Din Eğitimine Gadameryan Bir Bakış

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 39, 415 - 445, 25.06.2020

Hatice Fakioğlu Bağcı

https://doi.org/10.34234/ded.708961

Öz

Bu çalışma, bir
faaliyet ve disiplin olarak Din Eğitimi’ni Alman filozof Hans Georg-Gadamer’in
bakış açısıyla analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda Gadamer’in
felsefi hermenötiği ve eğitim görüşü incelenmiştir. Bu incelemede onun
metafiziği önemsediği ve dinin insan yaşamında önemli olduğuna dair fikirleri
olduğu, insanın eğitimine dair özgün sayılabilecek farklı bakış açılarına sahip
olduğu görülmüştür. Bu nedenlerden ötürü, onun felsefi hermenötiğinin ve eğitim
görüşünün din eğitiminin felsefi arka planını oluşturmada işlevsel olacağı düşünülmüştür.
Bu noktadan hareketle biri din eğitimin bir faaliyet oluşu, diğeri onun bir
disiplin oluşuyla ilgili olmak üzere iki probleme Gadameryan bir bakışla çözüm
bulunmaya çalışılmıştır. Birinci problem, din eğitimi ve din öğretimi
kavramlarının anlamları konusundaki belirsizlik ve bu belirsizliğe bağlı olarak
çoğu zaman din eğitiminin, din öğretimine indirgenmesi sorunudur. Bununla
ilgili olarak din eğitimi ve din öğretimi kavramlarına açıklık getirilmiş ve
Gadamer’in eğitimle ilgili görüşlerinden hareketle din eğitiminin insanın
bireysel tecrübeleriyle şekillenen bir öz eğitim olabilme imkanından söz
edilmiştir. İkinci problem ise bir disiplin olarak Din Eğitimi’nin bilimler
arasındaki konumunun net olmayışı ve buna bağlı olarak bu alanın araştırma yönteminin
yeterince açık olmamasıdır. Bu problemin çözümüne yönelik olarak da Gadamer’in
insan bilimleriyle (Geisteswissenschaften) ilgili fikirlerinden yola çıkarak
Din Eğitimi disiplininin insan bilimlerinden kabul edilebileceği ve araştırma
yönteminin objektif olamayacağı ileri sürülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Din eğitimi faaliyet, Din Eğitimi disiplini, Hans-Georg Gadamer

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK- BİDEB

Proje Numarası

2016 Yılı 2214-A Yurt Dışı Araştırma Burs Programı (Doktora öğrencileri için) 1. Dönem

Teşekkür

TÜBİTAK- BİDEB

Gadamerian View on Religious Education

Öz

This
study analyses religious education as a practice and discipline from the
perspective of German philosopher Hans Georg-Gadamer. It begins with an exploration
of Gadamer's philosophical hermeneutics and his educational perspective. It
highlights the fact that Gadamer takes metaphsics seriously in terms of the
relevance of religion for human life, and has different perspectives on
education. His views are employed here as a philosophical basis for religious
education. There are two problems for which a Gadamerian perspective can offer
answers: The first problem is the uncertainty about the meanings of the notions
of religious education and religious teaching. The relegation of religious
education to religious teaching is a common problem. That is why, the
discussion proceeds with the clarification of these concepts and the
possibility of religious education being conceived as self-education shaped
by individual experiences. The second problem is that the status of religious
education among sciences as a discipline and its research methods are not
crystallized. In the way of a solution to this problem and, based on Gadamer's
ideas about human sciences (Geisteswissenschaften), this analysis
suggests that religious education can be accepted as part of human sciences and
as such its research methods cannot be objective.

Anahtar Kelimeler

Religious education as practice, Religious Education as discipline, Hans-Georg Gadamer

