Banka Kredi Kanalı Ve Türkiye Uygulaması

Yıl 2012, Cilt: 21 Sayı: 1, 53 - 74, 01.03.2012

Doç. Dr. Seyhan Taş Doç. Dr İbrahim Örnek Selen Utlu

Öz

Particularly in the recent years there has been an increasing number of studies dealing with the monetary transmission mechanism that refers to the impact of the monetary policies adopted by the monetary authorities on the macroeconomic variables The detailed information on the monetary transmission mechanism is of great importance for the success of monetary policy The monetary transmission mechanism has initially dealt with the changes in money supply and interest rate The way that monetary policy influences the economy through the interest rate channel consists of only money and bond as explained in the Keynesian IS LM model Unlike the traditional interest channel there are three elements namely money financial securities and bank credits that have been considered in the bank lending channel The aim of this study is to examine the bank lending channel in Turkey Using data for the 1990:Q1 2010:Q4 period the study is to test the validity of the model by using VAR method A VAR model is constructed and the results of the impulse response functions are provided The findings of the study show that the bank lending channel in Turkey partially works Key Words: Monetary Transmission Mechanism Bank Lending Channel VAR Model

Anahtar Kelimeler

-

BANKA KREDİ KANALI VE TÜRKİYE UYGULAMASI

Öz

Para otoritelerinin uyguladığı para politikalarının makro ekonomik değişkenler
üzerindeki etkisini ifade eden parasal aktarım mekanizmasıyla ilgili çalışmalar özellikle
son yıllarda artış göstermektedir. Parasal aktarım mekanizması hakkında elde edilecek
detaylı bilgiler para politikasının başarısı açısından büyük önem taşımaktadır. Parasal
aktarım mekanizması önceleri sadece para arzı ve faiz oranındaki değişmelerle
ilgilenmekteydi. Faiz kanalında para politikasının ekonomiyi etkileme şekli Keynesci
IS-LM modelinde ifade edildiği gibi sadece para ve tahvilden oluşur. Geleneksel faiz
kanalından farklı olarak banka kredi kanalında; para, menkul kıymet ve banka
kredisinden oluşmak üzere üç varlık dikkate alınmaktadır. Bu çalışmanın amacı, banka
kredileri kanalının Türkiye’de işleyişini analiz etmektir. Çalışmada VAR yöntemi ile
banka kredi kanalının geçerliliği, 1990:Q1-2010:Q4 dönemine ait makro veriler
kullanılarak incelenmektedir. VAR modeli oluşturulmuş ve etki tepki fonksiyonlarına
dayalı sonuçlar verilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, Türkiye’de kredi kanalı kısmen
işlemektedir.

