ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ÖYKÜ YAZMA BECERİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİNDE VE ÖYKÜLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE ÖYKÜ YAPISI MODELİNDEN YARARLANMA

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 45 - 73, 20.06.2023

Başak Karakoç Öztürk

https://doi.org/10.32321/cutad.1247866

Öz

Bu çalışma, bir altıncı sınıf şubesindeki öğrencilerle öykü yazma programı doğrultusunda yapılan uygulamaların, öğrencilerin öykü yazma becerisini geliştirmeye nasıl katkı sağladığını araştırmak amacıyla yapılmış bir eylem araştırmasıdır. Araştırma 2011-2012 öğretim yılında, Adana ili Yüreğir ilçesindeki bir resmî ilköğretim okulunun, mevcut şubeleri içinden seçilen bir altıncı sınıf şubesindeki öğrencilerle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın uygulama süreci tüm sınıf öğrencilerinin katılımıyla yürütülmüş ancak iç örneklemeden yararlanılarak daha zengin veri sağlaması için 9 odak öğrenci seçilmiştir. Araştırmada uygulama öncesinde, sürecinde ve sonrasında olmak üzere farklı zamanlarda, farklı kaynaklardan veriler toplanmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı öğrencilerin yazdıkları öyküler ve öykü bölümleri ile Öykü Yazma Becerisi Dereceli Puanlama Anahtarıdır. Öğrencilerin uygulama öncesinde, uygulama sürecinde ve sonrasında yazdıkları öyküler ve öykü bölümleri araştırmanın temel verilerini oluşturmuştur. Bu veriler araştırmacı tarafından geliştirilen Öykü Yazma Becerisi Dereceli Puanlama Anahtarı kullanılarak üç ayrı puanlayıcı tarafından değerlendirilmiş, odak öğrencilerin nasıl bir gelişim gösterdikleri sunulmuştur. Araştırma sonucunda, öykü yazma programı doğrultusunda yapılan uygulamaların öğrencilerin öykü yazma becerilerinde düzenleme, dil ve anlatım ile biçim özellikleri açısından olumlu yönde gelişmeler sağladığı saptanmıştır. Odak öğrencilerin uygulama öncesinde yazdıkları öykülerin serim, düğüm ve çözüm bölümleri, uygulama sürecinde ve sonrasında yazdıklarıyla karşılaştırıldığında, öğrencilerin çoğunun serim bölümünde başlatıcı olay, içsel cevap, kahraman, yer ve zaman ögelerini sunma, düğüm bölümünde yan olayları ve kahraman girişimlerini ayrıntılandırılarak ve oluş sırasına göre yazma, çözüm bölümünde sonuca yönelik kahraman tepkisine yer verme ile başlık yazma açısından gelişim gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öykü Yazma Becerisi, Öykü Yapısı Modeli, Altıncı Sınıf Öğrencileri, Eylem Araştırması

Destekleyen Kurum

Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

EF2012D3

USING THE MODEL OF STORY STRUCTURE IN DEVELOPING THE STORY-WRITING SKILLS OF SECONDARY SCHOOL STUDENTS AND THE EVALUATION OF THEIR STORIES

Öz

This study is an action research aiming at understanding how activities of a story-writing program for 6th grade students contributes to the story-writing skills of them. The study was carried out with a class of 6th grade students chosen among the available classes of a public elementary school in Yuregir Adana in the 2011-2012 academic year. Criterion sampling of purposive sampling was used in the study. Implementation of the research was conducted with the participation of all the students, but to provide richer data, internal sampling was used and 9 students were chosen as a focus group. Data was collected from various sources before, during and after the treatment. The data collection tools used in the study includes student-written stories and story parts, story-writing skills graded scoring rubric. Stories and story parts that the students wrote before, during and after the treatment formed the main data of the study. The data were evaluated by three different raters using the story-writing skills graded scoring rubric which was developed by the researcher. At the end of the study, it is found out that the activities of the story-writing program have provided improvements in story writing skills of students in terms of composition, language and expression and form of writing. The proposition, the conflict and the resolution parts of the stories that the focus group student wrote before the treatment were compared to the ones they wrote during and after the treatment. It is seen that the majority of the students have shown improvement in presenting the initiating event, internal response, characters and setting in the proposition, writing detailed minor events and character developments in chronological order in the conflict, and result-oriented character reaction and writing the appropriate title for the story in the resolution part. However, it is seen that some students have not shown a steady improvement of final design in the resolution.

Anahtar Kelimeler

Story-Writing Skills, Model Of Story Structure, Sixth Grade Students, Action Research.

