ANKARA BEYPAZARI’NIN GASTRONOMİ TURİZMİ POTANSİYELİ

Yıl 2022, Sayı: 8, 1 - 16, 30.06.2022

Hüseyin Fatih Zararsız , Şaban Kargiglioğlu

Öz

Köklü geçmişi ile birçok medeniyete ev sahipliği yapan ve günümüzde de Türkiye Cumhuriyeti’nin Başkenti olan Ankara ilinin mutfak kültürü, üzerinde yaşayan her bir toplumdan etkilenerek bugünlere ulaşmıştır. Ankara gerek konumundan kaynaklı gerekse başkent olması sebebiyle Türkiye’nin en ulaşılabilir kentlerinden birisidir. Ankara’nın ilçelerine bakıldığında ise pek çok farklı lezzete sahip gastronomik ürün ve etkinlik çeşitliliğine sahip olduğu görülmektedir. Buna bağlı olarak Ankara’daki ilçelerin gastronomi turizmi açısından potansiyelinin yüksek olduğu ve Beypazarı’nın bu ilçeler içerisinde ön plana çıkan ilçelerden biri olduğu ilçeye gelen turist sayısı ve hizmet sunan yiyecek içecek işletmelerinin yöresel ürünleri sunmasından, seyahat acentelerinin düzenlediği turlardan anlaşılmaktadır. Bu çalışmanın amacı Beypazarı’nın gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi ve gastronomik zenginliklerinin incelenerek ortaya koyulmasıdır. Beypazarı’na ait literatürde coğrafi işaretli ürünler, Beypazarı Kurusu ve ziyaretçi arzuları üzerine çalışmalar olsa da Beypazarı’nın gastronomi turizmi potansiyeline ve gastronomik ürünlerine yönelik bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu açıdan çalışmanın sonuçları Ankara’da gastronomi turizmi başta olmak üzere Beypazarı’nı gastronomi turizmi amacıyla ziyaret edeceklere ve Beypazarı’nda faaliyet gösteren işletmelere fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırma kapsamında literatür taraması yapılmış ve Ankara’nın Beypazarı ilçesi ziyaret edilerek gözlem yapılmıştır. Toplanan veriler ışığında Beypazarı’nın gastronomi potansiyeli, sunulan yöresel yiyecek ve içecekler, coğrafi işaretli ürünler ve düzenlenen gastronomi odaklı etkinliklere yer verilmiştir. Gastronomi turizminden daha fazla fayda sağlanabilmesi için çeşitli öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ankara, Beypazarı, Gastronomi, Gastronomi Turizmi

GASTRONOMY TOURISM POTENTIAL OF BEYPAZARI, ANKARA

Öz

The culinary culture of Ankara, which has hosted many civilizations with its deep-rooted past and is the Capital of the Republic of Turkey, has reached today by being influenced by every society living in it. Ankara is one of the most accessible cities in Turkey due to its location and being the capital city. Looking at the districts of Ankara, it is seen that they have a variety of gastronomic products with many different tastes and some activities regarding gastronomy. Accordingly, the districts in Ankara have a high potential in terms of gastronomic tourism and Beypazarı is one of the prominent districts among these districts, which is understood from the tours organized by the travel agencies where the number of tourists coming to the district and the food and beverage businesses that provide service of the local products are gained. The aim of this study is to evaluate Beypazarı in terms of gastronomic tourism and to reveal its gastronomic abundance by examining it. Although there are studies on geographically indicated products of Beypazarı, the Beypazarı Kurusu in relation with visitor desires in the literature, no study has been found on the gastronomic tourism potential and gastronomic products of Beypazarı. In this respect, it is thought that the results of the study will benefit those who will visit Ankara for gastronomy tourism, especially gastronomy tourism in Beypazarı, and businesses operating in Beypazarı itself. Within the scope of the research, a literature review was made and observations were done by visiting the Beypazarı district of Ankara. In light of the collected data, the gastronomic potential of Beypazarı, the local food and beverages offered, the products with geographical indications and the gastronomy-oriented events organized were included. Various suggestions have been developed in order to obtain more benefits from gastronomic tourism.

