THE EFFECT OF FAMILY STRUCTURE ON ENTREPRENEURIAL INCLINATION AND ENTREPRENEURIAL INTENTION

Yıl 2024, Cilt: 33 Sayı: 1, 95 - 114, 30.04.2024

Ali Tefek , Ayşehan Çakıcı

https://doi.org/10.35379/cusosbil.1337137

Öz

Entrepreneurship is the driving force of achieving economic development and prosperity, and the source of innovation and creativity. University students are young people with entrepreneurial potential. Identifying the factors that affect the entrepreneurial inclination and entrepreneurial intention of these young people can help determine the right strategies for how they should be supported. This research was conducted in order to determine the effect of family structure, which is one of the most important factors in shaping an individual's personality, on entrepreneurial inclination and entrepreneurial intention. Research data were collected by face-to-face and drop-to-collect technique from senior students studying at eight faculties at the Çiftlikköy Campus of Mersin University during the spring semester of the 2021-2022 academic year. In addition to descriptive statistics, confirmatory factor analysis and regression analysis were used in the analysis of the data. According to the results of the analysis; the family structure affects positively the dimensions of entrepreneurial inclination, which are achievement need, propensity to take risks, self-confidence, innovativeness and focus of control. While the achievement need, propensity to take risks and tolerance for uncertainty, which are the dimensions of entrepreneurial inclination, affect entrepreneurial intention positively; self-confidence, innovativeness and focus of control affect entrepreneurial intention negatively. In addition, it has been found that family structure affects entrepreneurial intention at a low level.

Anahtar Kelimeler

Family Structure, Entrepreneurial Inclination, Entrepreneurial Intention

Proje Numarası

Yok

AİLE YAPISININ GİRİŞİMCİLİK EĞİLİMİ VE GİRİŞİMCİLİK NİYETİNE ETKİSİ

Öz

Girişimcilik; ekonomik kalkınma ve refaha ulaşmanın itici gücü, yenilik ve yaratıcılığın kaynağıdır. Üniversite öğrencileri girişimcilik potansiyeline sahip gençlerdir. Bu gençlerin girişimcilik eğilimini ve girişimcilik niyetini etkileyen faktörlerin belirlenmesi, onların nasıl desteklenmeleri gerektiğine ilişkin doğru stratejiler belirlenmesine yardımcı olabilir. Bu araştırma, bireyin kişiliğinin şekillenmesinde en önemli faktörlerden birisi olan aile yapısının, girişimcilik eğilimi ve girişimcilik niyetine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma verileri, 2021-2022 eğitim-öğretim yılı bahar dönemi içinde Mersin Üniversitesi Çiftlikköy Kampusundaki sekiz fakültede öğrenim gören son sınıf öğrencilerinden yüz yüze ve bırak topla tekniğiyle toplanmıştır. Verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra doğrulayıcı faktör analizi ve regresyon analizinden yararlanılmıştır. Analiz sonucuna göre; aile yapısı, girişimcilik eğilimi boyutları olan başarı ihtiyacı, risk alma eğilimi, kendine güven, yenilikçilik ve kontrol odaklılığı pozitif yönde etkilemektedir. Girişimcilik eğilimi boyutları olan başarı ihtiyacı, risk alma eğilimi ve belirsizliğe karşı tolerans girişimcilik niyetini pozitif yönde etkilerken; kendine güven, yenilikçilik ve kontrol odaklılık girişimcilik niyetini negatif yönde etkilemektedir. Ayrıca aile yapısının girişimcilik niyetini düşük düzeyde etkilediği bulgusu da elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aile Yapısı, Girişimcilik Eğilimi, Girişimcilik Niyeti

