• Yıldız, T.D. (2020l). Maden işletme faaliyetleri izin süreçlerinde yetkili idare yapılanması için öneriler. Madencilik Türkiye Dergisi, 88, 88-102.
• Yıldız, T.D. (2020m). Orman alanlarında madencilik yapılabilmesi için yatırım döneminde ödenen orman bedelleri. Madencilik Türkiye Dergisi, 89, 88-94. Yıldız, T.D. (2020n). İşletme izin sürecinin madencilik sektörüne etkileri. İKSAD Yayınevi, 1. basım, 394 s.
• Yıldız, T.D., Kural, O. (2019). Maden işletme faaliyetleri ile hazinenin özel mülkiyet arazilerinin çakışması halinde istenebilecek bedeller & Mevzuat değerlendirmesi. Uluslararası Akademik Araştırmalar Kongresi, 16-18 Eylül, (s. 201-202), Bolu.
• Yıldız, T.D., Kural, O. (2021). The effects of the mining operation activities permit process on the mining sector in Turkey. Resources Policy, accepted.
• Yıldız, T.D., Güner, O., Kural, O. (2017). Maden Atıkları Yönetmeliği’nin madencilik sektörüne etkileri. 25. Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisi, 11-14 Nisan, (s. 457-472), Antalya.
• Yıldız, T.D., Kural, O., Çatan, B.E. (2019a). Mera alanlarında maden işletme faaliyetleri yapılabilmesi için öngörülen izin süreci. Uluslararası 30 Ağustos Bilimsel Araştırmalar Sempozyumu, 28-31 Ağustos, Uygulamalı Bilimler Tam Metin Kitabı, (s. 272-280), İzmir, İksad Yayınevi.
• Yıldız, T.D., Kural, O. ve Aslan, Z. (2019b). Türkiye’de orman alanlarında maden işletme faaliyetleri yapılabilmesi için gerekli izinler konusunda yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. 1. Uluslararası Şişli Bilim Kongresi, 24-25 Ekim, (s.159-160), İstanbul.
• Yıldız, T.D., Kural, O., Aslan, Z. (2020a). Türkiye’de orman alanlarında maden işletme faaliyetleri yapılabilmesi için gerekli izinler konusunda yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Fen ve Matematik Bilimleri Alanında Akademik Çalışmalar, Gece Kitaplığı, Bölüm 2, (s. 23-46), İstanbul.
• Yıldız, T.D., Kural, O., Aslan, Z. (2020b). Problems in performing mining operations in agricultural areas and especially olive fields & Solution suggestions. Ankara Hacı Bayram Veli University Faculty of Law Review, (unpublished yet, under review).
• Yıldız, T.D., Samsunlu, A., Kural, O. (2016). Urban development and mining in Istanbul – Ağaçli Coal Field and its rehabilitation, (SWEMP 2016) International Symposium on Environmental Issues and Waste Management In Energy and Mineral Production, 29, (s. 1-11), 5-7 Ekim, İstanbul.