Etik Liderliğin ve Çalışan Sesliliğinin İşyerindeki Mutluluğa Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 50 - 61, 31.05.2024

Serkan Deniz

https://doi.org/10.30613/curesosc.1384658

Öz

Hem çalışanlara hem de örgütlere önemli yararlar sağlayan işyerindeki mutluluğu etkileyen faktörlerin ortaya çıkarılması önemlidir. Bu çalışma ile etik liderliğin ve çalışan sesliliğinin işyerindeki mutluluğa etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca etik liderliğin işyerindeki mutluluğa etkisinde çalışan sesliliğinin aracılık rolünün ortaya çıkarılması da amaçlanmıştır. Çalışma 1 Kasım 2022 – 6 Ekim 2023 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilmiş ve veriler bu ildeki özel hastane çalışanlarından elde edilmiştir. Araştırmada 302 çalışandan veri elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre etik liderlik çalışan sesliliğini pozitif etkilemektedir. Etik liderlik ve çalışan sesliliği işyerindeki mutluluğu pozitif etkilemektedir. Ayrıca etik liderliğin işyerindeki mutluluğa etkisinde çalışan sesliliğinin aracılık rolü vardır. Araştırma sonuçları işyerindeki mutluluğun etik liderlik ve çalışan sesliliğinden etkilendiğini göstermektedir. Bu sonuçlara göre etik liderlik algısının, çalışan sesliliğinin ve işyerindeki mutluluğun arttırılmasına yönelik bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Etik Liderlik, Çalışan Sesliliği, Mutluluk, Hastane

Effect of Ethical Leadership and Employee Voice on Happiness at the Workplace

Öz

There is importance in revealing the factors that affect happiness at the workplace, which provides important benefits both to employees and organizations. The current study aimed at determining the effects that ethical leadership and employee voice have on happiness at the workplace. In addition, it was also aimed at revealing the mediating role of employee voice in the effect of ethical leadership on happiness at the workplace. The study was performed in İstanbul between November 1st, 2022, and October 6th, 2023, and the data were obtained from employees working at private hospitals in this province. In the study, the data were obtained from 302 employees. According to results of the study, ethical leadership positively affects employee voice. Ethical leadership and employee voice positively affect happiness at the workplace. In addition, employee voice has a mediating role in the effect of ethical leadership on happiness at the workplace. The study conclusions show that happiness at the workplace is affected by ethical leadership and employee voice. According to these conclusions, some suggestions were made to increase the perception of ethical leadership, employee voice and happiness at the workplace.

Anahtar Kelimeler

Ethical Leadership, Employee Voice, Happiness, Hospital

Etik Beyan

Approval was granted by the Human Research Ethics Committee of Yalova University on 07/10/2022, indicating that the study was ethical (Protocol No: 2022/116).

