“ÇALIKUŞU” ROMANINDA NOTRE DAME DE SION

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 74 - 116, 31.12.2016

Şemseddin Koçak

Öz

Notre Dame de Sion (ya da Dam dö Sion) ilk kez 1842 yılında Fransa’da; Osmanlı Devleti’nde 27 Kasım 1856 tarihinde İstanbul Pangaltı’da, 11 rahibe tarafından yatılı okul olarak kurulur. Ülkemizde açılan ilk Kız Lisesidir. Okul daha sonra İzmir, Selanik, Trabzon ve Suriye’de şubeler açar. Çalıkuşu roman kahramanı Feride bu okulda on yıl öğrencilik yapar. Bu çalışmada, Feride’nin şahsında okul eğitiminin öğeleri; bina, araç/gereç, yönetici/yönetim, öğretmenler, öğrenciler, eğitim programı ve çevre anlatılmaktadır. Çalıkuşu romanı 1922 yılında yayımlanmış olup, 100 yıl öncesinin, bir yabancı okulu hakkında bilgi vermesi açısından önemlidir. Notre Dame de Sion’da amacın, okutulan derslere ve yapılan etkinliklere bakıldığında eğitimin “siyasi” ve “toplumsal” işlevini gerçekleştirmeye yönelik olduğu görülür.

Anahtar Kelimeler

Notre Dame de Sion, azınlık okulları, Çalıkuşu, Fransız Okulu, Osmanlıda eğitim

Kaynakça

• Akyüz, Yahya (1993). Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1993’e). İstanbul.
• Büyükkaragöz, S. Savaş (1977). Program Geliştirmede “Kaynak Metinler”. Konya.
• Çilenti, Kamran (1988). Eğitim Teknolojisi ve Öğretim. Ankara.
• Erden, Münire (1998). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Erden, Münire (2014). Eğitim Bilimlerine Giriş. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Eyigün, Sabri (2003). Edebiyatta Politik Roman. İstanbul: Aktif Yayınları.
• Fidan, Nurettin ve Münire Erden (1991). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Repa Eğitim Yayınları.
• Fidan, Nurettin ve Münire Erden (1998). Eğitime Giriş. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Güntekin, Reşat Nuri (1962). Çalıkuşu. İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevleri.
• Güntekin, Reşat Nuri (2005). Çalıkuşu. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Kavcar, Cahit (1994). Edebiyat ve Eğitim. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını.
• Özen, Saadet (2006). Yüzelli Yılın Tanığı Notre Dame de Sion. İstanbul: Yapı Kredi Bankası Yayınları.
• Salar, Recep (2011). “Reşat Nuri Güntekin’in Romanlarının Eğitim Değerleri Açısından İncelenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Sönmez, Veysel (2003). Program Geliştirmede Öğretmen Elkitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tanır, Engin Deniz (2015). “Lozan Barış Antlaşması Sonrasında Türk Basınında Fransız Okulları Sorunu. (1923-1924).” Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, s. 56, Bahar 2015, s. 177-208.
• Tekin, Halil (2004). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Yargı Yayınevi, Ankara.
• Topçu, Filiz (2007). “Türk Eğitim Sisteminin Tarihsel Gelişimi İle Yabancı Okulların Bu Sistem Üzerindeki Etkileri”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Türkçe Sözlük (1974). Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Uludağ, Mehmet Emin (2008). “Çalıkuşu Romanında Vurgulanan Eğitim Problemleri ve Günümüze Yansımaları.” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.7, S.25 (078-090).
• Url1: www.nds.k12.tr/Tarihçe. (Erişim tarihi: 28.04.2016)
• Url2:www.ilkokul.nds.k12.tr/spip.php? article 4224. (Erişim tarihi: 28.04.2016)
• Url3: https://tr.wikipedia.org/wiki/Notre_Dame_de_Sion_Frans_Lisesi. (Erişim tarihi: 28.04.2016)
• Url4: www.nds.k12.tr/Genel bilgi. (Erişim tarihi: 28.04.2016)
• Varış, Fatma (1978). Eğitimde Program Geliştirme: Teori ve Teknikler. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını, Ankara.
• Yalçın, Soner (2004). Efendi Beyaz Türklerin Büyük Sırrı. Doğan Kitapçılık A. Ş. İstanbul.