Öz
14-15 yaş grubu, kimlik
gelişiminin önemli olduğu dönemlerden biridir. Bireyler bu dönemde kendini
gösterebilmek için kitle iletişim araçlarının etkisiyle popüler olarak
nitelendirilen kişiler ya da fikirlerle kendilerini özdeşleştirirler.
Değerlerine sahip çıkabilen bir nesil yetişmesi ve kimlik gelişiminin doğru bir
şekilde tamamlanabilmesi için onlara özdeşleşebilecekleri, rol model olacak
güçlü karakterlerin anlatılması önem arz etmektedir. Bu bağlamdan hareketle araştırmada,
ergenlik döneminin başında olan çocukların değerler açısından rol model olan
şahsiyetlerin hayatlarını öğrenmeleri ve kendilerini bu şahsiyetlerle
özdeşleştirmelerinin mümkün olup olmadığı Hz. Muhammed (sav) örneği ile
araştırılmıştır. Bu nedenle değer eğitiminde örnek bir kişilik olarak Hz. Muhammed’in
(sav) karşılaştığı problemler karşısında
nasıl davranışlar sergilediğine ilişkin ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin
düzeyine uygun, 8 etkinlik geliştirilmiştir. Çalışma 3 hafta boyunca, 8. sınıfa
geçen, 23 öğrenciyle yürütülmüştür. Nitel araştırma yöntemlerinden eylem
araştırması deseniyle yürütülen çalışmada veriler; görüşme, doküman ve araştırmacının
katılımcı gözlemleriyle elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ile
incelenmiştir. Araştırma sonucunda çocukların yaşadıkları sorunlar karşında
sergiledikleri barışçıl olmayan çözümlerin, Hz. Muhammed’in (sav) şahsiyeti
bağlamında değerlendirildiğinde barışçıl çözümlere dönüştüğü tespit edilmiştir.
Ayrıca etkinliklerden sonra Hz. Muhammed (sav) için söylenen Allah’ın kulu,
Müslümanlığı öğreten, Kuranı Kerim, peygamber gibi çağrışımlar; hoşgörü,
cesaret, saygı, güvenilir olma, barışsever (uzlaşmacı) gibi pek çok değeri
içeren söylemlere dönüşmüştür.
Anahtar Kelimeler
Değer Eğitimi Kimlik Gelişimi Özdeşleşme Hz. Muhammed (sav) Ergenlik Dönemi
Kaynakça
- Aktepe,V., Cepheci, E., Irmak, S., Palaz, Ş. (2017). Hayat bilgisi dersinde kavram öğretimi ve kavram öğretiminde kullanılabilecek teknikler üzerine kuramsal bir çalışma. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 3, 33-50.
- Aksoy, N. (2003). Eylem araştırması: eğitimsel uygulamaları iyileştirme ve değiştirmede kullanılacak bir yöntem. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 36, 474-489.
- Arslan, A. (2017). Hz. Peygamberin (sav) örnekliğinde “güven ve sadakat” a dayalı toplumsal ahlak. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4, 1-17.
- Çağlar, A. (2005). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi. M. Sevinç, (Ed.), Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar 2, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları
- Çakan, İ.L., Solmaz, M. (2014). Kuran-ı Kerim’e göre peygamberler ve tevhid mücadelesi. İstanbul: Ensar Yayıncılık
- Çamdibi, M. (1989). Din eğitimine giriş. İstanbul: MÜİF Yayıncılık Diyanet İşleri Başkanlığı. (2011). Kuran-ı Kerim meali (12. Baskı). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
- Erdoğan, F., Uysal, H.T., Saki, E., ALTIN, A. (2015). Televizyon eğilimi, özdeşleşme ve medya okuryazarlığı kavramlarının ilişkilendirilmesi: er¬genlik dönemindeki çocuklara yönelik bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8, 846-860.