Anahtar Kelimeler

Ankara, Beypazarı, Gastronomy, Gastronomy Tourism

Kaynakça

• Agyeiwaah, E., Otoo, F. E., Suntikul, W., ve Huang, W. J. (2019). Understanding Culinary Tourist Motivation, Experience, Satisfaction, and Loyalty Using a Structural Approach. Journal of Travel & Tourism Marketing, 36 (3), 295-313.
• Ankara İl Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2021). Ankara Tarihçe ve Diğer Bilgiler. https://ankara.ktb.gov.tr/TR-152389/ankara-tarihce-ve-diger-bilgiler.html (Erişim Tarihi: 22.08.2021).
• Arıoğlu, İ. E. (2019). Ankara: Ankara Tava. Yıldırım Saçılık, M. ve Çevik, S. (Ed.), Bir Yerin Tabaktaki Kimliği (63-69. ss.) Ankara: Detay Yayıncılık.
• Arslaner, Ç. (2021). Ankara ili karaşar yöresi geleneksel kadın kıyafeti. http://hbektas.gazi.edu.tr/dergi/karmagan/arslaner.html (Erişim Tarihi: 09.09.2021).
• Ayakizi, (2021). Beypazarı Turu Günübirlik https://www.ayakizi.com.tr/beypazari-ayas-turu (Erişim Tarihi: 30.11.2021).
• Ayaş Belediyesi, (2020). Turizm. https://www.ayas.bel.tr/content/403/Turizm (Erişim Tarihi: 29.11.2021).
• Ayaş Belediyesi, (2021). Haberler. https://www.ayas.bel.tr/haberler/1046/Aya%C5%9F%E2%80%99ta+Y%C3%B6resel+yemekler+kay%C4%B1t+alt%C4%B1na+al%C4%B1n%C4%B1yor (Erişim Tarihi: 29.11.2021).
• Ayaş Kaymakamlığı, (2021). Yöresel Ürünlerimiz. http://www.ayas.gov.tr/yoresel-urunlerimiz (Erişim Tarihi: 29.11.2021).
• Aydos, S. (2012). Ankara Çubuk İlçesi Mutfak Kültürünün Dönüşüm Süreçlerinin Halk Bilimi Açısından İncelenmesi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Halk Bilimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Björk, P., ve Kauppinen-Räisänen, H. (2016). Local food: a source for destination attraction. International Journal of Contemporary Hospitality Management. 28 (1), 177-194.
• Chang, C. Y. R., Kivela, J., ve Mak, H. N. A. (2010). Food Preferences of Chinese Tourists. Annals of Tourism, 37 (4), 989–1011.
• Chang, C. Y. R., Kivela, J., ve Mak, H. N. A. (2011). Attributes That Influence the Evaluation of Travel Dining Experience: When east meets west. Tourism Management, 32 (2), 307–316.
• Cohen, E., ve Avieli, N. (2004). Food in Tourism: Attraction and Impediment. Annals of tourism Research, 31 (4), 755-778.
• Çamlıdere Belediyesi (2021). İlçe Turizmi. https://www.camlidere.bel.tr/index.php/kurumsal-2/ilce-turizmi.html (Erişim Tarihi: 08.09.2021).
• Çamlıdere Belediyesi, (2021). Yöresel Lezzetler. https://www.camlidere.bel.tr/index.php/kurumsal-2/yoresel-lezzetler.html (Erişim Tarihi: 01.12.2021).
• Çubuk Belediyesi, (2021). Festival. https://www.cubuk.bel.tr/kent-rehberi/festival/ (Erişim Tarihi: 01.12.2021).
• Çubuk, M. K., ve Türkmen, M. (2003). Ankara’da Raylı Ulaşım. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18 (1), 125-144.
• Demirel, H., ve Güdek, M. (2017). Gastronomi turizminde bitkisel çayların yeri: Beypazarı örneği. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 10 (1), 07-13.
• Demirtaş, N. (2003). Turistik Ürün Çeşitlendirmede Otantik Değerler Örnek Olay: Beypazarı. Türkiye’nin Alternatif Turizm Potansiyeli ve Güncel Sorunları Konferansı, Ankara, 3-4.
• Eceral, T. Ö., ve Özmen, C. A. (2009). Beypazarı’nda turizm gelişimi ve yerel ekonomik kalkınma. AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 5 (2), 46-74.
• Elmadağ Kaymakamlığı, (2021). Mutfak. http://www.elmadag.gov.tr/mutfak (Erişim Tarihi: 02.12.2021).