Kaynakça

• Aboramadan, M., & Kundi, Y. M. (2023). Emotional culture of joy and happiness at work as a facet of wellbeing: A mediation of psychological safety and relational attachment. Personnel Review, 52(9), 2133-2152. https://doi.org/10.1108/PR-04-2021-0285
• Adnan, S., Batool, S., & Aleem, M. (2019). Linking ethical leadership with employee work outcomes: The moderating role of conscientiousness. JISR Management and Social Sciences & Economics, 17(1), 183-196. https://doi.org/10.31384/jisrmsse/2019.17.1.11
• Akgemci, T., Kalfaoğlu, S., & Erkunt, N. (2019). Hizmetkâr liderlik davranışlarının çalışan sesliliğine etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma [A research on determination of the effect of servant leadership behaviours on employee voice]. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi [Nevşehir Hacı Bektaş Veli University Journal of ISS], 9(2), 757-771.
• Akın, O., & Aktar, A. (2019). Muhasebe meslek mensuplarında mesleki yabancılaşmanın işyeri mutluluğu üzerine etkisi: Burdur ili ve Bucak ilçesinde bir araştırma [Effects of accounting professions’ alienation from work on happiness at workplace: A research at Burdur province and Bucak county]. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi [International Journal of Economics and Administrative Sciences], 5(2), 1-24. https://doi.org/10.29131/uiibd.570312
• Ashiru, J. A., Erdil, G. E., & Oluwajana, D. (2022). The linkage between high performance work systems on organizational performance, employee voice and employee innovation. Journal of Organizational Change Management, 35(1), 1-17. https://doi.org/10.1108/JOCM-02-2021-0039
• Avey, J. B., Wernsing, T. S., & Palanski, M. E. (2012). Exploring the process of ethical leadership: The mediating role of employee voice and psychological ownership. Journal of Business Ethics, 107, 21-34. https://doi.org/10.1007/s10551-012-1298-2
• Baş, M. (2023). Sağlık çalışanlarının etik liderlik algısının bilgi paylaşımı üzerindeki etkisinde örgütsel iletişimin aracılık rolü [The mediating role of organizational communication in the relationship between health employees’ ethical leadership perceptions and knowledge sharing]. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi [Hacettepe Journal of Health Administration], 26(1), 29-48.
• Baş, M., & Alagöz, G. (2022). Çalışan motivasyonu ve işyeri mutluluğu arasındaki ilişkide kişi-örgüt uyumunun aracı rolü [The mediating role of person-organization fit in the relationship between employee motivation and workplace happiness]. Verimlilik Dergisi [Journal of Productivity], 4, 693-706. https://doi.org/10.51551/verimlilik.1078634
• Brown, M. E., Treviño, L. K., & Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97(2), 117-134. https://doi.org/10.1016/j.obhdp.2005.03.002
• Can, N., & Doğan, İ. F. (2020). Etik liderlik ve psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkide örgütsel demokrasinin aracılık rolü: Bir alan araştırması [The mediating role of organizational democracy in the relationship between ethical leadership and psychological empowerment: A field study]. İşletme Araştırmaları Dergisi [Journal of Business Research-Türk], 12(4), 3828-3842. https://doi.org/10.20491/isarder.2020.1075
• Chin, T. (2013). How ethical leadership encourages employee voice behavior in China: The mediating role of organizational harmony. International Business Research, 6(10), 15-24. http://dx.doi.org/10.5539/ibr.v6n10p15
• Chou, H. H., Fang, S. C., & Yeh, T. K. (2020). The effects of facades of conformity on employee voice and job satisfaction: The mediating role of emotional exhaustion. Management Decision, 58(3), 495-509. https://doi.org/10.1108/MD-04-2019-0492
• Çakıroğlu, D., & Öztürk-Başpınar, N. (2021). Etik liderlik davranışlarının örgüt iklimi ve örgütsel özdeşleşmeye etkisi [The effect of ethical leadership behaviors on organizational climate and organizational identification]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi [Kahramanmaraş Sütçü İmam University Journal of Social Sciences], 18(3), 1903-1927. https://doi.org/10.33437/ksusbd.873984
• Çelik, G. G., Taşkıran, E., & Öngel, G. (2023). Etik liderliğin bilgi uçurma eğilimi üzerindeki etkisi: Ahlaki kimlik ve güç mesafesi yöneliminin rolü [The effect of ethical leadership on whistleblowing intention: The role of moral identity and power distance]. Journal of Research in Business, 8(1), 225-253. https://doi.org/10.54452/jrb.1286880
