Rus Dili Örneği Üzerinden Kanatlı İfadeler

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 6, 76 - 98, 15.06.2023

Leyla Dalkılıç , İpek Kırkavak

https://doi.org/10.48147/dada.1270873

Öz

Kanatlı ifadeler, atasözleri, deyimler ve aforizmalar gibi kısa ve öz olan kalıplaşmış ifadelerdir. Bu ifadelerin dilde anlaşılabilmesi belirli bir kültürel bilgi birikimini gerektirmektedir. Dili zenginleşti-ren ve özgün kılan bir dil ve kültür öğesi olan kanatlı ifadeler bu açıdan dil öğrenimi için önemli bir yere sahiptirler. Türkiye’deki Rus dili çalışmalarında henüz ele alınmamış olan, buna karşılık Rus dili için geniş bir kullanım alanına sahip olmasının yanı sıra doğru ve anlaşılır bir iletişimin kurulup sürdürülebilmesinin de ötesinde söylemlerin ardında gizli kalan bu kültür öğelerinin tanıtılarak genel hatlarıyla sunulması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu bakımdan çalışmada kanatlı ifadelerin deyim bilimdeki yeri, diğer kalıp ifadelerden ayrıldığı noktalar, oluşum süreçleri ve özellikleri, kullanım alanları ve dildeki örneklendirme-ler üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kanatlı ifadeler, deyimler, Rus dili, kültür, edebiyat

Winged Expressions on the Example of Russian Language

Öz

Winged expressions are short and concise formulaic expressions such as proverbs, idioms, and aphorisms. These expressions, which are frequently found in the language, require an accumula-tion of a certain cultural knowledge in order to be understood. Winged expressions, beeing a cultural element, which enrich the language and make the language original, play an important role in language learning. The aim of this study is to introduce these cultural elements, which have not yet been discussed in Russian language studies in Turkey, although they are widely used in the Russian language and help to establish the correct and understand-able communication. In this respect, the study focuses on the role of winged expressions in phraseology and on the points where they differ from other set expressions, on their formation process-es and features, usage areas and examples in the language.

