DAVRANIM BOZUKLUĞU TANISI ALAN İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE OKULLARDA SUNULAN PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK HİZMETLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 25 Sayı: 1, 165 - 182, 30.04.2016

Sabahattin Çam , Hıdır Ünal

Öz

Çalışmanın amacı, psikolojik danışmanların davranım bozukluğu olan ilköğretim öğrencilerine sundukları psikolojik danışma hizmetlerini, bu konuda izledikleri danışma sürecini, tanıyı koyan kurum ve uzman personel, aileler, ilgili öğretmenler, okul yönetimi ve diğer kuruluşlarla yaptıkları işbirliğini incelemektir. Araştırma nitel yaklaşımla yürütülmüştür. Çalışma grubu, davranım bozukluğu tanısı aldığı tespit edilen öğrencilerin bulunduğu okullarda çalışan 22 psikolojik danışmandan oluşmuştur. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle toplanmıştır. Görüşmeler ses kayıt cihazıyla kaydedilmiş ve içerik analizi ile çözümlenmiştir. Uygun olan durumlarda frekanslar çıkarılmıştır.

Analiz sonucunda, psikolojik danışmanların okullarındaki davranım bozukluğu tanısı alan öğrencileri yeterince tanımadıkları, tanıyı koyan ve tıbbi tedaviyi yapan sağlık kuruluşuyla hiç işbirliği yapılmadığı, öğrencilerle çalışılırken çoğunlukla planlı olmayan görüşme, ailelerle ise bilgilendirme ve yönlendirme çalışmalarının yapıldığı görülmüştür. Öğretmenlerle bilgi verme ağırlıklı kısmen işbirliği yapıldığı, okul yönetimi ve okul dışındaki sosyal kurumlarla neredeyse işbirliğinin hiç yapılmadığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Davranım Bozukluğu, İlköğretim Öğrencileri, Psikolojik Danışma Hizmetleri

Kaynakça

• APA (2001). Psikiyatride Hastalıkların Tanılanması Ve Sınıflandırılması Elkitabı, DSM-IV-TR, (çev. Köroğlu, E.), 4. Baskı Ankara: Hekimler Birliği Yayını.
• Atıcı, M. (2006). İlköğretim öğrencilerinin davranış problemleri ile baş etme konusunda öğretmen-psikolojik danışman işbirliğine ilişkin görüşlerin karşılaştırılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 25 (3):55-68.
• Borders, L. D. (2002). School counseling in the 21st century: Personal and professional reflections, Professional School Counseling, 5 (3):180-185, ERIC-EJ655182.
• Cochran, J. L (1996a). The Status Of Services To Students With Conduct Disorder By Their Elementery School. 57, 03A, (Universty Microfilms No. AA196-24171).
• Cochran, J. L (1996b). Using play and art therapy to help culturally divese students overcome barriers to school success, The School Counselor, 43:287-298.
• Cochran, J. L. ve Cochran, N. H (1997). Counseling children with conduct disorder, Pre-Conferance Learning Institute Presented at The American Counseling Association World Conferance, Orlando.
• Çam, S. (2002). Okullarda rehberlik hizmet alanları-birimleri, (Ed. G. Can), Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Ankara: PegemA Yayıncılık, (49-73).
• Demirsar A. (1992). Psikoterapi Türleri, 2. kitap, (1.baskı), Bursa: Bursa Hakimiyet.
• Dereboy, Ç., Şener, Ş., Dereboy, F. ve Sertcan, E (1997). Conner's Öğretmen Değerlendirme Ölçeği Türkçe uyarlaması-II, Çocuk Ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 4 (1):10-18.
• Efron, D. (2005). ADHD:the need for system change, Journal of Pediatrics & Child Health, 41 (12):621-622.
• Ercan, E. S., Amado, S., Somer, O. ve Çıkoğlu, S. (2001). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu test bataryası geliştirme çabası, Çocuk Ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 8 (3):132-144.
• Erden, G. ve Kargı, E. (2005). Davranım bozukluklarında çevresel etkenlerin rolü, Okul Öncesi Ve Özel Eğitim Rehberi, Ankara: Kumpanya İletişim, 58-61.
• Erman, Ö., Turgay, A. ve Urdavici, V. (1997).Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda ve gençlerde komorbibite:Yaş ve cinsiyet farklılıkları, Çocuk Ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 6 (1):12-18.
• Gonzalez, J., Ron, N., Gutkin, T., Saunders, A., Galloway, A. ve Shwery, C. (2004). Rational emotive therapy with children and adolescents: A meta-analysis, Journal of Emotional & Behavioral Disorders, 12 (4):222-235.
• Hogue, A., Liddle, H., Singer, A. ve Leckrone, J. (2005). Intervention fidelity in family-based prevention counseling for adolescent problem behaviors, Journal of Community Psychology, 33 (2):191-211.
• Kılıç, B. G. ve Şener, Ş. (2005). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda karşı olma-karşı gelme bozukluğu/davranış bozukluğu eş hastalanımında aile işlevleri ve psiko-sosyal değişkenlerin karşılaştırılması, Türk Psikiyatri Dergisi, 16 (1).21-28.
• Kılıçcı, Y. (1999). 6-15 yaş öğrencilerinin gelişimsel güçleri ve kişilik gelişimini kolaylaştırma, (Ed. Y. Kuzgun), İlköğretimde Rehberlik, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, (17-50).
• McMahon, R.J. ve Wells, K.C. (1998). Conduct disorders, In. E.J.Mash, R.A. Barkley (Eds), Treatment Of Childhood Disorders, New York: Guilford Press.
• Omizo, M. M., Hershberger, J. M. ve Omizo, S. A. (1998). Teaching children to cope with anger, Elementary School Guidance & Counseling, 22:241-245.
• Özden, A, Erman, Ö., Erman, H., Canat, S., Ortaer, N., Ergun ,U. ve Devrimci, H. (1995). Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinden iki merkezdeki davranım bozukluğu olgularının karşılaştırma çalışması, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi, 2 (3):125-130.
• Özden, A. ve Canat, S. (1994). Davranım bozukluğu tanı ve etiolojisi: Bir gözden geçirme, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi, 1, (1):40-50.
• Pekcanlar, A. A., Miral, S., Yemez, B., Çakar, K. (2002). Çocuklarda yıkıcı davranış bozukluklarında DSM-IV belirtileri açısından anne ve öğretmen verilerinin uyumu, Türk Psikiyatri Dergisi, 9 (2):77-85.
• Richman, N., Stevanson, J. ve Graham, P. J. (1982). Preschool To School: A Behavioral Study. London: Academic Pres.
• Seligman, L. (1999). Conduct disorder in children and adölesan, Journal Of Mental Health Counseling, 21, (3):229-239.
• Sharp, C., Goozen S. V. ve Goodyer, L. (2006). Children's subjective emotional reactivity to affective pictures: Gender differences and their antisocial correlates sample of 7-11 year olds, Journal of Child Psychology and Psychiatry, 47 (2): 715-756.
• Thompson, C. L. ve Rudolph, L.B. (1995). Counseling Children (Fourth Edition), Pacific Grove:Cole Publishing Company.
• White, J. ve Mullis, F. (1998). A systems approach to school counselor consultation, Education, 119 (2):242-252.
• Yavaş, İ. (1996). Davranım bozukluğu olan çocuk ve ergenlerin demografik özellikleri, Depresyon Dergisi, 3 (2), 81-87.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (3. baskı), Ankara: Seçkin Yayınevi