İHRACATA DAYALI BÜYÜME HİPOTEZİ: POLONYA EKONOMİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR ARAŞTIRMA
Yıl 2019,
Cilt: 28 Sayı: 2, 31 - 44, 15.10.2019
Volkan Yurdadoğ
,
Harun Bal
,
Murat Albayrak
Öz
Dış ticaret ile büyüme arasındaki ilişkinin kökenini Adam
Smith’in çalışmaları kadar eskide görebilmek mümkündür. Ancak bu değişkenler
arasındaki ilişkiye yönelik çalışmalar özellikle 20. yüzyılın sonlarında
küreselleşme olgusunun yaygınlaşmasıyla iktisatçıların dikkatini daha fazla
çekmeye başlamıştır. Çünkü küreselleşme sürecinde ülkelerin dış ticaret
hacimlerinin ciddi bir şekilde arttığı görülmüştür. Bu süreçten olumlu
etkilenen ülkelerden biri de şüphesiz Polonya’dır. Çalışmamızda
Polonya’yı seçmemizin önemli nedenleri mevcuttur. Bu nedenler gösterdiği
ihracat ve büyüme performansındaki başarı ile yakın geçmiş ve gelecek açısından
Avrupa Birliği’nin büyüme motoru olarak görülmesi, milli gelir ve ihracat
açısından Türkiye ile benzer yapıda olması ve ülke nezdinde ihracata dayalı
büyümeyi test etmeye yönelik çalışmaların sınırlı sayıda olması şeklinde
sıralanabilir. Çalışmada Polonya ekonomisi
için ihracata dayalı büyüme hipotezinin geçerliliği 1995Q1-2017Q1 dönemleri
arasında çeyrek dönemlik ihracat ve GSYİH verilerini kullanarak Johansen
eşbütünleşme testi yöntemi ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular ihracat
ile GSYİH arasında pozitif ilişkinin varlığını göstermektedir. Bu sonuca göre
çeyreklik dönemler itibariyle ihracatta meydana gelecek bir artış GSYİH’yı
arttırmaktadır.
Kaynakça
- Abual-Foul, B. (2004). Testing the export-led growth hypothesis: Evidence from jordan. Applied economics letters, 11(6), 393-396.Ahmad, Q. M., Butt, M. S., Alam, S., & Kazmi, A. A. (2000). Economic growth, export, and external debt causality: The case of Asian countries [with Comments]. The Pakistan development review, 39(4), 591-608.Akbar, M., Naqvi, Z. F., & Din, M. U. (2000). Export diversification and the structural dynamics in the growth process: The case of Pakistan [with Comments]. The Pakistan development review, 573-589.Al Mamun, K. A., & Nath, H. K. (2005). Export-led growth in Bangladesh: A time series analysis. Applied economics letters, 12(6), 361-364.Awokuse, T. O. (2003). Is the export‐led growth hypothesis valid for Canada? Canadian journal of economics/revue canadienne d'économique, 36(1), 126-136.Awokuse, T. O. (2007). Causality between exports, imports, and economic growth: Evidence from transition economies. Economics letters, 94(3), 389-395.Bal, H. ve Akça, E.E. (2017). İhracata dayalı büyümenin geçerliliği üzerine ampirik bir araştırma: Türkiye’den bulgular. International conference on eurasian economies 5-7 October 2017 - Bishkek - Kyrgyzstan 138-146. https://www.avekon.org/proceedings/avekon09.pdf Erişim tarihi 23.03.2018Balassa, B. (1985). Exports, policy choices, and economic growth in developing countries after the 1973 oil shock. Journal of development economics, 18(1), 23-35.Bogumił, P. (2015). Securing Poland’s economic suc cess II: labour market and product specialisation–is there a link. ECFin country focus, 12(4), 1-8. http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/country_focus/2015/pdf/cf_vol12_issue4_en.pdf Erişim tarihi: 12.10.2018.Bogumil, P., & Wielądek, R. (2014). Securing Poland’s economic success: A good time for reforms. ECFin country focus, 11(9), 1-8. http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/country_focus/2014/pdf/cf_vol11_issue9_en.pdf Erişim tarihi: 12.10.2018.CIA- Central Intelligence Agency (2018). The World Factbook https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/print_pl.html Erişim tarihi: 12.04.2018DEİK- Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (2011). Polonya Ülke Bülteni. Demirhan, E. (2005). Büyüme ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Ankara Üniversitesi SBF dergisi, 60(4), 75-88.Doyle, E. (1998). Export-output causality: the Irish case 1953–93. Atlantic