• Çetin, Ş., & Çakmakçı, C. (2012). Çalışan sesliliği ölçeğini Türkçeye uyarlama çalışması [Adaptation of the employee voice scale into Turkish]. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi [Science Journal of Turkish Military Academy], 22(2), 1-19.
• Çetin-Kılıç, N., & Eser, G. (2022). Sosyal öğrenme ve sosyal değişim teorileri perspektifinden etik liderliğin çalışan sesliliği üzerindeki etkisi: Psikolojik güvenliğin aracı rolü [The effect of ethical leadership on employee voice from the perspective of social learning and social exchange theories: The mediating role of psychological safety]. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi [International Journal of Management Economics and Business], 18(1), 78-101. https://doi.org/10.17130/ijmeb.975716
• Dedahanov, A. T., Fayzullaev, A. K. U., & Abdurazzakov, O. S. (2022). Supervisor incivility and employee voice: The roles of cognitive reappraisal and psychological distress. Leadership & Organization Development Journal, 43(5), 689-704. https://doi.org/10.1108/LODJ-11-2021-0526
• Dua, A. K., Farooq, A., & Rai, S. (2023). Ethical leadership and its influence on employee voice behavior: Role of demographic variables. International Journal of Ethics and Systems, 39(2), 213-235. https://doi.org/10.1108/IJOES-10-2021-0200
• Duan, J., Guo, Z., & Brinsfield, C. (2020). Does leader integrity facilitate employee voice? A moderated mediation model of perceived risk and leader consultation. Leadership & Organization Development Journal, 41(8), 1069-1087. https://doi.org/10.1108/LODJ-08-2019-0353
• Durgut, A. İ., & Yumuk-Günay, G. (2020). Etik liderlik, işe adanmışlık ve yönetsel yaratıcılık arasındaki ilişki: Yapı malzemeleri sektöründe bir uygulama [The relationship between ethical leadership, work engagement and administrative creativity: An application in building materials sector]. Journal of Organizational Behavior Review, 2(2), 149-171.
• Dutta, D., Mishra, S. K., & Tyagi, D. (2023). Augmented employee voice and employee engagement using artificial intelligence-enabled chatbots: A field study. The International Journal of Human Resource Management, 34(12), 2451-2480. https://doi.org/10.1080/09585192.2022.2085525
• Düger, Y. S. (2021). Etik liderlik ile bilgi paylaşımı arasındaki ilişki: Sistematik bir inceleme [The relationship between ethical leadership and knowledge sharing: A systematic review]. Alanya Akademik Bakış Dergisi [Alanya Academic Review Journal], 5(2), 619-645. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.806259
• Dülger, E., & Cinnioğlu, H. (2021). Otel işletmeleri çalışanlarında etik liderlik algısı, kariyerizm ve işgören performansı ilişkisi: İstanbul örneği [The relationship between perception of ethical leadership, careerism and employee performance in hotel business employees: The case of İstanbul]. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi [Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences], 4(11), 1090-1109. https://doi.org/10.26677/TR1010.2021.864
• Erer, B. (2021). İşyeri mutluluğunun öncülleri ve sonuçları üzerine nitel bir çalışma [A qualitative study on the antecedents and consequences of workplace happiness]. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi [Pamukkale University Journal of Business Research], 8(1), 215-229.
• Erhan, T. (2021). İşyeri mutluluğu: Bir kavram incelemesi [Workplace happiness: A concept analysis]. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi [OPUS International Journal of Society Researches], 17(38), 5686-5712. https://doi.org/10.26466/opus.883377
• Fisher, C. D. (2010). Happiness at work. International Journal of Management Reviews, 12(4), 384-412. https://doi.org/10.1111/j.1468-2370.2009.00270.x
• Gonçalves, T., & Curado, C. (2023). The role of ethical leadership and social networks in the promotion of workplace happiness and quality of care: A cross-sectional study. The International Journal of Health Planning and Management, 38(5), 1330-1344. https://doi.org/10.1002/hpm.3663
• Goswami, M., Agrawal, R. K., & Goswami, A. K. (2021). Ethical leadership in organizations: Evidence from the field. International Journal of Ethics and Systems, 37(1), 122-144. https://doi.org/10.1108/IJOES-04-2020-0048
• Günay, A., Çetinceli, K., & Özdemir, K. (2018). Etik liderlik, işgören sessizliği ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi [Study on relationship between ethic leadership, employee's silence and subjective well-being]. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi [International Journal of Economic and Administrative Studies], 17. UİK Özel Sayısı, 675-686. https://doi.org/10.18092/ulikidince.433769
