KARANLIK LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIK VE ÖRGÜTSEL SESSİZLİK ÜZERİNE ETKİSİ: OTEL ÇALIŞANLARI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2016, Cilt: 25 Sayı: 3, 167 - 180, 30.10.2016

Erdinç Ballı , Ayşehan Çakıcı

Öz

Bu çalışmanın amacı, karanlık liderliğin otel çalışanlarının örgütsel bağlılık ve sessizliklerine olan etkisini incelemektedir. Veri toplama tekniği olarak anket yöntemi kullanılmış ve bu amaçla Gillaspie (2009) tarafından geliştirilen ‘Karanlık Liderlik Ölçeği’, Meyer ve Allen (1991) tarafından geliştirilen ‘Örgütsel Bağlılık Ölçeği’ ve Van Dyne vd. (2003) tarafından geliştirilen ‘Örgütsel Sessizlik Ölçeği’ kullanılmıştır. Araştırma Türkiye genelinde faaliyet gösteren bir zincir otelin 604 personelinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda; karanlık liderlik ile örgütsel bağlılık arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu (r= -0,40, p<0,01) ve karanlık liderlik ile örgütsel sessizlik arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu (r= 0,15, p<0,01) saptanmıştır. Yapılan regresyon analizleri sonuçlarına göre de; karanlık liderliğin örgütsel bağlılık (R2=0.162) ve örgütsel sessizlik (R2=0,022) üzerinde etkisinin olduğu bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Karanlık liderlik, örgütsel bağlılık, örgütsel sessizlik, otel çalışanları

Kaynakça

• American Psychiatric Association (1994) Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4th edt). Washington, DC: APA. Bass, B. M., ve Riggio, R. E. (2006). Transformational leadership (2nd ed.). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. Benson, M.J. ve Hogan, R.S. (2008) How dark side leadership personality destroys trust and degrades organisational effectiveness. Organisations and People, 15(3), 10-18. Bildik, B. (2009). Liderlik tarzları, örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Üniversitesi, Kocaeli. Conger, J.A. (1990) The dark side of leadership. Organisation Dynamics, 19(2), 44-55. Conger, J. ve Kanungo, R. (1988). Charismatic leadership:The elusive factor in organizational effectiveness. San Francisco: Jossey-Bass. Çakıcı, A. (2008). Örgütlerde sessiz kalınan konular, sessizligin nedenleri ve algılanan sonuçları üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1) , 117-134. Çakıcı, A. (2010). Örgütlerde işgören sessizliği (Neden sessiz kalmayı tercih ediyoruz?). Ankara: Detay Yayıncılık. Demir, H. (2012). Türkiye’de liderlik araştırmaları ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki:bir meta analiz. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Genelkurmay Başkanlığı Harp Akademileri Komutanlığı Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Müdürlüğü, Ankara. Deniz N., Noyan A. ve Ertosun Ö.G. (2013). The relationship between employee silence and organizational commitment in a private healthcare company. Social and Behavioral Sciences, 99, 691 – 700. Dick, G. ve Metcalfe, B. (2001). Managerial factors and organizational commitment:a comparative study of police officers and civilian staff. The International Journal of Public Sector Management, 14 (2), 111-128. Ehtiyar, R. ve Yanardağ, M. (2008). Organizational silence:a survey on employees working ın a chain hotel. Tourism and Hospitality Management, 14(1), 51-68. Eroğlu A. H., Adıgüzel, O.. ve Öztürk U.C. (2011). Sessizlik girdabı ve bağlılık ikilemi:işgören sessizliği ile örgütsel bağlılık ilişkisi ve bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (2), 97-124. Furnham A. ve Trickey, G. (2011). Sex differences and dark side traits. Personality and Individual Differences, 50, 517–522. Güney, S. (2012). Liderlik. Ankara: Nobel Akademik Yay. Gillaspie, S. M. (2009). The impact of dark leadership on organizational commitment and turnover. Unpublished master thesis, Emporia State University, USA. Heshizer, B.P., Martin, H.J. ve Wiener, Y. (1991). Normative commitment and instrumental attachment as intervening variables in the prediction of union participation. Journal of Applied Behavioral Science, 27 (4), 532- 549. Hogan, R., ve Hogan, J. (2001). Assessing leadership:a view of the dark side. International Journal of Evaluation and Assessment, 9, 40-51. İnce, M. ve Gül, H. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma:Örgütsel bağlılık. Ankara:İleri Giden Ofset. Kayalar M., ve Arslan E.T. (2011). Karanlık liderliğin örgütsel bağlılığa etkisi: Isparta perakende sektöründe bir araştırma. Çanakkale Üniversitesi 19. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 410-414, Çanakkale. Kesken, J.,ve Ayyıldız, N. A (2011). Öteki liderlik. Ankara: Gazi Kitabevi. Klaußner S. (2012), Die dunkle seite der führungstand der forschung und offene fragen. Arbeit Heft, 1, 2(1), 5-19. Loke, J. C. (2001). Leadership behaviors: effects of job satisfaction, productivity and organizational commitment. Journal of Nursing Management (9), 191-204. McIntosh, G. ve Rima S. D. (1997). Overcoming the dark side of leadership-the paradox of personal dysfunction. Grand Rapids, MI: Baket Books. Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1 (1), 61-89. Milliken F. J. ve Morrison E.W. (2003). Shades of silence emerging themes and future directions for research on silence in organizations. Journal of Management Studies, 40(6), 1563-1568. Milliken, F. J., Morrison E. W. ve Hewlin P. F. (2003). An exploratory study of employee silence: Issues that employees don't communicate upward and why?. Journal Of Management Studies, 40 (6), 1453-1476. Mowday, R. T., Porter, L. W. ve Steers, R. M. (1982). Employee-organization linkages: the psychology of commitment, absenteeism, and turnover. New York: Academic Press. Mowday, R. T., Steers, R. M. ve Porter, L. W. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of Vacational Behavior, 14, 224-247. Özdamar, K. (2011). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi. Pinder, C. C. ve Harlos, K. P. (2001). Employee silence: Ouiescence and acquiescence as responses to perceived injustice. Research in Personnel and Human Resources Management, 20, 331-369 Premeaux, S. F. (2001). Breaking the silence: toward an understanding of speaking up in the workplace. Unpublished doctoral dissertation, Louisiana State University, USA. Raza, M. A. ve Nawaz, M. M (2011). Impact of job enlargement on employees’ job satisfaction, motivation and organizational commitment: Evidence from public sector of Pakistan. International Journal of Business and Social Science, 2 (18), 268-273. Renn, R.W., Allen D. G., Fedor D. B. ve Davis, W. D. (2005). The roles of personality and self-defeating behaviors in self-management failure. Journal Of Management, 660-682. Robbins S.P. ve Judge T.A. (2012). Örgütsel davranış. (Çev. İnci Erdem). İstanbul: Nobel Akademik Yay. Tuna, M., Konaklıoğlu, E., ve Kızanlıklı, M. (2010). Karanlık liderliğin çalışanların işten ayrılma eğilimine etkisi. Çukurova Üniversitesi 18. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 619- 629, Adana Vakola, M. ve Bouradas, D. (2005). Antecedents and consequences of organizational silence: an emprical investigation. Employee Relations, 27(5), 441-458. Van Dyne, L., Ang, S. ve Botero, I. C. (2003). Conceptualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs. Journal of Management Studies, 40 (6), 1359-1392. Zaleznik, A. (1977). Managers and leaders: are they different?. Harvard Business Review, 55, 67-78. Zangaro, G. A. (2001). Organizational commitment: A concept analysis. Nursing Forum, 36 (2), 14-22.