Anahtar Kelimeler

Parasal Aktarım Mekanizması, Banka Kredi Kanalı, VAR Modeli

Kaynakça

• AKLAN, N. A., NARGELEÇEKENLER, M., 2008. “Para Politikalarının Banka Kredi Kanalı Üzerindeki Etkileri” İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi No:39 (Ekim), ss. 109-132
• AKTAŞ, C., TAS, B. K. O., 2007. “The Bank Lending Channel in Turkey: Effect of Capital Adequacy Ratio” BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi cilt:1 sayı:1 ss.61-74
• BERNANKE , B. S., BLINDER, A. S., 1988. “Credit, Money, and Aggregate Demand”, NBER Working Paper, No: 2534, March, ss. 1-4.
• BERNANKE, B. S. ve BLINDER, A. S., 1992. “The Federal Funds Rate and the Channels of Monetary Policy”, American Economic Review, 82(4), 901-21.
• BERNANKE, B.S., GERTLER, M., 1995. “Inside the Black Box: The Credit Channel of Monetary Policy Transmission,” Journal of Economic Perspectives, 9(4), ss.27-48.
• BOZKURT, H. 2007. Zaman Serileri Anlizi, Ekin Kitap Evi Yayınları, Bursa, 176s.
• CENGİZ, V., 2007. “Parasal Aktarım Mekanizmasında Kredi Kanalının Etkinliği Üzerine Bir Analiz: Türkiye Örneği (1990 – 2006)”, Doktora Tezi Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli, 206s.
• ______, V., 2008. “Keynesyen ve Monetarist Görüşte Parasal Aktarım Mekanizması: Bir Karşılaştırma”, Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 22 (1), ss. 115- 127
• CENGİZ, V., DUMAN, M., 2008. “Türkiye’de Banka Kredi Kanalının Önemi Üzerine Etki Tepki Fonksiyonlarına Dayalı Bir Değerlendirme (1990-2006)”, Hacettepe Üniversitesi İİB.F. Dergisi, 26 (2), ss.81-104.
• ÇAKMAKLI, S., 2005. “Parasal Aktarım Mekanizmlaraı: Türkiye Uygulaması”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 82s.
• ÇAVUSOĞLU, A. T., 2002. “Credit Transmission Mechanism in Turkey: An Empirical Investigation”, ERC Working Paper 02/03, ss.1-31.
• DIMSDALE, N., 1994. “Banks Capital Markets and the Monetary Transmission Mechanism”, Oxford Review of Economic Policy, Volume 10, No: 4 , ss.34- 48.
• DORNBUSCH R., FISHER, S. ve STARTZ, R., 2008. “Macroeconomics” 10th Edition, McGraw-Hill Education (Asia), 629s.
• ENDERS, W., 2004. Applied Econometric Time Series (Second Edition), Danvers:Wiley, 460s.
• ERDOĞAN, S., BEŞBALLI, S. G., 2009 “Türkiye’de Banka Kredileri Kanalının İşleyişi Üzerine Ampirik Bir Analiz” Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11 (1), ss.28- 41.
• FARINHA, L., MARQUES, C. R., 2002. “Bank Lending Channel of Monetary Policy: Identification and Estimation Using Portuguese Micro Bank Data, European Central bank Working Paper Series, No. 102, ss.2-42.
• FERREIRA, C., 2007. “ The bank lending channel transmission of monetary policy in the emu:a case study of Portugal”, The European Journal of Finance, vol. 13, no. 2, ss.181-193.
• GÖKTAŞ, Ö., 2005. Teorik ve Uygulamalı Zaman Serileri Analizi, Beşir Kitabevi, İstanbul, 166s.
• GUJARATI D. N., 1995. “Temel Ekonometri”, Çev. Ü. ŞENESEN ve G. ŞENESEN), 1999, Literatür Yayıncılık, İstanbul., 849s.
• GÜNDÜZ, L., 2001. “Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması ve Banka Kredi Kanalı”, İMKB Dergisi, 18, ss.13-30.
• GÜR, E. T., 2003. “Kredi Kanalının Etkin Çalışması ve Türkiye Uygulaması” MB Uzmanlık Yeterlilik Tezi ss.136.
• HUBBARD, R. Glenn, 1995. “Is There a “Credit Channel” for Monetary Policy?”,National Bureau of Economic Research NBER Working Papers Oct, ss.63-77.
• IŞIĞIÇOK, E., 1994. Zaman Serilerinde Nedensellik Çözümlemesi, Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa, 128s.
• İNAN E.A., 2001. “Parasal Aktarım Mekanizmasının Kredi Kanalı ve Türkiye” Bankacılar Dergisi, Sayı 39, ss.1-19
• KAKES, Jan., STURN J.E., 2002. “Monetary Policy and Bank Lending: Evidence from German Banking Groups”, Journal of Banking and Finance, Cilt. 26(2), ss. 2077-2092.
• KASHYAP, A. K., STEIN, J. C., 2000. “What Do A Million Observations on Banks Say About the Transmission of Monetary Policy?, American Economic Review, 90(3), ss.407-428.
• KUTTNER, K. N., MOSSER, P. C., 2002. "The Monetary Transmission Mechanism: Some Answers and Further Questions", Federal Reserve Bank of NY Economic Policy Review, ss15-26.
• LEE, S. H., Der Bank Lending Channel des Geldpolitischen Transmissionmechanismus, Peter Lang Europäische Verlag der Wissenschaften, Frankfurt, 2002, 186s.
• MISHKIN F. S., 1995. "Symposium on the Monetary Transmission Mechanism” The Journal of Economic Perspectives, 9(4) (Autumn, 1995), ss. 3-10.
• MORRIS C., SELLON, G., 1995. “Bank Lending and Monetary Policy: Evidence on a Credit Channel”, Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review, Second Quarter, ss.59-75.
• NILSEN, J. H., 2002. “Trade Credit and the Bank Lending Channel”, Journal of Money, Credit and Banking, 31(2), ss. 226-253.
• NORRBIN, S., 2000. “What Have We Learned From Empirical Tests of The Monetary Transmission Mechanism”, Working Paper Series, Sveriges Riksbank (Central Bank of Sweden), No:121, ss1-40
• ÖRNEK, İ., 2009. “Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması Kanallarının İşleyişi”. Maliye Dergisi, Sayı 156, ss.104-125.
• ÖZÇİÇEK, Ö., 2006 “Türkiye’de 1980 Sonrası Para Aktarım Mekanizmasında Kredi Kanalının Yeri” Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), ss.257-268
• PAGAN, A.R., 1987. “Three Economteric Methodologies: A Critical Appraisal,”, Journal of Economic Survey, Vol.1., ss.3-24
• PINDYCK, R., RUBINFELD, D. L., 1997. Econometric Models And Economic Forecasts, Mcgraw, Hill Company, 4 Ed., USA, 634s.
• SEZER, B., 2003. Parasal Aktarım Mekanizması ve Türkiye’de İşleyişi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• SMETS, F., WOUTERS, R., 1999. “The exchange rate and the monetary transmission mechanism in Germany”, De Economist, 147(4), ss.489-521.
• TARI, R. 2010. Ekonometri, Umuttepe Yayınları, Kocaeli, 534s.
• TAŞ D., 2006. Parasal Aktarım Mekanizması Ve Var Analizi İle Türkiye Uygulaması, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı İktisat Teorisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 135s.
• TCMB, EVDS (Elektronik Veri Dağıtım Sistemi), www.tcmb.gov.tr
• TCBM, Finansal İstikrar Raporu 2010, www.tcmb.gov.tr