• Güner, F., & Çetinkaya-Bozkurt, Ö. (2017). Banka çalışanlarının işyerinde mutluluk ve mutsuzluk nedenleri üzerine keşif amaçlı bir araştırma [A research on exploration the reasons of bank employees' happiness and unhappiness in the workplace]. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi [Journal of Organizational Behavior Research], 2(2), 85-105.
• Güney, S., & Ergin, G. (2023). A kişilik tipi ve işyeri mutluluğu ilişkisinde içsel motivasyonun rolü [The role of intrinsic motivation in the relationship between personality type A and workplace happiness]. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi [Journal of the Human and Social Science Researches], 12(2), 938-975. https://doi.org/10.15869/itobiad.1265046
• Heres, L., & Lasthuizen, K. (2012). What’s the difference? Ethical leadership in public, hybrid and private sector organizations. Journal of Change Management, 12(4), 441-466. https://doi.org/10.1080/14697017.2012.728768
• Jha, I. N., Pal, D., & Sarkar, S. (2023). Unlocking the secret to happiness at work: The power of inclusive leadership, organizational justice and workplace inclusion. Journal of Management Development. https://doi.org/10.1108/JMD-04-2023-0136
• Kao, K. Y., Hsu, H. H., Thomas, C. L., Cheng, Y. C., Lin, M. T., & Li, H. F. (2022). Motivating employees to speak up: Linking job autonomy, p-o fit, and employee voice behaviors through work engagement. Current Psychology, 41, 7762–7776. https://doi.org/10.1007/s12144-020-01222-0
• Karabey, C. N., & Alioğulları, Z. D. (2020). Etik liderlik, politik beceri ve güç mesafesi yöneliminin çalışan sesliliğine etkisi [The impact of ethical leadership, political skill and power distance orientation on employee voice]. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi [The Journal of Social Sciences Institute of Ataturk University], 24(Special Issue), 37-56.
• Karaca, N., & Aksoy, A. (2022). Algılan örgütsel dışlanmanın çalışan sesliliğine ve iş akış deneyimine etkisi [The effect of perceived organizational exclusion on employee voice and workflow experience]. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi [Süleyman Demirel University Visionary Journal], 13(36), 1318-1332. https://doi.org/10.21076/vizyoner.1084077
• Kemer, E. (2019). Otel işletmeleri işgörenlerinin mutluluk algıları üzerine nitel bir çalışma [A qualitative study on happiness perceptions of hotel businesses employees']. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi [Journal of Turkish Tourism Research], 3(3), 283-293. https://doi.org/10.26677/TR1010.2019.161 Curr Res Soc Sci (2024), 10(1) 44
• Kim, S., Noh, G., & Miao, S. (2022). Authentic leadership and employee voice behavior: The effect of Chinese employees' Zhongyong thinking. International Journal of Organization Theory & Behavior, 25(3/4), 167-185. https://doi.org/10.1108/IJOTB-01-2022-0016
• Kong, F., Liu, P., & Weng, J. (2020). How and when group cohesion influences employee voice: A conservation of resources perspective. Journal of Managerial Psychology, 35(3), 142-154. https://doi.org/10.1108/JMP-04-2018-0161
• Küçük, B., & Yağıcı, G. (2021). Örgütsel sessizliğin iş yerinde mutluluk üzerindeki etkisi: Bir psiko-sosyal bireysel kaynak yokluğu olarak umutsuzluğun rolü [The effect of organizational silence on happiness in the workplace: The role of hopelessness as a psycho-social lack of individual resources]. İşletme Araştırmaları Dergisi [Journal of Business Research-Türk], 13(4), 3681-3700. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1349
• Lee, J., Kim, S. L., & Yun, S. (2023). Encouraging employee voice: Coworker knowledge sharing, psychological safety, and promotion focus. The International Journal of Human Resource Management, 34(5), 1044-1069. https://doi.org/10.1080/09585192.2021.2018014
• Moçoşoğlu, B., & Kaya, A. (2018). Okul yöneticileri ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki: Şanlıurfa ili örneği [The relationship between organizational silence and organizational happiness levels of school principals and teachers: The sample of Şanlıurfa province]. Harran Maarif Dergisi [Harran Education Journal], 3(1), 52-70. https://doi.org/10.22596/2018.0301.52.70
• Morrison, E. W. (2011). Employee voice behavior: Integration and directions for future research. The Academy of Management Annals, 5(1), 373-412. https://doi.org/10.1080/19416520.2011.574506
