Zamana Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi ve Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi

Yıl 2014, Cilt: 23 Sayı: 2, 211 - 226, 15.10.2014

Murat Küçüktüfekçi , M. Fatih Güner

Öz

Günümüz koşullarında üretim işletmelerinin rekabetçi piyasalarda üstünlük sağlayabilmeleri için öncelikle işletme yönetimi ve uygulamalarında günün koşullarına uygun olarak değişim yapmaları gerekmektedir. Yeni üretim ortamlarında, üretim işletmelerinin üretim ve maliyet yapıları farklılaşmıştır. Bu farklılaşma, endirekt maliyetlerin artmasına ve bu gider kalemi üzerine yoğunlaşılmasına yol açmıştır. Geleneksel maliyetleme sistemlerinin, günümüz koşullarında yetersiz kalması nedeniyle, yeni maliyet sistemleri geliştirilmiştir. Bu sistemler Faaliyet Tabanlı Maliyetleme (FTM) sistemi ve Zamana Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme (ZDFTM) sistemidir. İşletmeler piyasada rekabet edebilmeleri için doğru maliyet bilgisine ihtiyaç duymaktadır. Doğru maliyet bilgisi mamulün doğru fiyatlandırılmasını ve işletmenin piyasada rekabet gücü elde etmesini sağlar.

Anahtar Kelimeler

Doğru Mamul Maliyet Bilgisi, Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi, Zaman Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi

Kaynakça

• Anderson, S. ve Putterman L. (2005). Building the Profit Focused Supply Chain: A Game Plan for Capturing Real Value, White Paper, February 2005,1-18. Anderson, S.R., K. Prokop ve R.S. Kaplan (2007). Fast-Track Profit Model:Cost Management, Boston, Massachusetts, Harvard Business School Press. Atkinson, A., (2007). Fixed Factor Fine Tuning: CMA Management, Avaliable from: http://www.allbusiness.com/manufacturing/manufacturing-sector-performance/ 10588471-1.html, (Erişim Tarihi: 12.02.2012). Atmaca, M. ve Terzi, S. (2007). Zaman Etkenli Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, http://www.kiibf.selcuk.edu.tr//dergi/pdf/aralik2007/20.pdf, 367-384 (Erişim Tarihi:05.01.2012). Barrett, R. (2005). Time-Driven Costing: The Bottom Line On The New ABC, Business Performance Management, March, 35-40. Bengü, H. (2005). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sisteminde Faaliyet Seviyelerinde Maliyet Uygulaması, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 25,186-194. Blocher, E.J., Chen, K. H.. ve Lin, T. W. (1999). Cost Management: A Strategic Emphasis, First Edition, Irwin/McGraw-Hill USA. Bozok, M.S., (2011). Faaliyete Dayalı Maliyetleme Uygulamasını Geliştirici Yaklaşımlar, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı.30, 103-106. Brignall, S. (1997). A Contingent Rationale For Cost System Design in Services, Management Accounting Research,8,325-346. Brimson, A.J. (1991). Activity Accounting An Activity Based Costing Approach, John Wiley-Sons Inc..New York. Bruggeman, W.ve Moreels, K. (2003). Time-Driven Activity Based Costing, A new Paradigmm in Cost Management, Bimac Newsletter. Bulut, Zeki Atıl (2004). İşletmeler Açısından Kapasite Planlaması ve Kapasite Planlamasına Etki Eden Faktörler, Mevzuat Dergisi, Yıl.7, Sayı.80, http://www.mevzuatdergisi.com/ 2004/08a/06.htm (Erişim Tarihi: 20.05.2012). Büyükmirza, K.,(2009).Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, 14.Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi. Cengiz, E. (2011). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Arasındaki Farklar- Bir Mobilya Üreticisi Firmada Vaka Çalışması, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:50,33-58. Cooper, R. ve Kaplan, Robert S. (1988a). How Cost Accounting Distorts Product Cost, Management Accounting, April 1988. Cooper, R. (1990b). Cost Classification In Unit Based and Activity Based Manufacturing Cost Systems, Journal of Cost Management, Fall 1990. Cooper, R. ve Kaplan, Robert S. (1991).Profit Priorities From Activity Based Costing, Harvard Business Review, May/June 1991, Vol.69, Issue 3,130- 135. Cooper, R. (1996). The Changing Practise Of Management Accounting, Management Accounting , Review, september- October, 96-103. Doğan, A. (1996). Faaliyete Dayalı Maliyet Sistemi ve Türkiye Uygulaması, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara. Doğan, A. (1997). Mamul Maliyetlemeye Geleneksel ve Faaliyete Dayalı Yaklaşımlar: Bir Karşılaştırma, Erciyes Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12-23. Dury, C. (1990). Product Costing in the 1990s, Accountancy, Avaliable from: http://connection.Ebscohost.com/c/articles/6052658/product-costing-1990s, (Erişim Tarihi: 03-11-2011). Ergün, Ü. ve Karamaraş, B. E. (2002). İki Çağdaş Yönetim Muhasebesi Yaklaşımının Karşılaştırılması: Faaliyet Esasına Dayalı Maliyetleme ve Kısıtlar Teorisi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, c.4, s.1. Everaert,P., Bruggeman W.ve Gertjan D.C. (2008b). Teaching And Educational Note Sanac Inc.: From ABC To Time-Driven ABC(TDABC)-An Instructional Case, Journal Of Accounting Education, No.26, 118-154. Gremco, O. D. L.V. ve Gremco, Y. L., (2006). To implementation of a new cost analysis method: the case of the GP method, Avaliable from: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id= 873787 (Erişim Tarihi: 07.06.2012). Gremco, O. D. L.V ve Gremco Y. L. (2007). Time-driven ABC: The Simplification Of The Assessment of Costs Through Resorting to Equivalents, 30th AnnualCongress of the Eropean Accounting Association, Lisbon, http://www.licom.pt/ eaa2007/papers/ EAA2007 _1180_final.pdf (Erişim Tarihi: 07.11.2011). Gupta, M. ve Galloway K. (2003). Activity Based Costing/Management and Its Implications For Operations Management, Technovation,c. 23, s.2, 131-138. Güner, M.F. (2002). Yönetim ve Maliyet Muhasebesi Açısından Faaliyete Dayalı Maliyet Sistemi: Bir Konfeksiyon İşletmesinde Uygulama, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Adana. Hacırüstemoğlu, R. ve Şakrak M. (2002). Maliyet Muhasebesinde Güncel Yaklaşımlar, İstanbul, Türkmen Kitabevi. Hilton, R. W. (1997). Managerial Accounting, McGraw-Hill, New York. Kaplan, R. S. (1990). Contribution Margin Analysis: No Longer Relevent/ Strategi Cost Management : The New Paradigm, Journal of Management Accounting Research. Vol.2, Fall. Kaplan, R.S. ve Cooper R. (1998). Cost & Effect:Using Integrated Cost Systems to Drive Profitability and Performance, Boston: Harvard Business School Pres. Kaplan, R S. ve Anderson, S. R. (2003). Time Driven Activity Based Costing, WhitePaper Kaplan, R.S. ve Anderson, S.R. (2004). Time- Driven Activity Based Costing, Harvard Business Review, November, 131-138. Kaplan, R S. ve Anderson, S. R. (2007b). Time-Driven Activity-Based Costing: A Simpler and More Powerful Path to Higher Profits, Harvard Business School Press. Kee, R. ve Schmidt C. (2000). A Comparative Analysis of Utulizing Activity Based Costing and The Theory Of Constraints for Making Product Mix Decisions, International Journal of Production Economics 63, 1-17. Koçel, T. (2004), İşletmelerde Stratejik Yönetim’e Önsöz, Ülgen, H. Ve S. Kadri Mirze, İstanbul, Literatür Yayıncılık. Koşan, L. (2007a). Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sisteminin Müşteri Karlılık Analizinde Kullanılması: Bir Konaklama İşletmesinde Uygulanması, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Adana. Koşan, L. (2007b). Maliyet Hesaplamasında Yeni Bir Yaklaşım: Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi, Mali Çözüm Dergisi, Kasım-Aralık, Sayı 84, 155-168. Kurşunel, F., Alkan A.T. ve Büyükşalvarcı A. (2007). Faaliyet Tabanlı Maliyet/Yönetim Sisteminin İşletme Etkin Karar Verme Sürecine Etkisi Üzerine, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi ISSN:1694-528X S.11. Mcgovan, Annie S. (1998). Perceived Benefits of ABCM Implementation, Accouting Horizons. Mcgowan, Ciaran (2009). Time- Driven Activity Based Costing: A new Way To Drive Profitability, Accountancy Ireland, December, Vol.41, No.6, 60-62. Miller, J.G. ve Vollmann, T. E. (1985). The Hidden Factory, Harvard Business Review, Sep.- Oct. 1985. O’guin, M.C., (1991). The Complete Guide to Activity Based Costing, Prentice Hall Inc. Englewood Cliffs. Pakdemir, R. (1998). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Genel İmalat Maliyetleri, Temel Eğitim ve Staj Merkezi Yayın No:17, İstanbul. Pernot, E., Roodhooft, F. ve Abbeele, A.V. (2007). Time- Driven Activity Based Costing For Inter- Library Services: A Case Study In A University, The Journal Of Academic Librarianship, Vol. 33, No.5, 551-560. Polat, L. (2008). Zaman Sürücülü Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Bir Sanayi İşletmesi Uygulaması, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul. Polat, L. (2011). Zaman Sürücülü Faaliyet Tabanlı Maliyetlemenin Bir Sanayi İşletmesinde Uygulanması, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 49, 126-137. Reeve, N.J. (1996). Project, Model and Systems…. Where is ABM Headed, Journal of Cost Management, Issue:2, Summer. Romano, L.P.(1989). Management Accounting , Activity Accounting, An Update- Part 1. Saban, M. ve Güğerçin İrak, G., (2009). Çağdaş Maliyet Yönetimi Sistemlerinden Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.5,S.10, 97-108. Sheu, C., Chen, M.H. ve Kovar S. (2001). Integrating ABC and TOC For Better Manufacturing Decision Making, Integrated Manufacturing Systems,14/5, 433-441. Sievanen, M. ve Tornberg, K., (2002).Process-Based Costing: The Best of Activity-Based Costing, AACE International Transactions, CSC.15. Stouthuysen, K., Swiggers M., Reheul, A.M. ve Roodhooft, R. (2010). Time-Driven Activity Based Costing For A Library Acquisition Process: A Case Study In A Belgian University, Library Collection, Acquisitions&Technical Services, No.34. 83-91. Tanış, V.N. ve Tuan, A. K. (1993). Yönetim Muhasebesinde Yeni Bir Yaklaşım: Faaliyet Esasına Dayalı Maliyetleme, Çukurova Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, s.1. Tanış, V.N. (1999). Faaliyete Dayalı Maliyet Yönteminin Anlamı, Önemi ve Faydaları”, Hacettepe Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 17, Sayı 2, 147-158. Tanış, V. N. (2005). Teknolojik Değişim ve Maliyet Muhasebesi:500 Büyük Firma Üzerinde Bir Araştırma, Adana, Nobel Kitabevi. Thomson, J. ve Gurowka J. (2005). Sorting out the clutter, Strategic Finance, ss:27-33. Tse M.S.C.ve Gong, M.Z., (2009). Recognition of Idle Resources In Time- Driven Activity Based Costing And Resource Consumtion Accounting Models, Journal Of Applied Management Accounting Research Vol.7, No.2, 41-54. Turney, P.B.B. (1991). Activity Based Costing: The Performance Breakthrough, Hillsboro, O.R., Cost Technology. Ünal, E.N. (2006). Optimal Ürün Karması Belirlemede Faaliyete Dayalı Maliyet Sistemi ve Kısıtlar Teorisi Uygulaması, Çukurova Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Adana. Walker, M. (1999). Attribute based Costing For Decision Making, Management Accounting, Vol.77, No.6. Weetman, P. (2003). Financial and Management Accounting, An Introduction, 3rd Edition, FT Prentice Hall Financial Times. Wegmann, G. (2007).Developments Around the Activity-Based Costing Method: A State-of-the Art Literature Review, Avaliable from: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?Abstract_id=1012664 #PaperDownload (Erişim Tarihi:17.06.2012). Yılmaz,R. ve Baral, G. (2007). Kurumsal Performans Yönetiminde Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Celalabat Kırgızistan. Yılmaz, M., Coşkun, A. ve Yılmaz, S. (2013). A Comparison and Implementation of Time-Driven Activity Based Costing and Activity Based Costing Methods in Private School, International Conference on Economic and Social Studies “Economic Crises and European Union”, Avaliable from: http://eprints.ibu.edu.ba/1577/8/Metin%20Yilmaz-1.pdf, (Erişim Tarihi: 27.03.2014). Yükçü, S. (1999). Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi (Genişletilmiş 4. Baskı), İzmir, Cem ofset.