Arjantin’de Yerel Yönetimler ve Mali Federalizm

Yıl 2024, Cilt: 33 Sayı: 1, 103 - 124, 09.02.2024

Onur Ergenay

Öz

Yaklaşık yüz yıl öncesine kadar dünyanın en zengin on ülkesinden biri konumunda olan Arjantin, günümüze kadar yönetsel ve ekonomik olarak önemli değişimler geçirmiştir. Ülkedeki federal yapılanma hem bu değişimlerden etkilenmiş hem de değişim yaşanmasında etkili olmuştur. Askeri yönetim dönemleri, karmaşık mali düzenlemeler ve uygulamalar gibi sorunlar değişimlerin nedeni, ekonomik krizler ve çok sayıdaki hukuksal düzenleme ise sonucu olmuştur. Ülkenin yaşadığı değişim süreci merkeziyetçi ve âdem-i merkeziyetçi uygulamalarla sonuçlanmıştır. Yönetsel olarak bakıldığında eyaletlerin kendi anayasalarının, yasama, yürütme ve yargı organlarının bulunması nedeniyle klasik bir federal devlet görüntüsü çizmektedir. Fakat mali açıdan Arjantin'in daha farklı bir yapıda olduğu görülmektedir. Ulusaltı hükümetlere gelir sağlama ve borçlanabilme bakımından geniş yetkiler tanınmıştır. Ancak kamu harcamaları konusunda ulusaltı hükümetlere yüklenen sorumlulukların büyüklüğü gelir-gider dengesizliğine neden olmaktadır. Söz konusu dengesizlik merkezden yapılan gelir transferleri ile giderilmeye çalışılmakta ancak bu da yerel yönetimlerin ve eyaletlerin özerkliğine gölge düşürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Arjantin, Yerel Yönetimler, Mali Federalizm