• Gálvez, J. C. P., Granda, M. J., López-Guzmán, T., ve Coronel, J. R. (2017). Local Gastronomy, Culture and Tourism Sustainable Cities: The behavior of the American tourist. Sustainable Cities and Society, 32, 604-612.
• Getz, D., ve Brown, G. (2006). Critical Success Factors for Wine Tourism Regions: A Demand Analysis. Tourism management, 27 (1), 146-158.
• Google Maps, (2021). Beypazarı Restoranları. https://www.google.com/search?tbs=lf:1,lf_ui:9&tbm=lcl&sxsrf=AOaemvLpRqrCU-h4W_A-1x0m91OuYw9jcw:1638209416413&q=beypazar%C4%B1+restoranlar%C4%B1&rflfq=1&num=10&sa=X&ved=2ahUKEwjPrdTSlb70AhWXg_0HHezQARIQjGp6BAgTEFo&biw=815&bih=699&dpr=2#rlfi=hd:;si:;mv:[[40.194559,31.9263642],[40.1480533,31.9065868]];tbs:lrf:!1m4!1u3!2m2!3m1!1e1!1m4!1u2!2m2!2m1!1e1!2m1!1e2!2m1!1e3!3sIAE,lf:1,lf_ui:9 (Erişim Tarihi: 30.11.2021).
• Hjalager, A. M. (2002). A tipology of gastronomy tourism”: Tourism and Gastronomy, Londres y Nueva York: Routledge.
• Ignatov, E. ve Smith, S. (2006). Segmenting Canadian Culinary Tourists. Current issues in tourism, 9 (3), 235.
• Kızılcahamam Belediyesi, (2015). İlçe Turizmi. https://www.kizilcahamam.bel.tr/2104/ilce-Turizmi (Erişim Tarihi 30.11.2021).
• Kiper, A. U. T., ve Kiper, T. (2006). Turizmin Kültürel Miras Üzerine Etkileri: Beypazarı/Ankara Örneğinde Yerel Halkın Farkındalığı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (3), 305-314.
• Kivela, J., Crotts, J. C. (2005). Gastronomy Tourism: A Meaningful Travel Market Segment. Journal of Culinary Science & Technology, 4 (2-3), 39-55.
• Kivela, J. ve Crotts, J.C. (2006). Tourism And Gastronomy: Gastronomy’s Influence on How Tourists Experience a Destination. Journal of Hospitality and Tourism Research, 30 (3), 354–377.
• Kocaman, G. (2013). Beypazarı İlçesi Bağcılığında Üzümün Geleneksel Ürünlere İşlenmesi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Tezsiz Yüksek Lisans Dönem Projesi.
• Koçan, N. (2016). Ekoturizm Ve Sürdürülebilir Kalkınma: Kızılcahamam-Çamlıdere (Ankara) Jeopark ve Jeoturizm Projesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 3 (1), 69-82.
• Kodaş, D., ve Özel, Ç. H. (2016). Yerli Ziyaretçilerin Yerel Yiyecek Tüketim Güdülerinin Belirlenmesi: Beypazarı Örneği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (1), 83-96.
• Kunter, B., Keskin, N., ve Şehit, A. (2017). Ankara Ili Turizm Hareketinde Bağcılık Kültürü Ve Üzüm Ürünlerinin Rolü: Beypazarı ve Kalecik İlçeleri. In Internatıonal West Asıa Congress of Tourısm, Van, 77.
• Kültür Portalı, (2021). Kızılcahamam Bazlaması. https://www.kulturportali.gov.tr/portal/kizilcahamam-bazlamasi (Erişim Tarihi: 29.11.2021).
• Kültür Portalı (2014). Seyahat Hatırası. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/ankara/nealinir/kalecik-karasi-uzumu (Erişim Tarihi: 02.12.2021).
• Kyriakaki, A., Zagkotsi, S., & Trihas, N. (2016). Gastronomy, tourıst experıence and locatıon. The case of the'greek breakfast'. Tourismos, 11 (3).
• Long, L. M. (Ed.). (2004). Culinary tourism. University Press of Kentucky.
• Ottenbacher, M. C., Harrington, R. J., Fauser, S., ve Loewenhagen, N. (2016). Should Culinary Tourism and Hospitality Service Attributes be Defined as Primary Tourism Drivers? An Expectancy-Fulfillment Grid Approach. Journal of Foodservice Business Research, 19 (5), 425-440.
• Öner, S. ve Emrullah, C. (2019). Ankara’nın İnanç Turizmi Potansiyeli ve Yerel Halkın Inanç Turizmi Bakış Açısına Yönelik Çıkarımsal Analizi. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi, 8 (1), 84-105.