• Öztürk, H., & Demirtaş, Ö. (2022). Etik liderlik davranışlarının çalışan sadakati aracılığıyla işe adanmışlık üzerindeki etkisi: Bir alan çalışması [The impact of ethical leadership behavior on work engagement the mediating role of employee loyalty: A case study]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi [Journal of Selçuk University Social Sciences Vocational School], 25(1), 192-200. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1065514
• Özyılmaz, B., & Oral-Ataç, L. (2019). Paternalist liderlik algısının çalışan sesliliğine etkisi: Gıda sektörü çalışanları üzerine bir araştırma [The effect of paternalistic leadership on employee voice: A research on employees in the food industry]. Yönetim ve Ekonomi Dergisi [Journal of Management and Economics], 26(2), 397-410. https://doi.org/10.18657/yonveek.574425
• Polatcı, S., & Ünüvar, H. (2021). İşte mutluluk ölçeği (İMÖ): Bir ölçek geliştirme çalışması [Happiness at work scale: A scale development study]. Journal of Research in Business, 6(1), 177-202. https://doi.org/10.29228/JRB.10
• Sender, G., Carvalho, F., & Guedes, G. (2021). The happy level: A new approach to measure happiness at work using mixed methods. International Journal of Qualitative Methods, 20, 1-17. https://doi.org/10.1177/16094069211002413
• Singh, S., & Aggarwal, Y. (2018). Happiness at work scale: Construction and psychometric validation of a measure using mixed method approach. Journal of Happiness Studies, 19, 1439-1463. https://doi.org/10.1007/s10902-017-9882-x
• Sun, W., Dedahanov, A. T., Fayzullaev, A. K. U., & Abdurazzakov, O. S. (2022). Abusive supervision and employee voice: The roles of positive reappraisal and employee cynicism. Frontiers in Psychology, 13, 927948. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.927948
• Tuna, M., Bircan, H., & Yeşiltaş, M. (2012). Etik liderlik ölçeği’nin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Antalya örneği [Reliability and validity of ethical leadership scale: Case of Antalya]. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi [Atatürk University Journal of Economics and Administrative Sciences], 26(2), 143-155.
• Van Dyne, L., & LePine, J. A. (1998). Helping and voice extra-role behaviors: Evidence of construct and predictive validity. Academy of Management Journal, 41(1), 108-119.
• Wang, D., Gan, C., Wu, C., & Wang, D. (2015). Ethical leadership and employee voice: Employee self-efficacy and self-impact as mediators. Psychological Reports, 116(3), 751-767. https://doi.org/10.2466/01.07.PR0.116k29w9
• Wang, Y. D., & Yang, C. (2016). How appealing are monetary rewards in the workplace? A study of ethical leadership, love of money, happiness, and turnover intention. Social Indicators Research, 129, 1277-1290. https://doi.org/10.1007/s11205-015-1160-x
• Yang, Y., Li, J., & Sekiguchi, T. (2021). How supervisors respond to employee voice: An experimental study in China and Japan. Asian Business & Management, 20, 1-31. https://doi.org/10.1057/s41291-019-00075-1
• Yavuz, A., & Akgemci, T. (2021). Birey-örgüt uyumu, psikolojik sahiplenme, işgören sesliliği ve motivasyon araçları ilişkisi üzerine ampirik bir çalışma [An empirical study on the relationship between person-organization fit, psychological ownership, employee voice and motivational tools]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi [Mehmet Akif Ersoy University Journal of Social Sciences Institute], 34, 99-114. https://doi.org/10.20875/makusobed.979467
• Yıldız, A. T., & Demirtaş, Ö. (2022). Sağlık işletmelerinde etik liderliğin dile getirme davranışları aracılığıyla iş performansına etkisi: Örgütsel aidiyetin düzenleyici rolü [The effect of ethical leadership on job performance via the role of voice behaviors in healthcare businesses: The mediating role of organizational identification]. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi [Nevşehir Hacı Bektaş Veli University Journal of ISS], 12(3), 1334-1346. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1140486
• Yüksekbilgili, Z., & Akduman, G. (2016). Sağlık personelinin mutlulukları üzerine bir alan araştırması: Aile sağlığı merkezlerinde bir uygulama [A field study on happiness of health personnel: A research in family health centers]. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi [Research of Financial Economic and Social Studies], 1(1), 71-84.
• Yüksel, B. (2021). Öğretmen algılarına göre okul öncesi yöneticilerinin etik liderlik davranışları: Antalya ili örneği [Ethical leadership behaviors of preschool managers according to teacher perceptions: Case of Antalya]. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi [OPUS International Journal of Society Researches], 17(37), 4824-4846. https://doi.org/10.26466/opus.892148