Kaynakça

• Ardanaz, M., M. Leiras ve M. Tommasi (2014). “The Politics of Federalism in Argentina and its Implications for Governance and Accountability”. World Development, 53, 26-45.
• Asensio, M. A. (2015), Subnational Tax Powers in Argentina, https://forumfed.org/document/subnational-tax-powers-in-argentina-number-16/ (24.12.2022).
• Bağlı, M. S. (2011). “Alman Yerel Yönetim Yapısı”. Türk İdare Dergisi, (473), 43-74.
• Barker, R. S. (2005). “Background Notes and Constitutional Provisions concerning Argentine Federalism”. 539-547. https://dsc.duq.edu/dlr/vol43/iss4/5.
• Braun, M. (2006). “The Political Economy of Debt in Argentina, or Why History Repeats Itself”. In World Bank Conference on Sovereign Debt and Development: Market Access Countries, Washington DC.
• Cravacuore, D. ve A. Nickson. (2022). Intra-state relations in Argentina: a permanent conflict between legal autonomy and political centralism. A Modern Guide to Local and Regional Politics. (Ed. C. Copus., R. Kerley ve A. Jones). Cheltenham, UK: Edward Elgar Publishing.
• Çalçalı, Ö. (2017). Mali Yerelleşme ve Yerel Vergi Geliri Performansı İlişkisi: Doğu Karadeniz Bölge Belediyeleri Üzerine Bir Uygulama. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Diaz, S. (2019). Institutional Reforms, Federal Transfers, and Subnational Taxation. Birleşik Krallık: University of Kent, School of Economics, PhD. Thesis.
• Gomez Ramirez, E. (2021), Argentina's Parliament and other political institutions, https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2021/698047/EPRS_BRI(2021)698047_EN.pdf (01.12.2022).
• Gülener, S. (2016). Başkanlık Sistemlerinde Denge ve Denetleme. SETA Yayınları.
• https://buenosaires.gob.ar/laciudad/ciudad (17.12.2022).
• https://statistics.cepal.org/portal/cepalstat/dashboard.html?theme=2&lang=en (09.01.2023).
• https://www.argentina.gob.ar/caba/comunas (16.12.2022).
• https://www.argentina.gob.ar/economia/ingresospublicos/recaudaciontributaria (28.12.2022).
• https://www.argentina.gob.ar/economia/politicaeconomica/macroeconomica/gastopublicoconsolidado (28.12.2022).
• https://www.argentina.gob.ar/normativa/provincial/ley-0-123456789-0abc-defg-000-0000xvorpyel/actualizacion (16.12.2022).
• https://www.congreso.gob.ar/constitucionSeccion4Cap2_ingles.php (12.12.2022).
• https://www.economia.gob.ar/dnap/deuda.html (08.01.2023). https://www.hcdn.gob.ar/secparl/dgral_info_parlamentaria/dip/glosario/C/coparticipacion.html#:~:text=La%20Coparticipaci%C3%B3n%20Federal%20es%20el,retener%20su%20porci%C3%B3n%20y%20redistribuir (02.01.2023).
• https://www.indec.gob.ar/indec/web/Nivel4-Tema-3-10-103 (04.01.2023).
• https://www.mfa.gov.tr/arjantin-siyasi-gorunumu.tr.mfa (03.12.2022).
• https://www.oecd.org/regional/regional-policy/profile-Argentina.pdf (07.01.2023).
• https://www.oecd.org/tax/tax-policy/revenue-statistics-latin-america-and-caribbean-argentina.pdf (28.12.2022).
• https://www.oecd-ilibrary.org/sites/63656508-en/index.html?itemId=/content/component/63656508-en (08.12.2022).
• https://www.opc.gob.ar/politica-tributaria/relacion-fiscal-entre-nacion-y-provincias-evolucion-desde-1993-a-la-actualidad/ (29.12.2022).
• https://www.worldbank.org/en/country/argentina/overview (09.12.2023).
• Moya, M. A. ve M. I. G. Morales. (2015). “Inter-Governmental Fiscal Relationships of Municipalities in Argentina and Mexico”. International Journal of Accounting and Taxation, 3(1), 15-30.
• Özkök, Y. (2018). “Mali Federalizm Kapsamında Gelirlerin Yerel Yönetimlere Devri”. The Journal of Academic Social Science, (69), 294-305.
• Porto, A. ve J. B. Puig. (2022). “On the fiscal behavior of subnational governments. A long-term vision for Argentina”. National University of La Plata (UNLP) Institute for Economic Research (IIE) Center for Public Finance (CEFIP). https://cinve.org.uy/wp-content/uploads/2022/08/2-PAPER-Comportamiento-fiscal-de-los-gobiernos-provinciales.-Evidencia-para-la-Argentina-1.pdf.
• Porto, A. ve J. Puig. (2020). “Models of local governments and their impact in public finance: the case of Argentina”. National University of La Plata (UNLP) and National Academy of Economic Science of Argentina (ANCE). http://www.jifp.eco.unc.edu.ar/images/TRABAJOS_52/trabajos53/7PortoPuig2020.pdf.
• Ruda, J.M. (1991). The Role of The “Argentine Congress in the Treaty-Making Process”, Chicago-Kent Law Review, 67, 485-494.
• Sadioğlu, U. ve Y. Çiftçi. (2021). “Avrupa’da Yerel Yönetimler Reformu Sonrasında Türk Yerel Yönetimleri İçin Bir Tipoloji Belirleme Çalışması”. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 20(1), 255-292.
• Smith, H. J. M. (2012). Fiscal Decentralization and Development: An Analysis of City Governments in Argentina and Mexico, 1980–2010. Miami, Florida: Florida International University, FIU Electronic Theses and Dissertations. 613. PhD. Thesis. https://digitalcommons.fiu.edu/etd/613.
• Şen, H. ve E. Demirhan. (2004). “Arjantin Gerçeği: Mucizeden Felakete Sürükleniş”. Finans-Politik & Ekonomik Yorumlar, (487), 70-80.
• Tommasi, M., S. Saiegh ve P. Sanguinetti (2001). “Fiscal Federalism in Argentina Policies, Politics, and Institutional Reform”. Economia, Journal of the LACEA, 1(2), 1-26.
• Webb, S. B. (2003). Chapter 2 Argentina: Hardening the Provincial Budget Constraint, Fiscal Decentralization and the Challenge of Hard Budget Constraints, World Bank.