Proje Numarası

EF2012D3

Kaynakça

• Akça, G. (2002). Hikâye haritası yönteminin ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama beceri düzeyleri üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Akça, G. (2004). İlköğretim 4.sınıf türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici metinlerin hikâye yapısına uygunluğu. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı’nda sunulan bildiri. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2002). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Akçağ Yayıncılık.
• Amer, A. A. (1992). The effect of story grammar ınstruction on efl students’ comprehension of narrative text. Reading In A Foreigne Language, 8(2), 711-720.
• Andaç, F. (2008). Öykü yazmak, öyküyü düşünmek. İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Arı, G. (2008). Öğrencilerinin hikâye edici metinlerinin çözüm¬leyici puanlama yönergesine göre değerlendirilmesi (6. ve 7. sınıf örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Arıcı, A. F. ve Ungan, S. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yazılı anlatım çalışmalarının bazı yönlerden değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 317-327.
• Aslan, H. (2008). Halit Ziya Uşaklıgil’in hikâyelerinin tematik incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aydın, E. (2011). Orhan Veli’nin şiirlerinde öykü izleri, Sait Faik’in öykülerinde şiir izleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Başaran, M. (2010). Öğretim kademesine göre öğrencilerin hikâye unsurlarına ilişkin beklentileri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 119-139.
• Baumann J. F. and Bergeron B. S. (1993) Story map instruction using children's literature: effects on first graders' comprehension of central narrative elements. Journal of Reading Behavior, 25 (4), 407-437.
• Beard, R., and Burrell, A. (2010). Writing attainment in 9- to 11-year-olds: some differences between girls and boys in two genres. Language and Education, 24(6), 495–515.
• Bernauer, J. A. (1999). Emerging standarts: empowerment with purpose. Kappa Delta Pi Record, 35(2), 68-70.
• Boynukara, H. (2000). Hikâye ve hikâye kavramları. Hece Aylık Edebiyat Dergisi Türk Öykücülüğü Özel Sayısı, 46(47), 40-47.
• Calp, M. (2007). Özel öğretim alanı olarak Türkçe öğretimi. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Demirel, Ö. (2003). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi. (5. baskı). Ankara: Öncü Basımevi.
• El-Koumy, A. S. (1999). Effect of instruction in story grammar on the narrative writing of EFL students. (ERIC Document Reproduction Service No. ED435173).
• Emir, S. (1986). Örnekleriyle kompozisyon yazma sanatı. (11. basım). İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayını.
• Fitzgerald, J., and Spiegel, D. L.(1983). Enhancing children's reading comprehension through instruction in narrative structure. Journal of Reading Behavior, 15, 1-17.
• Fitzgerald, J., Spiegel, D. L. and Webb, T. B. (1985). Development of children’s knowledge of story structure and content. Journal of Educational Research, 79(20), 101-108.
• Fitzgerald, J. and Teasley, A.B. (1986). Effects of instruction in narrative structure on children’s writing. Journal of Educational Psychology, 78 (6), 424-433.
• Gambrell, L.B. and Chasen, S.P. (1991). Explicit story structure instruction and the narrative writing of fourth- and fith-grade below-average readers. Reading Research and Instruction, 31 (1), 54-62.
• Gardill, M.C. and Jitendra, A.K. (1999). Advanced story map instruction: effects on the reading comprehension of students with learning disabilities. The Journal of Special Education. 33(1), 2-17.
• Garner, J. K. and Bochna, C. R. (2004). Transfer of a listening comprehension strategy to independent reading in first-grade students. Early Childhood Education Journal, 32(2), 69-74.
• Gordon, C.J. and Braun, C. (1982). Story schemata: Metatextual aid to reading and writing. J. A. Niles and L. A. Harris (Ed.), In New Inquiries in Reading Research and Instruction (s. 262-268). Rochester, NY: National Reading Conference.
• Gordon, C.J. and Braun, C. (1983). Using story schema as an aid to teaching comprehension and writing. The Reading Teacher, 37 (2), 116-121.
• Göçer, A. (2007). Türkçe öğretiminde ölçme ve değerlendirme. A. Kırkkılıç, H. Akyol (Ed.), İlköğretimde türkçe öğretimi içinde (s. 431-467). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Johnson, N.S and Mandler, J. M. (1980). A tale of two structures: Underlying and surface forms in stories. Poetics (Special Issue Story Comprehension), 9 (1-3), 51-86.
• Jokobson, J. R. (2005). Six traits writing using literature as a model. Books Links, 14 (5), 44-47.
• Henson, K. T. (1996). Teachers as researcher, handbook of research on teacher education (2nd ed.). New York: Macmillan.
