Çin Düşünce Geleneğinde İnsan Doğası Kuramı ve Ahlaki Davranış Yöntemleri

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 8, 28 - 53, 17.06.2021

Dr. İlknur Sertdemir

Öz

İnsanoğlunun normatif eğilimleri hakkındaki teorik argümanlar, milattan önce beş yüzlü yıllara tekabül eden düşünsel ve kültürel gelişmelerle temelleri oluşmaya başlayan Çin felsefesi kapsamında önemli bir yer tutar. Dünyevi ile dünyevi ötesini sentezleyen Çin’deki geleneksel düşünce, insanın yaradılışı ve yaşayışına dair görüşlerin bir arada toplandığı doktriniyle, ahlaki eğilimler ile doğadaki değişimler arasında kurulan ilişkiye örnek teşkil eder. Bu ilişkiye dayalı yaklaşımlar, farklı düşünce ekollerince insanın “iyi” ve “kötü” eğilimlerine dair değişik görüşler barındırır ve ideal davranış örgüsünde belirlenen metodolojik farklılıkları işaret eder. Bu çalışma, bilişsel ve davranışsal gelişim sürecine isnat edilen edimsel eylem normları üzerine Çinli düşünürler arasında görülen fikir ayrılığının asıl nedenini ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çin Felsefesi, İnsan Doğası, Etiksel Davranış, Ahlak, Kozmogoni

Kaynakça

• Ames, Roger. (1986). “Taoism and The Nature of Nature”, Environmental Ethics 8/4: 317-350.
• Bai, Gang. (1993). Zhongguo Zhengzhi Zhidu Tongshi 中国政治制度通史. Beijing: Renmin Chubanshe.
• Bodde, Derk. (1987). Chinese Ideas About Nature and Society. Hong Kong: Hong Kong University Press.
• Chan, Wing-Tsit. (1963/1). A Source Book in Chinese Philosophy. New Jersey: Princeton University Press.
• Chan, Wing-Tsit. (1963/2). The Way of Lao Tzu. New Jersey: Library of Liberal Arts.
• Chunqiu Fanlu春秋繁露. (2017). Beijing: Yiya Chubanshe.
• Chunqiu Zuozhuan春秋左傳. (2007). Beijing: The Commercial Press International Co. Ltd.
• Dao De Jing道德经. (2011). Beijing: Zhongguo Huaqiao Chubanshe.
• Daxue大学. (2015). Beijing: Renmin Youdian Chubanshe.
• Erya爾雅. (2015). Beijing: Zhongguo Shehui Kexue Chubanshe.
• Feng, Youlan, Zhongguo Zhexue Shi中国哲学史 . Beijing: Chongqing Chubanshe, 2009.
• Hanfeizi韩非子. (2010). Beijing: Zhonghua Shuju.
• Kaltenmark, Max. (1969). Lao Tzu and Taoism. Stanford: Stanford University Press.
• Kırilen, Gürhan. (2013): “Klasik Çin Metinlerinde Yabancı Halklar: Bahar ve Güz Yıllıklarına Göre Diler, Ronglar ve Hunlara Bıraktıkları Miras”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 53/ 2: 263-293.
• Kırilen, Gürhan. (2019). Eski Çin’de Yazın ve Düşünce. Ankara. Gece Kitaplığı.
• Lau, D.C. (1963). Lao Tzu Tao Te Ching. Harmondsworth: Penguin Book.
• Legge, James. (1861). The Chinese Classics. Michigan: University of Michigan Library.
• Liji 礼记. (2006). Xinjiang: Xinjiang Qingshaonian Chubanshe.
• Lunyü 论语. Taipei: Chongwen Shuju, 2016.
• Mengzi孟子. (2006). Beijing: Zhonghua Shuju Chubanshe.
• Mozi墨子. (2011). Beijing: Zhonghua Shuju.
• Sertdemir, İlknur. (2020). Klasik Çin Metinlerinde İnsan Kavramı. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sharot, Stephen. (2001). A Comparative Sociology of World Religions. New York: New York University Press. Shujing书经. (1991). Taipei: Zhongyang Tushuguan.
• Shuowen Jiezi說文解字. (2011). Beijing: Zhonghua ShujuYouxian Gongsi.
• Smith, Huston. (1991). The World’s Religions. New York: Harper Collins Publishers.
• Wang, Keping. (1998). The Classic of The Dao: A New Investigation. Beijing: Foreign Languages Press.
• Xiaojing孝经. (2007). Beijing: Shoudu Shifan Daxue Chubanshe.
• Xu, Keqian. (2010). “Chinese Dao and Western Truth: A Comparative and Dynamic Perspective”. Asian Social Science 6/2: 42-49.
• Xu, Xusheng. (1985). Zhongguo Gushi De Chuanshuo Shidai 中国古史的传说时代, Beijing: Wenwu Chubanshe.
• Xunzi 荀子. (1999). Changsha: Hunan Renmin Chubanshe.
• Yijing易经. (1993). Changsha: Hunan People’s Press.
• Zhongyong 中庸. (2003).Taipei: Sishu Duben, Sanmin Shuju.
• Zhuangzi 庄子. (1999). Changsha: Hunan Renmin Chubanshe.