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Kaynakça

• Akgün, S. S. (2019). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik niyet ile işsizlik kaygısı arasındaki ilişki [yüksek lisans, Sakarya Üniversitesi].
• Aktaş, G. (2015). Türkiye'de aile sosyolojisi çalışmalarına genel bir bakış. Sosyoloji konferansları, 52, 419-441. https://doi.org/10.18368/IU/sk.53365
• Akyurt, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinin belirlenmesi: Sağlık örneği. Medical Sciences, 13(2), 43-47.
• Akyüz, K. C., Gök, A. G., & Yıldırım, İ. (2015). Orman ürünleri sanayi sektöründe çalışanların kişilik özelliklerinin girişimci olma niyetleri üzerine etkileri. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 10(1).
• Aydemir, B. (2022). İş-serbest zaman çatışmasının işe ilişkin ruminasyon ve işe bağlılık üzerine etkisi: Akademisyenler üzerine bir araştırma Mersin Üniversitesi].
• Aytaç, Ö., & İlhan, S. (2007). Girişimcilik ve girişimci kültür: Sosyolojik bir perspektif. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü(18), 101-120.
• Bahadır, Ö. (2018). Planlı davranış teorisi çerçevesinde girişimcilik niyetini etkileyen faktörlerin belirlenmesi [Doktora, Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Ballı, A. İ. K., & Üstün, F. (2019). Girişimci kişilik özelliklerinin girişimcilik niyeti üzerine etkisi: Uygulamalı girişimcilik eğitimine katılanlar üzerine bir çalışma. Business and mangament studies: An international journal, 7(1), 308-326.
• Başar, E., Altın, H., & Doğan, V. (2013). Girişimcilik. Nobel akademik yayıncılık eğitim danışmanlık tic. ltd. şti.
• Bekman, Ö. G., & Gündüz, Ş. (2022). Yöneticilerin Z kuşağından beklentileri ve z kuşağının iş yaşamı beklentileri. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 18(2), 649-682.
• Bird, B. (1988). Implementing entrepreneurial ideas: The case for intention. Academy of Management Review, 13(3), 442-453.
• Bozkurt, Ö. (2006). Girişimcilik eğiliminde kişilik özelliklerinin önemi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1(2).
• Bozkurt, Ö. Ç. (2011). Dünya'da ve Türkiye'de girişimcilik eğitimi: Başarılı girişimciler ve öğretim üyelerinden öneriler. Detay Yayıncılık.
• Büyükyılmaz, O., Karakaya, A., & Yıldıran, C. (2015). Girişimcilik eğitimi alan bireylerin demografik özellikleri açısından girişimcilik eğilimleri arasındaki farklar. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 10(2), 105-125.
• Carlsson, B., Braunerhjelm, P., McKelvey, M., Olofsson, C., Persson, L., & Ylinenpa¨a, H. k. (2013). The evolving domain of entrepreneurship research. Small Bus Econ 41:913–930. https://doi.org/10.1007/s11187-013-9503-y
• Çelik, A. (2021). Covid-19 sürecinde Türkiye'de sosyal politika. Orion Kitabevi. Çelik, A., İnce, M., & Bozyiğit, S. (2014). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik niyetlerini etkileyen ailesel faktörleri belirlemeye yönelik bir çalışma. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 113-124.
• Çelik, M., & Karababa, A. G. (2018). Girişimcilik niyetlerinin demografik faktörlere göre incelenmesi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 13(1), 57-67. Ceyhan, S., Yıltay, S., & Batga, B. (2020). Duygusal zeka ile girişimcilik eğilimi arasında öz yeterliliğin aracılık rolü: Çukurova Üniversitesinde bir alan araştırması. International Journal Entrepreneurship and Management Inquiries, 4(6).
• Chaudhary, R. (2016). Demographic factors, personality and entreprenuiral inclination a study among Indian University students. Education + Training, 59(2).
• Demir, F. M., Yıldız, A., & Fırat, A. (2020). kamuda istihdam istek ve baskısının girişimcilik üzerine etkisinin belirlenmesi: Kalitatif bir analiz. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 4(7), 25-40.
• Demir, H., & Demiryürek, K. (2018). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinin belirlenmesi: OMÜ Ziraat Fakültesi örneği. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi 21 (Özel Sayı), 168-176.