- Eskiler, E., Altunışık, R. (2017). Rol model alma davranışının pozitif sözlü iletişim ve satın alma niyeti üzerine etkisinde marka bağlılığının aracılık rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB, 17, 687- 696
- Güler A., Halıcıoğlu M.B., Taşğın S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Hökelekli, H. (2009). Çocuk, genç, aile psikolojisi ve din. İstanbul: Dem Yayınları.
- Hökelekli, H. (2013). Ailede, okulda, toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları
- İbn Hişam. (1971). Hz. Muhammed’in hayatı. (Çev. İzzet Hasan ve Neşet Çağatay). Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları
- Kaymakcan, R., Meydan, H. (2014). Ahlak ve değerler eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları.
- Kılavuz, M.A. (2002). Ergenlerde özdeşleşme ve din eğitimi. H. Hökelekli (Ed.), Gençlik, din ve değerler psikolojisi (s. 209-254) içinde. Ankara: Ankara Okulu
- Köknel, Ö. (1979). Cumhuriyet gençliği ve sorunları. İstanbul: Cem Yayınları
- Köylü, M. (2013). Küresel ahlak eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları.
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). 8. Sınıf din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitabı. Ankara: Gizem Yayıncılık.
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2010). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. Ankara
- Müslim, B. H. (1993). Sahih-u müslim. İstanbul: Çağrı Yayınları
- Sarıçam, İ. (2006). Değerlerin hayata geçirilmesinde hz. peygamber: Güven örneği. Hz. peygamberin tebliğ metodu ışığında İslam’ın güncel sunumu 2003 yılı kutlu doğum sempozyumu tebliğ ve müzakereleri. Ankara: Tür¬kiye Diyanet Vakfı Yayınları
- Sarıçam, İ. (2011). Hz. Muhammed ve evrensel mesajı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
- Senemoğlu, N. (2012). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Tarhan, N. (2016). Değerler psikolojisi ve insan (9. Baskı). İstanbul: Timaş Yayınları.
- URL 1- http://www.hurriyet.com.tr/gundem/mavi-balinada-olum-zinciri-40ta-elini-kes-50de-intihar-et-emri-40749744 Erişim: 02 Ocak 2017
- URL 2-http://www.milliyet.com.tr/izmir-de-okul-mudurunun-oldurulmesi-van-yerelhaber-2473920 Erişim: 02 Ocak 2017
- URL 3- http://www.hurriyet.com.tr/vicdansiz-surucu-otizmli-cocuga-carpip-kacti-40578421 Erişim: 02 Ocak 2017
- Yaman, E. (2014). Değerler eğitimi (3. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Yavuzer, H. (1982). Çocuk ve suç. İstanbul: Altın Kitaplar.
- Yıldırım, A.; Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
Öz
In this study, it was
investigated whether it is possible for children in early adolescence to look up to, to learn from, the lives of individuals who are role models in terms
of values and whether they identify themselves with these personalities. So our
research was based on the example of the
Prophet Mohammad (pbuh). For this reason, 8 activities were developed in
accordance with the 8th grade level students,
these activities designed to show how The Prophet Muhammad as an epitome of value education behave in the face of the
problems. The study was carried out with 23 students in 8th grade for 3 weeks. Qualitative
research methods is applied with a form of action research. The data were
obtained through interviews, documents and participant observations. The data
were analyzed by content analysis. The study found that, the non-peaceful
solutions that the children exhibit previously in the face of the problems
turned into peaceful solutions when it was evaluated in the context of Muhammad's
personality. Also after these activities, connotations of concepts like; the servant of God, teaching
Islam, the Holy Quran, and Prophet Muhammad was evolved into discourses such as
tolerance, courage, respect, trustworthiness, and peace-loving.
Anahtar Kelimeler
Values Education Prophet Muhammad Identification Development Identify Adolescence period
Kaynakça
- Aktepe,V., Cepheci, E., Irmak, S., Palaz, Ş. (2017). Hayat bilgisi dersinde kavram öğretimi ve kavram öğretiminde kullanılabilecek teknikler üzerine kuramsal bir çalışma. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 3, 33-50.
