Attempts at Reconciliation Between Ash’Arism And Maturidism The Case of Taj Al-Din Al-Subki and His Al-Qasida

Yıl 2012, Cilt: 15 Sayı: 40, - , 01.06.2012

Mehmet Kalaycı

Öz

Asb'arism and Maturidism, the two important branches of Sunnism, played significant roles both intellectually and socially in the formation of Islamic thought. The relations between these two schools developed in two distinct forms in the Islamic East and the West in parallel to changing regional contexts. In Khorasan and Transoxiana, severe conflicts and tensions, signs of which were clearly evident in botb intellectual and social levels, dominated the relationship and continued unabated nearly three centuries. In contrast, in the Western regions, in Egypt, Iraq and Syria, the relations generally followed a conciliatory path. Attempts at reconciliation between the two schools, nourished by the socio-political Sunni restructuring during the period after the fall of the Shiite Fatimids, reached its peak with Taj al-Din al-Subki (d. 771/1370).His personal concern for this matter, reflected in his writings, led to the emergence of a new genre that emphasized the superficiality of the theological differences between Ash'arites and Hanafis. This essay briefly touches upon the historical background to the attempts of reconciliation and then discusses the role of al-Subki and his al-Qasida al-Nuniyya in this process

Anahtar Kelimeler

Ash'arism, Maturidism, Reconciliation, al-Subki, al-Nuniyya

Eşarilik ve Maturdiliği Uzlaştırma Girişimleri, Tacuddin Es-Subki ve Nuniyye Kasidesi

Öz

Ehl-i Sünnet'in iki önemli ekolü olan Eşarilik ve Maturidilik İslam düşüncesinin oluşum sürecinde hem düşünsel hem de toplumsal açıdan önemli roller üstlenmiştir. İki mezhep arasında içinde bulundukları bağlamların farklılaşmasına paralel olarak Doğu'da ve Batı'da iki farklı ilişki türü kendisini göstermiştir. Horasan ve Maveraünnehir bölgesindeki ilişkiler gerilimlerle doludur. Bu gerilimler hem fikri hem de sosyal düzlemde kendisini göstermiş ve yaklaşık üç asır boyunca hız kesmeden sürmüştür. Buna karşın Batı'da Mısır, Irak ve Şam Coğrafyası'nda iki mezhep arasındaki ilişkiler genellikle uzlaşı zemininde gelişmiştir. Fatimiler sonrası süreçte bölgede bilim olan sünnilik eksenli sosyo-politik yapılanmadan beslenen uzlaşı arayışları Tacüddin Sübki'de (ö.77l/1370) en yüksek ifadesine ulaşmıştır. Onun bu konudaki bireysel kaygısı ürettiği metinlere de yansımış, Eşarilerle Hanefiler arasındaki görüş ayrılıklarının yüzeyselliğine vurgu yapan yeni bir yazım türünün oluşmasına yol açmıştır. Bu makalede iki mezhep arasındaki uzlaşı arayışlarının tarihsel arka planına kısaca değinilmiş, bu süreçte Sübki'nin ve Nuniyye Kasidesi'nin rolü ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Eşarilik, Maturidilik, Uzlaşı, Sübki, Nuniyye