• Duygulu, E. (2008). Algılanan kurumsal görünüm, proaktif kişilik özelliği ve iş kurma (girişimcilik) tutumu: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü öğrencileri üzerine bir inceleme. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2).
• Engel, K. S., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness- of- fit measures. Methods of Psychological Research Online 2003,, 8(2), 23-74.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: algebra ant statistics. Journal of Marketing Research, XVIII, 382-388.
• Gençay, E. (2017). Kişilik özelliklerinin girişimcilik niyetine etkisi: bir araştırma [yükseklisans, Gaziosmanpaşa Üniversitesi].
• Gençay, E., & Döven, M. S. (2019). Kişilik özelliklerinin girişimcilik niyetine etkisi: Mersin Üniversitesi'nde bir araştırma. Stratejik Yönetim Araşıtırmaları Dergisi, 2(1), 89-123.
• George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: a simple guide and reference. Routledge.
• Girli, A. (2018). Aile danışmanlığı. Anı Yayıncılık.
• Gül, H., & Beyşenova, A. (2018). Kontrol odağı ve girişimcilik eğilimi ilişkisi: KTMÜ öğrencileri üzerine bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7, 2.
• Gülerce, A. (1996). Türkiye'de ailelerin psikolojik örüntüleri.
• Güreşçi, E. (2014). Girişimcilik eğilimi üzerine bir araştırma: İspir Hamza Polat MYO Örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 9(1), 23-38.
• Himawan, S., ve Aima, M. H. (2021). The Role Of Self-Efficacy In Mediating The Effect Of Need For Achievement, Family Environment On Entrepreneurial Intention In Management Students At Mercu Buana University. Dinasti International Journal of Digital Business Management DIJDBM, 3(1).
• Huang, C.-C., Wang, Y.-M., Wu, T.-W., & Wang, P.-A. (2013). An emprical analysis of the antecedents and performance consequences of using the moodle platform. International Journal of Information and Education Technology, 3(2), 217-221.
• İşcan, Ö. F., & Kaygın, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(2), 443-462.
• Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistiktik teknikleri (7. Baskı). Ankara: Asil Yayıncılık.
• Kalfaoğlu, S. (2018). Duygusal zeka ile girişimcilik eğilimi ilişkisi: dega katılımcıları üzerine bir araştırma. Journal of Social And Humanities Sciences Reserarch, 5(27), 2827-2845.
• Karabey, C. N. (2013). Girişimsel düşünceyi anlamak: Düşünme tarzı ve risk tercihinin girişimsel özyetkinlik ve girişimcilik niyeti ile ilişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 143-159.
• Karakaş, A. F. (2012). İşletme ve mühendislik bölümü öğrencilerinin girişimcilik eğiliminin karşılaştırılması: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Örneği [yüksek lisans, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi].
• Kaya, M. (1997). Ailede anne-baba tutumlarının çocuğun kişilik ve benlik gelişimindeki rolü. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(9), 193-204.
• Kaygın, E., & Güven, B. (2015). Girişimci olmayı belirleyen faktörler. https://www.researchgate.net/publication/32910476
• Kılıç, E. (2019). Meslek seçiminde ailenin etkisine yönelik bir araştırma [yüksek lisans, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Koh, H. C. (1996). Testing Hypotheses Of Entrepreneurial Characteristics: A Study of Hong Kong MBA Students. Journal of Managerial Psychology, 11(3), 12-25. doi:10.1108/02683949610113566
• Korkmaz, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimmlerini belirlemeye yönelik bir araştırma: Bülent Ecevit Üniversitesi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 209-226.
• Köse, C. (2014). Girişimcilik ve inovasyonun ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: Bir panel veri analizi [doktora, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Krüger, C., & Ramos, L. F. (2020). Entrepreneurial behavior from behavioral characteristics and entrepreneurial intent. Iberoamerican Journal of Entrepreneurship and Small Business, 9(4), 528-555.
