Conception of Rûh (Spirit) in the Last Period of Ottoman

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 50 (19-12-2016), 185 - 208, 19.12.2016

Tuğba Günal

https://doi.org/10.15745/da.280590

Öz

The concept of Rûh (spirit) is researched during the
whole history of Islamic thought. Muslim scholars have made clear its usage and inference
in their works. Discussions and analysis of the Muslim scholars on spirit have taken place
on a ground that relative Qur’anic verses are placed in the centre and
proceeded from the basis of them. Also, we rencounter such a problem like;
whether if the ground of discussions on spirit root in understanding and
interpreting the Qur’anic verses? They investigate various problems concerning
spirit with the remarkable effect of some other internal and external factors
in Islamic thought. In our paper the conception
of Rûh (spirit) is analyzed considering the thoughts of renown scholar of the
last period of Ottoman such as Filibeli Ahmet Hilmi, Musa Kazım Efendi, İsmail
Fenni Ertuğrul, Abdullatif Harputi, İzmirli İsmail Hakkı, Manastırlı İsmail
Hakkı, Sırrı Giridi, Mehmet Ali Ayni, Ömer Nasuhi Bilmen, İsmail Ferid. In
order to conceive the conception of rûh at that time at the outset Materialism because
the enlightenment and secularism that came as a result of the scientific
revolution following the Renaissance and Reforms in 17th century Europe, Materialism
gained more followers. In the 20th century in what was known as its golden era
it became a world view, by manifesting itself in the religious, social,
political and economic spheres of life. After its perception about rûh has been
dealt with then the perennial questions about the nature of rûh, its eternity,
etc. have argumentatively been discussed.

Anahtar Kelimeler

Rûh, Materialism, Spirituality, Dualism, Man

Osmanlı’nın Son Döneminde Ruh Telakkisi

Öz

Makalemizde,
Osmanlı’nın son dönemindeki Ruh anlayışı; Filibeli Ahmet Hilmi, Musa Kazım
Efendi, İsmail Fenni Ertuğrul, Abdullatif Harpûtî, İzmirli İsmail Hakkı,
Manastırlı İsmail Hakkı, Sırrı Girîdî, Mehmet Ali Aynî, Ömer Nasuhi Bilmen,
İsmail Ferid gibi dönem âlimlerinin eserleri dikkate alınarak incelenmiştir. O
dönemdeki Ruh anlayışını daha sağlıklı anlayabilmek için öncelikle Materyalizme
değinilmiştir. Materyalizmle Ruh hakkındaki yaklaşımlar arasında ilişki
kurulmuş, ardından ruhla ilgili tanımlamalar ve ruhun varlığına ilişkin
argümanlar değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ruh, Materyalizm, Spiritüalizm, Düalizm, İnsan

