İkinci Dünya Savaşı ve Sonrasında Sovyet Yahudileri (Rusça Kaynaklar Işığında)

Yıl 2020, Cilt: 31 Sayı: 2, 379 - 395, 25.12.2020

Şir Muhammed Dualı

https://doi.org/10.26650/di.2020.31.2.0005

Öz

Bugün İsrail nüfusunun önemli bir bölümü, eski Sovyetler Birliğinden göç eden Yahudilerden oluşmaktadır. Bunun nedeni ise Sovyetlerin üç milyon civarında Yahudiye ev sahipliği yapmış olmasıdır. Hem Çarlık dönemi hem de Sovyetler zamanında milyonlarca Yahudi Rusya’nın kontrolü altındaki topraklarda yaşamışlardır. Bu durum bazen Yahudiler ile Ortodoks Ruslar arasında bir gerilime bazen de çatışmalara neden olmuştur. Çarlık döneminde genellikle dini ve ekonomik nedenlerle Yahudiler hedef alınırken, Sovyetler döneminde ise daha ziyade siyasi gerekçelerle hedef tahtasına oturtulmuşlardır. Bu makale, Sovyet Yahudilerinin ikinci Dünya Savaşı ve sonrasında yaşadıkları zorlukları ve buna neden olan sebepleri konu edinmektedir. Bu çerçevede özellikle Stalin’in Yahudi politikası ve yaşanan baskılar ele alınmaktadır. Ayrıca Stalin sonrası Sovyet Yahudilerinin durumu, eğitim ve inanç alanındaki konumları ele alınmaktadır. Son olarak da ateist bir rejim içerisinde dahi olsa Yahudilerin hedef alınmasının nedenleri üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sovyetler Birliği, Yahudiler, İkinci Dünya Savaşı, Stalin, Baskı ve Takip

Destekleyen Kurum

Yazar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

Soviet Jews during and after the World War II (In the Light of Russian Sources)

Öz

An significant portion of the Israeli population today consists of Jews emigrating from the former Soviet Union. This is because the Soviets hosted around three million Jews. Millions of Jews lived in the territory under the control of Russia, both during the Tsarist period and during the Soviet period. This situation sometimes caused tension and conflicts between Jews and Orthodox Russians. In the Tsarist period, Jews were generally targeted for religious and economic reasons, while in the Soviet period they were mostly targeted for political reasons. This article focuses on the difficulties that Soviet Jews experienced in World War two and beyond and the reasons behind these difficulties. In this framework, Stalin’s Jewish policy and pressures in particular are discussed. In addition, the situation of post-Stalin Soviet Jews in
education and faith is discussed. Finally, the reasons for targeting Jews by an atheist regime are emphasized.

Anahtar Kelimeler

Soviet Union, Jews, World War II, Stalin, Repression and Tracking

Kaynakça

• Agapov, Mikhail Gennadievich., “Nauchnyye i Kulturnyye Svyazi SSSR i Yevreyskogo Natsionalnogo Ochaga”, European Humanities University, Vilnius, Lithuania, Zhurnal Zeitschriften, Tom 7/2, 2012. (Agapov, Mikhail Gennadievich , SSCB’nin Bilimsel ve Kültürel İlişkileri ve Yahudi Ulusal Yurdu, 7/2, 2012).
• Dikiy, Andrey., Yevreyi v Rossii İ v SSSR, Russko-Yeveyskiy Dialog, Blagovest, Novosibirsk, 2005. (Dikiy Andrew, Rusya ve SSCB’deki Yahudiler, Novosibirsk, 2005). Encyclopedia of Judaism, Sara E. Karesh and Mitchell M. Hurvitz, New York, 2006.
• Kats, Aleksandr, Yevrei, Khristianstvo, Rossi, Ot Prorokov do Gensekov, Moskova, ABU, 2006. (Alexander Katz, Yahudileri, Hıristiyanlık Rusya, Yayınevi: ABU, AST, 2006).
• Kostyrchenko, Gennadiy Vasilyevic, Taynaya Politika Stalina. Vlast i Antisemitizm Moskva., Mezhdunarodnye Otnosheniya, 2003. (Kostyrchenko Gennady Vasilievich, Stalin'in Gizli Politikası. Hükümet Anti-Semitism, Yayıncı, Uluslararası İlişkiler, Moskova, 2003).
• Kozlov, Viktor, Yevrei v Rossii-SSSR, Realii Zhizni i Mify, Moskova, Russkaya Pravda, 2010. (Kozlov, Viktor Ivanovich, Rusya’daki Yahudiler - SSCB: Gerçekler ve Mitler, Moskova, Rus Gerçeği, 2010).
• Kutsal Kitap, The Bible Society in Turkey (Kitabı Mukaddes Şirketi) Yeni Yaşam Yayınları., 2006.
• Lebedev, A., V. Pichukov, “Politika Sovetskoy Vlasti v Otnoshenii İudeyskoy Religii, European Humanities University, Vilnius, Lithuania, Zhurnal Zeitschriften, Tom 7/2, 2012. (Lebedev, A., V. Pichukov, “Sovyet Hükümetinin Yahudi Dinine Münasebeti v Otnoshenii İudeyskoy Relti, European Humanities University, Vilnius, Lithuania, Zhurnal Zeitschriften, Tom, 7/2, 2012.
• Rabinovich, Yakov, Bit Evreyem v Rossii: Spasibo Solojenitsinu, Algoritma, Moskova, 2005. (Rabinovich Yakov, Rusya’da Yahudi Olmak; Solzhenitsyn’e Teşekkürler, Moskova, 2005).
• Solzhenitsyn, Aleksandr Isayevich, Dvesti Let Vmeste, (1917-1995) Chast Vtoraya, Russkiy Put, 2002. (Alexander Solzhenitsyn: Birlikte İki Yüz Yıl, Bölüm 2, (1917-1995) Rus Yolu, 2002).
• Tzipin, Vladislav, İstoriya Russkoy Tserkovi 1917-1997, Moskova, İzdatelstva, Spaso-Preobrajenskogo Vallamskogo Monastırya, 1997. (V. Tsipin, Rus Kilisesi Tarihi 1917-1997, Yayınevi, Spaso-Preobrazhensky Vallamsk Manastırı, Moskova, 1997).
• Ugolovnyy Kodeks Rossiyskoy Sotsialisticheskoy Federativnoy Sovetskoy Respubliki, 1922, Statya 58-10. (Rusya Sosyalist Federatif Sovyet Cumhuriyeti Ceza Kanunu, 1922, Madde, 58-10).