• Küçükali, R. (2018). Çocuk ve aile. Anı Yayıncılık.
• Kusmintarti, A., Thoyib, A., Maskie, G., & Ashar, K. (2016). Entrepreneurial characteristics as a mediation of entrepreneurial education influence on entrepreneurial intention. Editorial Review Board, 19(1), 24.
• Lim, Y.-M., Lee, T.-H., & Cheng, B.-L. (2012). Entrepreneurial inclination among business students: A Malaysian study. THe South East Asian Journal of Management, 6(2).
• Linan, F., & Chen, Y.-W. (2009). Development and cross-cultural application of a specific instrument to measure entrepreneurial intentions. Baylor University.
• Liñán, F., & Chen, Y.-W. (2009). Development and cross-cultural application of a specific instrument to measure entrepreneurial intentions. Entrepreneurship theory and practice.
• McClelland, D. C. (1961). The achieving society. New York: Van Nostrand.
• Mirza, Ş., & Demiral, G. (2019). Kişilik özelliklerinin girişimcilik eğilimleri üzerindeki etkileri ve yüksek lisans öğrencileri üzerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 3256-3268.
• Naktiyok, A., & Timuroğlu, M. K. (2009). Öğrencilerin motivasyonel değerlerinin girişimcilik niyetleri üzerine etkisi ve bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 85-103. Özdemir, A., Özgüner, M., & Alkış, H. (2018). Üniversitelerde verilen girişimcilik eğitimi girişimci kişilik özelliklerini nasıl etkiler? deneysel bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21(2), 430-447.
• Pruett, M., Shinnar, R., Toney, B., Llopis, F., & Fox, J. (2009). Explaining entrepreneurial intentions of university students: a cross‐cultural study. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research.
• Sadykova, G., & Eleren, A. (2016). Girişimcilik eğilimi ile mutluluk algısı arasındaki ilişki: üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(5), 189-209.
• Sarıtaş, A., & Duran, G. (2017). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinin tespitine ilişkin bir araştırma. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1).
• Srivastava, M., Shivani, S., ve Dutta, S. (2023). Entrepreneurial Self-Efficacy of Indian Youth: Family Climate as a Driver. Handbook of Research on Designing Sustainable Strategies to Develop Entrepreneurial Intention. doi:10.4018/978-1-6684-8781-5.ch014
• Şeşen, H., & Basım, H. N. (2012). Demografik faktörler ve kişiliğin girişimcilik niyetine etkisi: spor bilimleri alanında öğrenim gören üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 12, 21-28.
• Taş, M. A., & Özmen, M. (2019). Meslek seçiminde aile desteği ve kariyer uyum yetenekleri ilişkisi: Olumlu gelecek beklentisinin aracilik rolü. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 736-761.
• Teoh, H. Y., & Foo, S. L. (1997). Moderating effects of tolerance for ambiguity and risktaking propensity on the role conflict-perceived performance relationship: Evidence from singaporean entrepreneurs. Journal of Business Venturing, 12(1), 67-81.
• Top, S. (2006). Girişimcilik keşif süreci. Beta Basım Yayım.
• Uğur, S. S., & Devcar, M. A. (2018). Girişimcilik özellikleri ile holland’ın kişilik tipleri arasındaki ilişki üzerine nitel bir çalışma. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 2(4), 98-110.
• Ural, A., & Kılıç, İ. (2013). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi: SPSS 10.0-12.0 for Windows. Detay Yayıncılık.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. Istanbul University Journal of the School of Business, 46 (Special Issue 2017), 74-85.
• Yener, S. (2018). Sosyolojik kuramlar çerçevesinde aile ve girişimcilik ilişkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6), 869-878.
• Yolal, M. (2016). Turizm araştırmalarında örnekleme bibliyometrik bir araştırma. Detay Yayıncılık. Zhang, D. D., & Bruning, E. (2011). Personal characteristics and strategic orientation: entrepreneurs in canadian manufacturing companies. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 17(1). https://doi.org/10.1108/13552551111107525