- Aksoy, N. (2003). Eylem araştırması: eğitimsel uygulamaları iyileştirme ve değiştirmede kullanılacak bir yöntem. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 36, 474-489.
- Arslan, A. (2017). Hz. Peygamberin (sav) örnekliğinde “güven ve sadakat” a dayalı toplumsal ahlak. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4, 1-17.
- Çağlar, A. (2005). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi. M. Sevinç, (Ed.), Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar 2, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları
- Çakan, İ.L., Solmaz, M. (2014). Kuran-ı Kerim’e göre peygamberler ve tevhid mücadelesi. İstanbul: Ensar Yayıncılık
- Çamdibi, M. (1989). Din eğitimine giriş. İstanbul: MÜİF Yayıncılık Diyanet İşleri Başkanlığı. (2011). Kuran-ı Kerim meali (12. Baskı). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
- Erdoğan, F., Uysal, H.T., Saki, E., ALTIN, A. (2015). Televizyon eğilimi, özdeşleşme ve medya okuryazarlığı kavramlarının ilişkilendirilmesi: er¬genlik dönemindeki çocuklara yönelik bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8, 846-860.
- Eskiler, E., Altunışık, R. (2017). Rol model alma davranışının pozitif sözlü iletişim ve satın alma niyeti üzerine etkisinde marka bağlılığının aracılık rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB, 17, 687- 696
- Güler A., Halıcıoğlu M.B., Taşğın S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Hökelekli, H. (2009). Çocuk, genç, aile psikolojisi ve din. İstanbul: Dem Yayınları.
- Hökelekli, H. (2013). Ailede, okulda, toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları
- İbn Hişam. (1971). Hz. Muhammed’in hayatı. (Çev. İzzet Hasan ve Neşet Çağatay). Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları
- Kaymakcan, R., Meydan, H. (2014). Ahlak ve değerler eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları.
- Kılavuz, M.A. (2002). Ergenlerde özdeşleşme ve din eğitimi. H. Hökelekli (Ed.), Gençlik, din ve değerler psikolojisi (s. 209-254) içinde. Ankara: Ankara Okulu
- Köknel, Ö. (1979). Cumhuriyet gençliği ve sorunları. İstanbul: Cem Yayınları
- Köylü, M. (2013). Küresel ahlak eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları.
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). 8. Sınıf din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitabı. Ankara: Gizem Yayıncılık.
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2010). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. Ankara
- Müslim, B. H. (1993). Sahih-u müslim. İstanbul: Çağrı Yayınları
- Sarıçam, İ. (2006). Değerlerin hayata geçirilmesinde hz. peygamber: Güven örneği. Hz. peygamberin tebliğ metodu ışığında İslam’ın güncel sunumu 2003 yılı kutlu doğum sempozyumu tebliğ ve müzakereleri. Ankara: Tür¬kiye Diyanet Vakfı Yayınları
- Sarıçam, İ. (2011). Hz. Muhammed ve evrensel mesajı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
- Senemoğlu, N. (2012). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Tarhan, N. (2016). Değerler psikolojisi ve insan (9. Baskı). İstanbul: Timaş Yayınları.
- URL 1- http://www.hurriyet.com.tr/gundem/mavi-balinada-olum-zinciri-40ta-elini-kes-50de-intihar-et-emri-40749744 Erişim: 02 Ocak 2017
- URL 2-http://www.milliyet.com.tr/izmir-de-okul-mudurunun-oldurulmesi-van-yerelhaber-2473920 Erişim: 02 Ocak 2017
- URL 3- http://www.hurriyet.com.tr/vicdansiz-surucu-otizmli-cocuga-carpip-kacti-40578421 Erişim: 02 Ocak 2017
- Yaman, E. (2014). Değerler eğitimi (3. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Yavuzer, H. (1982). Çocuk ve suç. İstanbul: Altın Kitaplar.
- Yıldırım, A.; Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Eğitim Üzerine Çalışmalar |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 17 Sayı: 37 |