economic journal, 26(2), 147-161.Feder, G. (1983). On exports and economic growth. Journal of development economics, 12(1-2), 59-73.GCI- Global Competitiveness Index (2018). The global competitiveness report 2017–2018. http://www3.weforum.org/docs/GCR2017-2018/05FullReport/TheGlobalCompetitivenessReport2017%E2%80%932018.pdf Erişim tarihi: 12.04.2018Giles, A.J., & Williams, C. L. (2000). Export-led growth: a survey of the empirical literature and some non-causality results. Part 1. The fournal of international trade & economic development, 9(3), 261-337.Gökmenoglu, K. K., Şehnaz, Z., ve Taşpınar, N. (2015). The export-led growth: A case study of Costa Rica. Procedia economics and finance, 25, 471-477.Gül, E. ve Kamacı, A. (2012). Dış ticaretin büyüme üzerine etkileri: Bir panel veri analizi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi dergisi, 4(3), 81-91. Herrerias, M. J., & Orts, V. (2010). Is the export‐led growth hypothesis enough to account for China's growth?. China & World economy, 18(4), 34-51.IMF(2019a) (http://data.imf.org/regular.aspx?key=61545859) Erişim tarihi: 05.01.2019 IMF(2019b)https://www.imf.org/external/datamapper/NGDPD@WEO/OEMDC/ADVEC/WEOWORLD/POL) Erişim tarihi: 05.01.2019 Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegration vectors. Journal of economic dynamics and control, 12(2-3), 231-254. Karagöz, H. (2011). Dış ticaret ve sanayileşme. https://www.academia.edu/23894294/DI%C5%9E_T%C4%B0CARET_VE_SANAY%C4%B0LE%C5%9EMEKüçükaksoy, I., Çifçi, I., ve Özbek, R. I. (2015). İhracata dayalı büyüme hipotezi: Türkiye uygulaması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF dergisi, 5(2), 691-720.OECD (2018). OECD Economic Surveys-Poland http://www.oecd.org/eco/surveys/Poland-2018-OECD-economic-survey-overview.pdf Erişim tarihi: 12.04.2018Özcan, B., ve Özçelebi, O. (2013). İhracata dayalı büyüme hipotezi Türkiye için geçerli mi?. Yönetim ve ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi, 20(1), 1-14.Panas, E., & Vamvoukas, G. (2002). Further evidence on the export-led growth hypothesis. Applied economics letters, 9(11), 731-735.Ram, R. (1985). Exports and economic growth: Some additional evidence. Economic development and cultural change, 33(2), 415-425.Ribeiro, A. P., Carvalho, V., & Santos, P. (2016). Export-led growth in the EU: Where and what to export?. The international trade journal, 30(4), 319-344.Sağlam, Y., ve Egeli, H. A. (2015). İhracata dayalı büyüme hipotezi: Türkiye örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi, 17(4), 517-530.Shafiullah, M., Selvanathan, S., & Naranpanawa, A. (2017). The role of export composition in export-led growth in Australia and its regions. Economic analysis and policy, 53, 62-76.Tang, C. F., Lai, Y. W., & Ozturk, I. (2015). How stable is the export-led growth hypothesis? Evidence from Asia's four little dragons. Economic modelling, 44, 229-235.Ticaret Bakanlığı (2019). https://www.ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/avrupa/polonya/ulke-profili/ekonomik-gorunum/dis-ticaret Erişim tarihi 12.01.2019Uddin, M. G. S., Kabir, S. H. & Sydee, N. (2011). Causality between industrial production and exports in Bangladesh revisited. The global journal of finance and economics, 8(1), 77-87.Yalman, İ.N., Işık, Ö. ve Koşaroğlu, Ş.M. (2017). Dışa açık büyüme modeli ve Türkiye’de dış borçlar. International conference on Eurasian economies, 10-12 July 2017 – Istanbul, Turkey 271-275 https://www.avekon.org/?p=08session&s=4&t=B Erişim Tarihi: 23.03.2018Züngün, D. ve Dilber, İ. (2010). İhracata dayalı büyüme modelinin imalat sanayi ihracatı üzerindeki etkisinin saptanmasına ilişkin bir araştırma. Öneri dergisi, 9(34), 223-231 http://dergipark.gov.tr/download/article-file/165744 Erişim tarihi: 10.08.2018 Taşpınar, A. (2009). Causal relationship between export and economic growth the Poland and Sweden case. http://hh.diva-portal.org/smash/get/diva2:305398/FULLTEXT01.pdf Erişim tarihi: 08.09.2018