Anahtar Kelimeler

winged expressions, idioms, Russian langauage, culture, literature

Kaynakça

• Aşukin, N. – M. Aşukina (1955). Krılatıe slova: Literaturnıe tsıtatı. Sankt-Peterburg: Gos. İzd. Hudojestvennoy literaturı.
• Bolşaya rossiyskaya entsiklopediya (2017). Frazeologizm. Moskva, Tom 33.
• Buryan Ya. (21 Eylül 2022). Putin vıstupil v duhe “Ne vinovataya ya, pn sam prishel!” Erişim tarihi: 14.01.2023. https://udf.name/news/main_news/247893-putin-vystupil-v-duhe-ne-vinovataja-ja-on-sam-prishel.html
• Buslayev, F. (1992. Prepodavanie oteçestvennogo yazıka. Moskva: Prosveşenie.
• Büchmann, G. – W. Robert-tornow (2013) Geflügelte Worte/Der Citatenschatz des deutschen Volkes. Erişim tarihi 22.12.2022. https://www.gutenberg.org/cache/epub/43759/pg43759-images.html
• Dal, V. (2008). Poslovitsı russkogo naroda. Sankt-Peterburg: Astrel.
• Demir, B,. Bayar, A. (2020). Rus Dilinde deyimbilim kavramının kapsamı ve sınırlılıkları. RumeliDe Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), s. 811-822.
• Fyodorov, A. (1973). Razvitie russkoy frazeologii v kontse XVIII – naçale XIX. Moskva: Nauka.
• Grinkeviç, E. Е. (2001). Reçevıe ştampı i smejnıe s nimi yavleniya. İzvestiya yujno federalnogo universiteta. Filologiçeskie nauki, (4): 112–118.
• Golıtsin, А.А. (2009). Yaşik. İstoriya odnogo şov. Volga, № 7-8. Erişim tarihi: 30.12.2022. https://magazines.gorky.media/
• Homeros. Odysseia. (2021). (çev. Azra Erhat ve A. Kadir). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, XV. Basım.
• İvanov, G. (1994). Peterburgskie zimı: Sobranie soçineniy v treh tomah. Moskva: Soglasie.
• Jilin, İ. Новая газета (2016). “Deneg net no vı derjite!”. Novaya Gazeta. Erişim tarihi: 17.01.2023. https://novayagazeta.ru/articles/2016/10/11/70137-dengi-est
• Jukov, V. – A. Jukov (2006). Russkaya frazeologiya. Moskva: Vısşaya şkola.
• Karaulov, Yu. (1987). Russkiy yazık i yazıkovaya liçnost. Moskva: LKİ.
• Konenkov, S.T. (1970). İz knigi “Moy vek”. Erişim tarihi: 14.01.2023. https://ruscorpora.ru
• Kovalenko, A. (13 temmuz 2001). Valentin Lazutkin: Lukaşenko im ne raskrutit Erişim tarihi: 28.12.2022, https://iz.ru/news/249099
• Krasnıh, V. (2003). Svoy sredi çujih: mif ili realnost?. Moskva: Gnozis.
• Letoublon, F. (1999). Epea Pteroenta (“Winged Words”). Oral Tradition, 14/2: 321-335.
• Lomakina, O.V. – Mokienko, M.V. (2019). Vestnik RUDN. Seriya Teoriya yazıka. Semiotika. Semantika. 10/2: 256-272.
• Maksimov, S. (2010). Krılatıe slova. Moskva: Azbuka.
• Mihelson, M. (2015). Russkaya mısl, reç: svoe i çujoe – opıt russkoy frazeologii: sbornik obraznıh slov i inoskazaniy v dvuh tomah. Moskva: Alfaret.
• Mokienko, V. – K. Sidorenko (2005). Şkolnıy slovar krılatıh vırajeniy Puşkina. Sankt-Peterburg: Neva.
• Moskovskaya Gazeta (30.01.2018). Tak vot v çom sobaka zarıta! Erişim tarihi: 17.01.2023. https://mskgazeta.ru/obshchestvo/tak-vot-v-chem-sobaka-zaryta---o-konflikte-vokrug-priyutov-dlya-zhivotnyh-v-yuvao-moskvy.html
• Ojegov, S. (1974). Leksikologiya. Leksikografiya. Kultura Reçi. Moskva: Vısşaya şkola.
• Permyakov, G. (1988). Osnovı strukturnoy paremiologii. Moskva: Nauka.
• Prutkov, K. (1984). Nelzya obnyat neobyatnoe. Erişim tarihi: 17.01.2023. https://ruscoppora.ru
• Prutkov, İ. (1854). Slovari i entsiklopedii na Akademike. Slovar krılatıh slov i vırajenii. Erişim tarihi: 14.01.2023. https://dic.academic.ru/dic.nsf/dic_wingwords/1776/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D1%8F
• Puşkin, A.S. (2014). Maloe sobranie soçineniy. Sankt-Peterburg: Azbuka.
• Reklamnıy Mir (2003). Nelzya obnyat neobyatnoe. Erişim tarihi: 17.01.2023. https://ruscoppora.ru
• Rıjov,V V. – S. Rıjova (2004). O proishojdenii i znaçenii nekotorıh frazeologizmov. Russkiy yazık. (34). Erişim tarihi: 25.12.2022 https://rus.1sept.ru/.
• Snegiryov, İ. (1831). Russkie v svoih poslovitsah. Rassujdeniya i issledovaniya ob oteçestvennıh poslovitsah i pogovorkah. Moskva: V Uni. Tipografii.
• Şanskiy, N. (1996). Frazeologiya sovremennogo russkogo yazıka. Moskva: Spetsialnaya literatura.
• Şulejkova, S. (2015). Avtorskie obrazı i izreçeniya v ih leksikografiçeskom otrajenii (razmışleniya po povodu V.M. Mokienko, K.P. Sidorenko Basni İ.A. Krılova: tsıtatı, literaturnıe obrazı, krılatıe vırajeniya). Filologiya i Kultura, 2 (40): 157-164.
• Teleşov, N. (1958). Zapiski pisatelya: vspominaniya i rasskazı o proşlom. Moskva: Moskovskiy rayon.
• Timoşenko, İ. (2016). Literaturnıe pervoistoçniki i prototipı trehsot russkih poslovits i pogovorok. Moskva: URSS.
• Trubetskoy, N.S. Pisma P.O. Yakobsonu. (1920-1938). Erişim tarihi: 14.01.2023, https://ruscorpora.ru
• Trufyanuk, N.A. – İ. Mihaylova (2016). Proishojdenie frazeologiçeskih edinits russkogo yazıka. Yazık i kultura, 21: 44-48.
• Uluoğlu, M. (2012). Rusça Kiseynaya Barışnya ifadesi üzerine. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 27: 153-162.
• Vinogradov, V. (1977). Leksikologiya i leksikogragiya: izbrannıe trudı. Moskva: Nauka.
• Zaymosvkiy, S.. (1930). Krılatoe slovo: spravoçnik stıtatı i aforizma. Erişim tarihi: 25.12.2022. http: lingovesti.ru