İş Yaşamında Lider-Üye Etkileşimin Yiyecek-İçecek Çalışanlarının İş Performansına ve Örgütsel Özdeşleşme Düzeylerine Etkisi

Yıl 2022, Sayı: 8, 148 - 155, 30.06.2022

Filiz Arslan

Öz

Çalışmanın amacı, lider-üye etkileşiminin yiyecek-içecek çalışanlarının iş performansına ve örgütsel özdeşleşme düzeylerine etkisini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışma, Antalya bölgesinde faaliyet gösteren 5 yıldızlı 10 otel işletmelerinin yiyecek-içecek bölümlerinde gerçekleştirilmiştir. Nicel araştırma modeliyle gerçekleştirilen çalışmada 211 katılımcıya ait veriler korelasyon ve regresyon analizleriyle test edilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda lider-üye etkileşimi ile yiyecek-içecek çalışanlarının iş performansı ve örgütsel özdeşleşme düzeyleri arasında istatistiksel olarak pozitif yönlü ve anlamlı ilişki bulunmuştur. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular doğrultusunda lider-üye etkileşiminin çalışanların performansını ve örgütüne özdeşleşme düzeylerini artırdığını belirtebiliriz. Bu etkileşimin daha yüksek düzeyde olması ise iş performansını artırdığı gibi çalışanların örgütüyle özdeşleşme düzeyini artıracağı göz önüne alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Lider, Lider-Üye Etkileşimi, İşgören Performansı, Örgütsel Özdeşleşme

Kaynakça

• Arslan, F. (2018). Konaklama İşletmesi Çalışanlarının Duygusal Bağlılıkları, İşletmede Kalma Niyeti ve Performansı Arasındaki İlişki: Antalya Otel İşletmelerinde Araştırma. Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, 10(2), ISSN: 1309 -8012 (Online), 53-65.
• Arslan, F. (2019). Yiyecek-İçecek Çalışanlarında Dönüşümcü Liderlik ve Yenilikçi İş Davranışı İlişkisinde Psikolojik Güçlendirmenin Aracı Etkisi. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi. Sosyal Bilimler Fakültesi, İşletme Anabilim Dalı.
• Bal Taştan, S. (2014). Examination of the relationship between leader-member exchange (LMX) quality and employee job performance in the moderating context of perceived role ambiguity. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10 (22), 211-233.
• Baş, T., Keskin, N., Mert, İ. S. (2010). Lider üye etkileşimi (LÜE) modeli ve ölçme aracının Türkçe’de geçerlik ve güvenilirlik analizi. Ege Akademik Bakış, 10(3), 1013-1039.
• Bauer, T. N., Erdoğan, B., Liden, R. C. ve Wayne, S. J. (2006). A Longitudinal Study of the Moderating Role of Extraversion: Leader-Member Exchange, Performance and Turnover During New Executive Development. Journal of Applied Psychology, 91(2),298-310. doi: 10.1037/0021-9010.91.2.298.
• Bayram, Ş. (2013). Liderlik Kavramı ve Liderlik Türlerinin İnovasyon Üzerindeki Etkileri. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Strateji Bilimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Gebze.
• Biçer, M. (2021). Örgütsel Sadakat ve Lider-Üye Etkileşiminin Çalışanların Bireysel İş Performansları Üzerindeki Etkileri, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10 (2), 1518-1538.
• Chen, Z.X., Francesco, A.M. The Relationship Between The Three Components Of Commitment and Employee Performance in China. Journal of Vocational Behavior, 62(3), 2003, 490-516.
• Davis, W. D. ve Gardner, W. L. (2004). Perceptions of Politics and Organizational Cynicism: An Attributional and Leader–Member Exchange Perspective. The Leadership Quarterly, 15(4), 439-465.
• Dienesch, R. M. ve Liden, R. C. (1986). Leader-Member Exchange Model of Leadership: A Critique and Further Development. Academy of Management Review, 11(3), 618-634.
• Eşitti, B. (2018). Konaklama İşletmelerinde Dışlanma, İş Gerilimi, Bağlılık İhtiyacı ve İş Performansı İlişkisi: Lider Üye Etkileşiminin Aracı Rolü. İş ve İnsan Dergisi, 5 (1), ss 47-59.
• Graen, G. B. ve Uhl-Bien, M. (1995). Relationship-Based Approach to Leadership: Development of Leader-Member Exchange (LMX) Theory of Leadership Over 25 Years: Applying A Multi-Level Multi-Domain Perspective. The Leadership Quarterly, 6(2), 219-247.
• Göksel, A. ve Ekmekçioğlu, E. B. (2016). Lider-Üye Etkileşiminin Örgütsel Özdeşleşme ile İlişkisinde İşe Bağlılığın Aracı Rolü. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 721-747.
• Kaşlı, M. (2009). Otel İşletmelerinde İşgörenlerin Kişilik Özellikleri, Lider-Üye Etkileşimi Ve Tükenmişlik İlişkisinin İncelenmesi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ve Otelcilik Anabilim Dalı , Doktora Tezi, Balıkesir.
• Katz, L. A., Fisher. J. ve Notrica, V. (2007). Gender and the Quality of the Leader-Member Exchange: Findings From a South-African Organization. South African Journal of Psychology, 37(2), 316-329.
• Kaygın, E. (2011). Girişimcilik Sürecinde Dönüştürücü Liderlik Anlayışı-Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum.
• Koçel, T. (1998). İşletme Yöneticiliği: Yönetim ve Organizasyonlarda Davranış Klasik-Modern-Çağdaş Yaklaşımlar. Beta Basım Yayım.
• Liden, Robert C. ve Graen, George, (1980). Generalizability of The Vertical Dyad Linkage Model of Leadership, Academy of management Journal, 23 (3), 451-465.
• Liden, Robert C. ve Maslyn, John M. (1998). Multidimensionality of Leader-Member Exchange: An Empirical Assessment Through Scale Development, Journal of Management, 24 (1), 43-72.
• Loi, R., Ngo, H., Zhang, L. ve Lau, V. P. (2011). The Interaction Between Leader-Member Exchange and Perceived Job Security in Predicting Employee Altruism and Work Performance. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 84(4), 669-685.
• Loi, .R. , Chan, K., W. and Lam, L. W. (2014). Leader-member exchange, organizational identification, and job satisfaction: A social identity perspective. Journal of Occupational and Organizational Pschology, 87(1), 42-61.
• Özer, Ö. (2019). Hemşirelerde Lider-Üye Etkileşimi ve Çalışan Performansının İncelenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi, 6(1), 11-21.
• Özmen, İ. (2009). Liderlik Davranışını Etkileyen Toplumsal Normların Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi, Isparta.
• Tutar, H. ve Altınöz, M. (2010). Örgütsel İklimin İşgören Performansı Üzerine Etkisi: OSTİM İmalât İşletmeleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(2), 195-218.
• Wayne, S. J., Shore, L. M., Bommer, W. H. ve Tetrick, L. E. (2002). The Role of Fair Treatment and Rewards in Perceptions of Organizational Support and Leader–Member Exchange. Journal of Applied Psychology, 87(3), 590-598.
• Mael, F. ve Ashforth, Blake E. (1992). Alumni and their alma mater: A partial test of the reformulated model of organizational identification. Journal of organizational Behavior. 13(2), 103-123.
• Van Knippenberg, Daan (2000). Work Motivation and Performance: A social identity perspective. Applied Psychology, 49(3), 357-371.