Tefsir ilmi, Kur’ân’ın nâzil olmaya başlaması ile
birlikte ve Hz. Peygamber’in kendisine vahyedilen ayetleri insanlara tebliği ve
gerekli yerleri açıklaması suretiyle tatbiki olarak başlamıştır. Hz.
Peygamber’in vefatından sonra sahabîler Kur’ân’a dair Hz. Peygamber’den
öğrendikleri bilgileri gerek sadece naklederek gerekse yorumlamak suretiyle
kendilerinden sonraki nesil olan tâbiîlere aktarmışlardır. Tâbiîn dönemi, İslam
topraklarının genişlemesi, farklı ırk ve kültürden olan insanların da İslam’ı
kabul etmesiyle birlikte ortaya çıkan yeni soru ve sorunların Kur’ân ışığında
anlaşılması ve yorumlanmasına dair farklı yaklaşımların tezahür ettiği bir
dönemdir. Bu dönemde Mekke, Medine ve Kûfe’de oluşan tefsir medreselerinde
yetişen tâbiîler, sahabîlerden aldıkları bilgiler ışığında Kur’ân’ın
anlaşılması ve uygulanması hususunda yöntem olarak birbirlerinden ayrışmaya
başlamışlardır. Ayrıca bu dönem,
tefsire dair bilgilerin müstakil risaleler halinde telif edilmeye başlandığı
bir zaman dilimidir. Süddî el-Kebîr de Hicaz’da doğmuş Kûfe’de yaşamış ve
tefsire dair naklettiği pek çok rivayetle sonraki dönem müfessirlerine
kaynaklık etmiş tâbiînin önde gelen şahsiyetlerinden birisidir. Bilhassa İbn
Abbas ve İbn Mes‘ûd’dan nakillerde bulunan Süddî’nin kendisine atfedilen tam
bir tefsirinden kaynaklarda bahsedilse de günümüze ulaşan bu vasıfta bir eser
bulunmamaktadır. Süddî’den gelen tefsir rivayetleri, bilhassa rivayet
tefsirleri içerisinde dağınık olarak yer almaktadır. Bu rivayetler
incelendiğinde onun, Kur’ân’ı Kur’ân ve sünnet ile tefsir yöntemlerini
kullandığı, nüzul sebepleri ve tarihî bilgilerden istifade ettiği, yer yer
şer‘i hükümler çıkardığı, nesh ve müteşabih gibi konularda fikir beyan ettiği
görülmektedir. Naklettiği rivayetlerde Süddî’nin en çok eleştiri aldığı nokta
ise isrâiliyyâta yoğun bir şekilde yer vermesidir. Bu çalışmada Süddî’nin
hayatı, ilmî yönü ve hakkındaki Şîilik iddiaları değerlendirilecek, kendisinden
gelen tefsir rivayetleri ekseninde onun tefsir yöntemi ve müfessir yönü ortaya
konulmaya çalışılacaktır.
Bölüm | Makaleler |
---|---|
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2017 |
Gönderilme Tarihi | 4 Temmuz 2017 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 17 Sayı: 1 |
Correspondence Address
Cukurova University, Faculty of Theology, Balcali Campus, 01330, Saricam/Adana.