SERVET-İ FÜNÛN’UN ŞİİR ANLAYIŞI BAĞLAMINDA CENAB ŞAHABEDDİN’İN ŞİİRLERİNDEKİ HASTA KADINLAR

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 167 - 183, 01.06.2021

Hayrunisa Topçu

https://doi.org/10.32321/cutad.918408

Öz

Edebiyatın hastalık kavramı ile kurduğu yakın ilişki, 19. yüzyılın marazi ruh hâli tarafından desteklenir. Hastalık, Türk edebiyatının yenileşmesine dair radikal değişimlerin yaşandığı Servet-i Fünûn Dönemi’nin öne çıkan unsurlarından biri hâline gelir. Bu çalışmada Cenab Şahabeddin’in hastalığı kadınlar üzerinden işlediği Bir Verem Kızın Hasbıhâli yahud Yâd-ı Mâzî, Zavallı Hasta, Likā-yı Hazân, İnkisâr-ı Bâzîçe, Vâlidemin Sesi, Büyük Vâlidemin Sesi, Yakazât-ı Leyliyye ve Hasta isimli şiirleri tespit edilmiş, hastalık kavramı dönemin santimantal yapısı ve şairin şiir anlayışı doğrultusunda değerlendirilmiştir. Adı geçen şiirlerdeki hastalık fikri doğa, aşk ve anne eksenlerinde tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Servet-i Fünûn Şiiri, Cenab Şahabeddin, Hastalık ve Edebiyat, Marazilik, Verem

SICK WOMEN IN THE POEMS OF CENAB ŞAHABEDDİN IN THE CONTEXT OF SERVET-I FÜNÛN’S UNDERSTANDING

Öz

Literature's close relationship with the concept of disease is supported by the morbid mood of the 19th century. The disease becomes one of the prominent elements of the Servet-i Fünûn Era, during which radical changes regarding the renewal of Turkish literature were experienced. In this study, Cenab Şahabeddin poems named Bir Verem Kızın Hasbıhâli yahud Yâd-ı Mâzî, Zavallı Hasta, Likā-yı Hazân, İnkisâr-ı Bâzîçe, Vâlidemin Sesi, Büyük Vâlidemin Sesi, Yakazât-ı Leyliyye and Hasta, in which he treated disease through women were determined, the concept of disease has been evaluated in line with the sentimental structure of the era and the poet's understanding of poetry. The idea of disease in the mentioned poems has been discussed in terms of nature, love and mother.

Anahtar Kelimeler

Poetry of Servet-i Fünûn, Cenab Şahabeddin, Disease and Literature, Morbidity, Tuberculosis

Kaynakça

• Akay, H. (1998a). Cenab Şahabeddin’in şiirleri üzerinde stilistik bir araştırma. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Akay, H. (1998b). Servet-i Fünûn şiir estetiği. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Akay, H. (2015). Cenab Şahabeddin. İstanbul: Şule Yayınları.
• Bulduker, G. (2011). Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin’in şiirlerinde “aşk ve tabiat” anlayışı. Uluslarası Hakemli Akademik Sosyal Bilimler Dergisi. 1(1), 376-387.
• Cenab Şahabeddin. (2015). Bütün şiirleri. M. Kaplan, İ. Enginün, B. Emil, N. Birinci ve A. Uçman (Haz.). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Çıkla, S. (2016). Edebiyat ve hastalık. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Enginün, İ. (2006). Cenap Şahabettin. İ. Parlatır (Ed.), Servet-i Fünûn edebiyatı (103-206). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ercilasun, B. (1996). Edebiyatımızda marazîlik. Prof. Dr. Umay Günay armağanı 13-20 (Ö. Çobanoğlu ve M. Özarslan, Ed.). Ankara: Feryal Matbaacılık.
• Özcan, T. (2006). Cenap Şahabettin’in şiirlerinde şiir-kadın imgesi. Türk Dili Dergisi. 20 (115), 30-38.
• Sontag, S. (2020). Metafor olarak hastalık Aids ve metaforları. (O. Akınhay Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Tüberküloz Hastalığının Belirtileri Nelerdir (2019). https://www.sagligim.gov.tr/tuberkuloz/90-t%C3%BCberk%C3%BCloz-verem-hastal%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1n-belirtileri-nelerdir.html (Erişim tarihi: 14.04.2021).
• Yücel, T. (1981). Fransız coşumculuğu. Türk Dili Yazın Akımları Özel Sayısı. 349, 59-67.