Kaynakça

• • Akbulut, Ahmet (2013), “Elçi-Vekil Kavramları”, İslam İnanç Esasları, ed. Şaban Ali Düzgün, Ankara: Grafiker Yay., 2. Baskı.
• • Ayni, Mehmet Ali (1339), İntikâd ve Mülâhazalar –Dini, Felsefi, Tasavvufi, Ahlaki ve Edebi-, İstanbul: Orhaniye Matbaası.
• • ------------,(1930), “Nefs Kelimesinin Manaları”, Darülfünun İlahiyat Fakültesi Mecmuası, İstanbul: Evkaf Matbaası, sene: 4, sayı:14.
• • Bilmen, Ömer Nasuhi (1972), Muvazzah İlm-i Kelam, İstanbul: Ergin Kitapevi.
• • -------------, “Ruh Hakkında Bir Mübahase-1”, Sebîlürreşâd, cilt: 10, sayı: 234.
• • -------------, “Ruh Hakkında Bir Mübahase-5”, Sebîlürreşâd, cilt: 10, sayı: 236.
• • Büchner, Ludwig (t.y.), Madde ve Kuvvet, trc: Baha Tevfik ve Ahmet Nebil, İstanbul: Dersaadet Kütübhanesi Yayını, c. 2.
• • Çağlı, Yusuf Ziya, “Açıklanması Gereken Bir Mesele”, Sebîlürreşâd, cilt: 10, sayı: 235
• • Ersoy, Mehmet Akif, “Müslümanlıkta Medeniyet-Ruhun Mekârim Ahlak İle Tehzîbi”, Sırât-ı Müstakîm, cilt: 6, sayı: 134.
• • ------------, “Müslümanlıkta Medeniyet-Ruhun Mekârim Ahlak İle Tehzîbi”, Sırât-ı Müstakîm, cilt: 6, sayı: 135.
• • Ertuğrul, İsmail Fenni (1928), Maddiyyûn Mezhebinin İzmihlali, İstanbul: Orhaniye Matbaası.
• • Fehmi, Abdullah, “Bekây-ı Ruh”, Sırât-ı Müstakîm, cilt: 7, sayı: 159.
• • Girîdî, Sırrı (1310), Nakdu'l Kelam fi Akaidi'l İslam, Dersaadet.
• • -------------, (1305), Ruh, İstanbul: Şirket-i Mürettibiye Matbaası.
• • Haeckel, Ernst (t.y.), Vahdet-i Mevcut (Monisme): Bir Tabiat Aliminin Dini, trc: Baha Tevfik ve Ahmet Nebil, İstanbul: Matbaa-i Kader.
• • Harputi, Abdullatif (1332), Kelam Tarihi, İstanbul: Necm-i İstikbal Matbaası.
• • İleri, Celal Nuri (1331), Tarih-i İstikbal-Mesail-i Fikriyye-, İstanbul: Yeni Osmanlı Matbaası.
• • İsmail Ferid (1312), İbtal-i Mezheb-i Maddiyyun, İzmir: Ahmed Celaled ve Şürekası Matbaası.
• • İzmirli, İsmail Hakkı (2013), Yeni İlmi Kelam, sadeleştiren: Sabri Hizmetli, Ankara: Ankara Okulu Yy.
• • Mahir, Mahmud, “La Yemutiyyet-i Ruh-2”, Sebîlürreşâd, cilt: 15, sayı: 381.
• • Manastırlı, İsmail Hakkı (1329), Külliyat-ı İsmail Hakkı Manastırlı-Birinci Kitab: Beyanat-ı Ahmediye, İstanbul: Daru’l Hilafeti’l İlmiyye: Sırat-ı Müstakim Matbaası.
• • Ogan, M. Raif, “Ruhu’l Kuds Ne Demektir?” Sebîlurreşâd, cilt: 3, sayı: 65
• • ------------, “Ruhu’l Kuds Ne Demektir?” Sebîlurreşâd, cilt: 3, sayı: 66.
• • ------------, “Ruhun Mahiyeti, Manası ve Nevileri” Sebîlurreşâd, cilt: 3, sayı: 66.
• • Ömer Rıza, “Ruh-u İnsan-Ferid Vecdi’nin Âsârından-2”, Sebîlürreşâd, cilt: 11, sayı: 265.
• • ------------, “Ruh-u İnsan-Ferid Vecdi’nin Âsârından-3”, Sebîlürreşâd, cilt: 11, sayı: 266.
• • ------------, “Ruh-u İnsan-Ferid Vecdi’nin Âsârından-4”, Sebîlürreşâd, cilt: 11, sayı: 271.
• • Ribeauville, E. (1331), Rûhiyyât Dersleri, trc: Mehmet Ali Ayni, İstanbul: Matbaa-ı Amire.
• • Sunay, Hami, “Ruh Hakkında Bir Mübahase”, Sebîlürreşâd, cilt: 10, sayı: 239.
• • Şehbenderzade Filibeli Ahmet Hilmi (1974), Huzur-u Aklü Fen’de Maddiyyun Meslek-i Dalaleti-İlim Karşısında Maddecilik, İstanbul: Kervan Kitapçılık A.Ş. Yayını.
• • Ülken, Hilmi Ziya (2011), Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul: Ülken Yy.
• • Şehbenderzade Filibeli, Ahmet Hilmi (1979), Allah’ı İnkar Mümkün mü?, sadeleştirenler: Necip Taylan-Eyüp Onart, İstanbul: Çağrı Yy.
• • Şemsettin, M., “Tenasüh Akidesi-Kadim Mısırlılara Göre Tenasüh”, Sebîlürreşâd, cilt: 10, sayı: 255.
• • ------------, “Kadim İran ve Hint’te Tenasüh”, Sebîlürreşâd, cilt: 10, sayı: 257.
• • ------------, “Kadim Yunanlılarla Kurun-u Vusta’da Tenasüh”, Sebîlürreşâd, cilt: 10, sayı: 258.
• • Şeyhülislam Musa Kazım Efendi (2002), Külliyat –Dini ve İçtimai Makaleler-, sadeleştiren: Ferhat Koca, Ankara: Ankara Okulu Yy.
• • Vecdi, Muhammed Ferid, “İnsan”, Sırât-ı Müstakîm, trc: Mehmet Akif Ersoy, cilt: 1, sayı: 22.
• • ------------, “Hadîka-i Fikriyye-Madde ve Mâverâ-yı Madde-Artık İlhâd Yok”, Sırât-ı Müstakîm, trc: Mehmet Akif Ersoy, cilt: 2, sayı: 41;
• • ------------, “Hadîka-i Fikriyye-Madde ve Mâverâ-yı Madde-Artık İlhâd Yok”, Sırât-ı Müstakîm, trc: Mehmet Akif Ersoy, cilt: 2, sayı: 43.
• • ------------, “Felsefe-i Mâddiyyûn ve Felsefe-i Rûhiyyûnun Çarpışması-1”, Sebîlürreşâd, trc: Ahmed Hamdi Aksekili, cilt: 12, sayı: 300.