• Işıkdoğan, N. (2009). Hikâye haritası tekniğinin zihin engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerini kazanmalarındaki etkililiği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Kantarcı, A. (2006). Orhan Kemal’in hikâyelerinde çocuk tipleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kantemir, E. (1995). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Engin Yayınevi.
• Kapka, D. and Oberman, D. A. (2001). Improving student writing skills through the modeling of the writing process. Chicago, Illionis: Saint Xavier University and Skylight Professional Development Field Based Master Program. (ERIC Document Reproduction Service No. ED453536).
• Kaplan, M. (2010). Hikâye tahlilleri. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Konyalı, Ş. B. (2011). Ethem Baran’ın “Fukaranın Kestanesi Palamuttan” öyküsünde zamanın kullanımı. Turkish Studies International Perdiodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 6(1),1515-1525.
• Korkmaz, R. (2009). Yeni türk edebiyatı. (5. bs.). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Kowalewski, E., Murphy, J. and Starns, M. (2002). Improving student writing in the elementary classroom. Chicago, Illionis: Saint Xavier University and Skylight Professional Development Field Based Master Program. (ERIC Document Reproduction Service No. ED467516).
• Lehr, F. (1987). Story grammar. The Reading Teacher, 550-552.
• Mandler, J. M., and Johnson, M. S. (1977). Remembrance of things parsed: Story structure and recall. Cognitive Psychology, 9, 111-151.
• Marshall, N. (1983). Using story grammar to assess reading comprehension. The Reading Teacher, 616-620.
• Mccabe, A. and Peterson, C. (1991). Getting the story: a longitudinal study of parental styles in eliciting narratives and developing narrative skill, developing narrative structure. A. McCabe, and C. Peterson (Eds.). In Developing narrative structure (pp. 217-253). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Mckay, J. A. (1992). Professional development through action research. Journal of Staff Development, 13(1), 18-21.
• Narlı, M. (2002). Romanda zaman ve mekân kavramları. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(7), 91-106.
• Öner, S. (2005). Örneklerle kompozisyon, düzenli yazma ve konuşma sanatı. İstanbul: Yuva Yayınları.
• Özcan, N. M. (1999). Okuma eğitiminde hikâyelerin yeri ve önemi. Milli Eğitim Dergisi, 141.
• Özmen, R. G. (1999). Öykü yapısı ve öykü yapısının okuduğunu anlama öğretiminde kullanılması. Bilig, 11, 105-118.
• Öztoprak Burgul, F. (2006). Öykü öğretiminde öykü haritası kullanımının okuduğunu anlama üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Reed, H. (2006). Improving cadets’ writing through the six trait writing assessment. American Jails, 26, 63-70.
• Reutzel, D.R. and Cooter, JR.R.B. (1996). Teaching children to read. (2. Ed.) New jersey: Prentice-Hall, Inc.
• Rumelhart, D.E. (1975). Notes on a schema for stories. D.G. Bobrow and A.M. Collins (Eds.), In Representation and understanding: Studies in cognitive science (pp. 211–236). New York: Academic.
• Sadow, M. W. (1982). The use of story grammar in the design of the questions. The Reading Teacher, 35 (5), 518-521.
• Schoen, S. F. and Nolen, J. (2004). Action research: Decreasing acting-out behavior and increasing learning, Teaching Exceptional Children, 37, 26-29.
• Singer, H. and Donlon, D. (1982). Active comprehension: Problem solving with question generation for comprehension of complex short stories. Reading Research Quarterly 17(2), 166-186.
• Sönmez, V. (1992). Yaratıcı okul, öğretmen, öğrenci. Yaratıcılık ve Eğitim (Türk Eğitim Derneği Eğitim Dizisi), 17, 145-153.
• Spandel, V. (1996): Seeing with new eyes: a guidebook on teaching and assessing beginning writers. (3rd ed.). Portland: Northwest Regional Educational Laboratory.
• Speaker, K., Taylor, D. and Kamen, R. (2004). Storytelling: enhancing language acquisition in young children. Education, 125(1),3-14.
• Stein, N. L. and Glenn, C. G. (1979). An Analysis of Story Comprehension in Elementary School Children. Norwood, New Jersey: Ablex.
• Temizkan, M. (2011). Yaratıcı yazma etkinliklerinin öykü yazma becerisi üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 919-940.
• Thorndyke, P. W. (1977). Cognitive structures in comprehension and memory of narrative discourse. Cognitive Psychology, 9, 77-110.
• Thorndyke, W.P. and Yekovitch, F.R. (1980). A critique of schema-based theories of human story memory. Poetics (Special Issue Story Comprehension), 9 (1-3), 23-49.
• Toparlı, R., Karakaş, T. and Vural, H. (1995). Türk Dili (2. bs.). Sivas: Seyran Yayınları.
• Williams, J. P. (2005). Instruction in reading comprehension for primary-grade students: a focus on text structure. The Journal of Special Education, 39(1), 6-18.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.