Proje Numarası

2016 Yılı 2214-A Yurt Dışı Araştırma Burs Programı (Doktora öğrencileri için) 1. Dönem

Kaynakça

• Altaş, N. ve Arıcı, İ. (2012). Din eğitiminin bilimselleşme süreci. M. Köylü ve N. Altaş (Ed.). Din eğitimi içinde (s.40-69). Ankara: Gündüz Yayınları.
• Arslan, H. ve Yavuzcan, İ. (2008). Türkçede Gadamer’e önsöz, Hakikat ve yöntem, C.1 içinde (s. 11-24). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Aydın, M. Ş. (2017). Din eğitimi bilimi. Kayseri: Kimlik Yayınları.
• Ayhan, H. (1997). Din eğitimi ve öğretimi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Bilgin, B. (1988). Eğitim bilimi ve din eğitimi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Birand, K. (1960). Mânevi ilimler metodu olarak anlama. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Çubukçu, A. (2013). Türkiye’de rejim ve pozitivizm, Pozitivizm: Bilim-felsefe içinde (s.13-22). İstanbul: Doğa Basın Yayın.
• Dilthey, W. (2012). Hermeneutik ve tin bilimleri (D. Özlem, Çev.). İstanbul: Notos Kitap Yayınevi.
• Gadamer, H. G. (1975). Truth and method. New York: The Seabury Press.
• Gadamer, H. G. (1976). Philosophical hermeneutics (Translated and Edited by, D. E. Linge). Berkeley: University of California Press.
• Gadamer, H. G. (1977). On the scope and function of hermeneutical reflection, In D. E. Linge (Trans. and Ed.). Philosophical hermeneutics (s.18-43). Berkeley: University of California Press.
• Gadamer, H. G. (1979). The Problem of historical consciousness, In Paul Rabinow and William M. Sullivan (Ed.) Interpretive social science: A reader (s.103-160). Berkeley: University of California Press.
• Gadamer, H. G. (1999). Reflections on the relation of religion and science, In Joel Weinsheimer (Trans.) Hermeneutics, religion, and ethics (s.119-127). New Haven: Yale University Press.
• Gadamer, H. G. (2001). Education is self-education. Journal of Philosophy of Education, 35(4), 529-538.
• Gadamer, H. G. (2002). Hermeneutik problemin evrenselliği, Hüsamettin Arslan (Der. ve Çev.), Hermeneutik ve hümaniter disiplinler içinde (s. 61-72). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Gadamer, H. G. (2004). Bir pratik felsefe olarak hermenötik, (Medeni Beyaztaş, Der. ve Çev.). Hakikat nedir? Felsefi fragmanlar: Gadamer-Heidegger-Adorno-Dilthey içinde (s. 87-110). İstanbul: Efkar Yayınları.
• Gadamer, H. G. (2008). Hakikat ve yöntem (H. Arslan ve İ. Yavuzcan, Çev.). C.1. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Gadamer, H. G. (2009). Hakikat ve yöntem (H. Arslan ve İ. Yavuzcan, Çev.). C.2. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Gadamer, H. G. (2010). Metin sorunları, Richard Kearney, Çağdaş filozoflarla söyleşiler-kıta felsefesi tartışmaları içinde (s. 195-223). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Grondin, J. (1995). Sources of hermeneutics, Albany: State University of New York Press.
• Kılıç, R. (1999). Din öğretimini temellendirme problemi, Dinî Araştırmalar, 1(3), 205-212.
• Mehmedoğlu, Y. (2018a). İslam düşünce geleneğinden günümüzde bir din eğitimi felsefesi oluşturmak, Ders Notları, Erişim adresi: https://dosya.co/n7faztj0qufg/İslam_Düşünce_Geleneğinden_Günümüzde_Bir_Din_Eğitimi_Oluşturmak.pdf.html
• Mehmedoğlu, Y. (2018b). Bir anlama imkânı olarak din ve din eğitimi, Ders Notları, Erişim adresi: https://dosya.co/kesmkoqwjpy5/Bir_Anlama_İmkânı_Olarak_Din_ve_Din_Eğitimi.pdf.html
• Neuman, W. L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri-nitel ve nicel yaklaşımlar, C.1 (S. Özge, Çev.). Ankara: Yayın Odası.
• Öner, N. (1995). Öğretim ve eğitime bir bakış, Felsefe Yolunda Düşünceler içinde (s. 193-196). İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Özlem, D. (2013). Felsefe ve doğa bilimleri. İstanbul: Notos Kitap.
• Selçuk, M. (2000). Din öğretiminin kuramsal temelleri, Din öğretiminde yeni yaklaşımlar içinde (s. 11-20). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Tosun, C. (2005). Din eğitimi bilimine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Ülken, H. Z. (2013). Eğitim felsefesi. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Wallerstein, I. (2003). Yirmibirinci yüzyılda sosyal bilimler (UNESCO dünya sosyal bilimler raporu-1999), Ender Abadoğlu (Çev.), Yeni bir sosyal bilim için içinde (s.75-92). İstanbul: Aram Yayıncılık.
• Yavuz, K. (1998). Günümüzde din eğitimi. Adana: Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.