• Özşen, Z. S., Köksal, Y., ve Demirtaş, N. (2017). Beypazarı Halkının Turizmin Ekonomik Etkileri Üzerine Algısı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 59 (5), 439-456.
• Richards, G. (2014). The Role of Gastronomy in Tourism Development. In Presentation to the Fourth International Congress on Noble Houses: A Heritage for The Future, Arcos de Valdevez to be held on. 27-29.
• Scarpato, R. (2002). Gastronomy Studies in Search of Hospitality. Journal of Hospitality and Tourism Management, 9 (2), 1-12.
• Sfandla, C., ve Björk, P. (2013). Tourism Experience Network: Co-Creation of Experiences in Interactive Processes. International Journal of Tourism Research, 15 (5), 495–506.
• Smith, S., ve Costello, C. (2009). Culinary Tourism: Satisfaction with A Culinary Event Utilizing Importance-Performance Grid Analysis. Journal of Vacation Marketing, 15 (2), 99–110.
• Sormaz, Ü., Akmeşe, H., Güneş, E., ve Aras, S. (2016). Gastronomy in Tourism. Procedia Economics and Finance, 39, 725-730.
• Şensoy, F., ve Tiritoğlu, S. (2018). Beslenme Arkeolojisi: Günümüz Ankara Yemeklerinde Geçmişin İzleri. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 209-233.
• Taşdan, K., Albayrak, M., ve Albayrak, K. (2014). Coğrafi Işaret Tescilli Geleneksel Ürünlerde Izlenebilirlik: Ankara İli Örneği. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3, 1292-1300.
• Tatar, F., ve Köroğlu, B. A. (2017). Ankara Ili Beypazarı İlçesi Kırsal Turizm Gelişimi ve Yerel Kalkınmaya Etkisi. Planlama, 27 (2), 115-128.
• T.C. Beypazarı Belediyesi (2021). https://Www.Beypazari.Bel.Tr/Home/Index/Kent-Rehberı/Turızm/Yoresel-Yemekler (Erişim Tarihi: 10.08.2021).
• Tempo Tur (2021). Beypazarı Turu. https://www.tempotur.com.tr/BEYPAZARI-TURU_u_r_n_37519.htm (Erişim Tarihi: 30.11.2021).
• Tripadvisor, (2021). Beypazarı Restoranları. https://www.tripadvisor.com.tr/Restaurants-g2698268-Beypazari.html (Erişim Tarihi: 30.11.2021).
• Tuna, M. ve Özyurt, B. (2018). Ankara’da Gastronomi Turizminin Değerlendirilmesi: Nitel Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6 (3): 73-87.
• Türk Patent ve Marka Kurumu, (2021). Ankara. https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=06 (Erişim Tarihi: 06.09.2021).
• Türkan, O. (2013). Beypazarı İlçesinin Turizm Potansiyeli ve Turizm Faaliyetlerine Yönelik Öneriler. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 12-25.
• Vuksanović, N., ve Bajrami, D. D. (2020). Image of Local Cuisine as Part of a Rural Tourism Offer. In Gastronomy for Tourism Development. Emerald Publishing Limited. 91-108
• Widjaja, D. C., Jokom, R., Kristanti, M., ve Wijaya, S. (2020). Tourist Behavioural Intentions Towards Gastronomy Destination: Evidence from International Tourists in Indonesia. Anatolia, 31 (3), 376-392.
• Wikipedia, (2021). Ankara Coğrafyası. https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ankara_co%C4%9Frafyas%C4%B1&action=edit (Erişim Tarihi: 06.09.2021).
• Yılmaz, E., Canbolat, C. ve Çilingir Ük, Z. (2021). Üreticilerin Bakış Açısından Coğrafi İşaretli Bir Yiyecek: Beypazarı Kurusunun Değerlendirilmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1), 145-166.
• Youtube, (2015). Çubuk Belediyesi. https://www.youtube.com/watch?v=d6XGi2RQAQA (Erişim Tarihi 01.12.2021).
• Yüncü, H. R. (2010). Sürdürülebilir turizm açısından gastronomi turizmi ve Perşembe Yaylası. 10. Aybastı-Kabataş Kurultayı, 11(27-34).