HİZMETKÂR LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIK BİLEŞENLERİNE ETKİSİ: GAZİANTEP İLİNDEKİ SEYAHAT ACENTALARI ÖRNEĞİ

Yıl 2016, Cilt: 25 Sayı: 2, 199 - 212, 30.04.2016

Kemal Can Kılıç , Süleyman Portakal

Öz

Liderlik alanında önemli gelişmelerin gözlemlendiği seyahat acenteleri alanında uygulanan bu çalışma yöneticilerin hizmetkâr liderlik özelliklerinin çalışanların örgütsel bağlılıklarına etkilerini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırma Gaziantep ilinde faaliyet gösteren seyahat acentesi çalışanlarını (yöneticiler hariç) kapsamaktadır. Bu araştırma hizmetkâr liderliğin örgütsel bağlılık alt bileşenlerini (duygusal, normatif ve devam bağlılıklarını) ne yönde etkilediğini ölçmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda bulgular sonucunda acente yöneticilerine çeşitli önerilerde bulunulmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucuna göre hizmetkâr liderliğin örgütsel bağlılık alt bileşenlerini (normatif, duygusal ve devam bağlılığı) etkilediği tespit edilmiştir. Çalışanların demografik özelliklerinin ise liderlik algılarını etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca çalışanların normatif bağlılık düzeylerinin sektörde çalışma sürelerine göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hizmetkâr Liderlik, Örgütsel Bağlılık, Seyahat Acentesi

Kaynakça

• Adair, J. (2009), Bir lider nasıl yetişir?. İstanbul: Babıali Yayıncılık. Allen, N.J., Meyer, J.P.(1990), „The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization‟, Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18. Aslan, Ş. ve Özata, M. (2011). Sağlık çalışanlarında hizmetkâr liderlik: Dennis-Winston ve Dennis-Bocernea hizmetkâr liderlik ölçeklerinin geçerlik ve güvenirlik araştırması (Turkish), Servant leadership among medical staff: Investigation of validity and reliability of Dennis-Winston and Dennis-Bocernea servant leadership scales. (English). Journal of Management and Economics, Jun2011, Vol. 18 Issue 1, p139-154. 16p. 1 Diagram, 10 Charts. Language: Turkish. Avcı, U., Topaloğlu, C. (2009), „Hiyerarşik kademelere göre liderlik davranışlarını algılama farklılıkları: otel çalışanları üzerinde bir araştırma‟. KMU İİBF Dergisi, 11(16), 1-20. Avcı, N., Küçükusta, D. (2009), „Konaklama işletmelerinde örgütsel öğrenme, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişki‟. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(1), 33-44. Avolio, B. J., Weichun, Z., William, K., Bhatia, P. (2004), „Transformational leadership and organizational commitment: mediating role of psychological empowerment and moderating role of structural distance‟, Journal of Organizational Behavior, 25, 951-968. Bayram, L. (2005),„Yönetimde yeni bir paradigma: örgütsel bağlılık‟. Sayıştay Dergisi, 59, 125-139. Bolat, O., Bolat, T. (2008), „Otel işletmelerinde örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi‟. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(19),75-94. Cerit, Y. (2008). İlköğretim okulu müdürlerinin hizmet yönelimli liderlik davranışlarının öğretmenlerin tükenmişliklerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Güz 2008, Sayı55, ss: 547-570; The effects of servant leadership behaviors of primary school principals on teachers‟ burnout. Educational Administration: Theory and Practice, Fall 2008, Issue 56, pp: 547-570. Çöl, G., Gül, H. (2005), „Kişisel özelliklerin örgütsel bağlılık üzerine etkileri ve kamu üniversitelerinde bir uygulama‟. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 291-306. Dessler, G. (2001), Management, leading people and organization in the 21st. century. New Jersey: Prentice Hall Inc. Durna, U., Eren V.(2005), „Üç Bağlılık Ekseninde Örgütsel Bağlılık‟, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 210-219. Drummond, H. (2000), Introduction organizational behavior. New York: Oxford University Press. Fındık, M., Eryeşil, K. (2012), „Örgütsel sinizmin örgütsel bağlılık üzerine etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma‟. Internatioanal Iron & Steel Symposium, Karabük. Fındıkçı, İ.. (2009). Bir Gönül Yolculuğu: Hizmetkar Liderlik, Alfa Yayınları,783s. Greenleaf, R.K. (1977). Servant leadership: A journey into the nature of legitimate power and greatness. Mahwah, NJ: Paulist Press. House, R.J., ve Aditya, R., (1997). The social scientific study of leadership: Quo Vadis?. Journal of Management, 23: 409-73. Izgar, H. (2008). Okul yöneticilerinde iş doyumu ve örgütsel bağlılık. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 25, Sayfa 317 -334, 2008. Krishman V. R. (2005), „Transformational leadership and outcomes: role of relationship duration‟, Leadership Organization Development Jornal, 26(6), 442-457. Liden, R.C., Wayne, S.J., Zhao, H., ve Henderson, D., (2008). Servant leadership: development of a multidimensional measure and multi-level assessment. Leadership Quarterly, 19(2), 161-177. Luthans, F., Baack, D. ve Taylor, L. (1987). “Organizational Commitment: Analysis of Antecedents. Human Relations”, 219-236. Meyer, John P. ve Natalie J. Allen (1996). “Affective, continuance and normative commitment to the the organization: An examination of construct validity”, Journal of Vocational Behavior, 49:252-276. Oliver, N. (1990). “Rewards, Investments, Alternatives and Organizational Commitment: Empirical Evidence and Theoretical Development”, Journal of Occupation Psychology, 1990, 19-31. Özden, Y. (2005), Eğitimde yeni değerler. Ankara: Pegem Yay. Özmen, T. Ö, Arbak, Y. Saatçioğlu, Ö. (1997). “Verimlilik Kongresi Bildirileri. Örgütsel Bağlılığın Neden ve Sonuçlarına İlişkin Bir Model Analizi” 14-16 Mayıs, Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, 490-503. Parris, D.L., ve Peachey, J.W. (2013). A systematic literature review of servant leadership theory in organizational contexts. Journal of Business Ethics. Mar2013, Vol. 113 Issue 3, p377-393. 17p. 4 Charts. Robbins, S. (1998). “Organizational Behaviour” (Eight Edition). Prentice Hall International Inc. New Jersey. Schermerhorn, J. R., Hunt, J. G. ve Osborn, R. N. (1994). “Managing Organization Behavior”. Fifth Edition, John Willey&Sons, Inc: New York. Sığrı, Ü. (2007), „İşgörenlerin örgütsel bağlılıklarının meyer ve allen tipolojisiyle analizi: kamu ve özel sektörde karşılaştırmalı bir araştırma‟. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 261-278. Uygur, A. (2007), „Örgütsel bağlılık ile işgören performansı ilişkisini incelemeye yönelik bir alan araştırması‟. Ticaret Ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 71-85. Vinod, S., ve Sudhakar, B. (2011). Servant leadership: A unique art of leadership!. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business. Mar2011, Vol. 2 Issue 11, p456-467. 12p. Voss, T. (2000), Lider yöneticilik. İstanbul: Hayat Yayınları. Walumbwa F.O., Orwa B., Wang P. Lawler J.J.(2005), „Transformational leadership, organizational commitment, and jobsatisfaction: a comparative study of kenyan and u.s financial. Yalçın, A., İplik, F. N. (2005). „Beş yıldızlı otellerde çalışanların demografik özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma: Adana ili örneği‟. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.14(1), 395-412. Zel, U. (2006), Kişilik ve liderlik. Ankara: Nobel Yayınevi.