Abandonment of Seafarers with Regard to Human Rights at Sea

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 311 - 391, 31.05.2021

İzel Varan Samut

Öz

It is very common for seafarers to be abandoned by their shipowners. The abandonment occurs when the seafarers are to be left without paying their repatriation expenses, wages, and expenses of the necessary maintenance and support by the shipowner. The reason why the abandonment is a problem is that the shipowner could not be reached as respondent during the abandonment, and the seafarers are left without even their basic needs thus the human rights violations happen.
Although, 2014 Amendments to the Maritime Labor Convention 2006 (MLC 2006) regulates the abandonment of the seafarers, it is only the context of providing financial security that is covered unpaid wages, repatriation costs and expenses which may be occurred during the process to those seafarers who are abandoned. The economic consequences of the abandonment of the seafarers has been regulated even though it covers very limited expenses. However, as the abandonment period expended the human rights violations such as right to food, right to health, right to wage, right to work and even the right to life and the non - pecuniary damages occur and there seems to be a lack of regulation and implementation in basic and human aspects. The reason for this is that the concept of human rights at sea has not developed yet. With this paper, the concept of human rights at sea is examined in the scope of the abandonment of the seafarers and it is aimed to raise an awareness of the human rights violations in the abandonment cases.

Anahtar Kelimeler

Maritime Law, Maritime Labour Law, Abandonment of the Seafarers, Human Rights, Violations

Denizde İnsan Hakları Bağlamında Gemi Adamının Terki

Öz

Gemi adamlarının donatanları tarafından terk edilmeleriyle çok sık karşılaşılmaktadır. Terk, gemi adamlarının donatanları tarafından ülkelerine gönderilme masrafları karşılanmadan, ücretleri ödenmeden, gerekli bakım ve destekten yoksun bir şekilde bırakılmalarıdır. Terkin sorun teşkil etmesinin nedeni, çoğu zaman temel ihtiyaçları dahi karşılanmadan bırakılan gemi adamlarının karşılarında muhatap olarak donatanı bulamamalarının yanında, bu süreçte yaşanılan insan hakları ihlalleridir.
2006 tarihli Deniz İş Konvansiyonu’nun (MLC 2006) 2014 tarihli Değişiklikleri ile gemi adamının terki bağlayıcı olarak ele alınmışsa da konu sadece donatan tarafından ödenmeyen ücretlerin, gemi adamının ülkesine gönderilme masraflarının ve bu süreçte ortaya çıkabilecek giderlerin belirli bir tutarının mali güvence sisteminden karşılanması noktasında ele alınmaktadır. Terkin salt ekonomik sonuçları, söz konusu mali güvence sistemiyle sınırlı olsa da düzenlenmiştir. Ancak gemi adamlarının terk süresi uzadıkça ortaya çıkan beslenme hakkı, sağlık hakkı, ücret hakkı, çalışma hakkı ve hatta yaşam hakkı ihlalleri ile gemi adamlarının terk süresindeki manevi kayıpları gibi bazı temel ve insani noktalarda bir düzenleme ve uygulama eksikliğinin olduğu görülmektedir. Bu durumun sebebi denizde insan hakları kavramının gelişmemiş olmasıdır. Bu çalışma ile denizde insan hakları kavramı gemi adamının terki özelinde ele alınmış olup yaşanılan ihlallere yönelik en azından bir farkındalık yaratılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Deniz Hukuku, Deniz İş Hukuku, Gemi Adamının Terki, İnsan Hakları, İhlaller

Kaynakça

• 1978 Gemi Adamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Tutma Standartları Hakkında Sözleşme (Bkz. 29/04/1989 tarihli ve 20152 sayılı RG).
• ILO’nun 29 sayılı Cebri veya Mecburi Çalıştırma Yasağı Hakkında Çalışma Sözleşmesi (23/06/1998 tarihli ve 23381 sayılı RG).
• BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme (11/08/2003 tarihli ve 25196 sayılı RG).
• BM Deniz Hukuku Sözleşmesi <https://www.un.org/depts/los/convention _agreements/texts/unclos/unclos_e.pdf> et. 10/10/2020.
• BM Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme (21/07/2003 tarihli ve 25175 sayılı RG).
• ILO’nun 95 sayılı Ücretin Korunması Hakkında Sözleşmesi (28/10/1960 tarihli ve 10641 sayılı RG).
• ILO’nun 26 sayılı Asgari Ücret Tespit Usulleri İhdasına İlişkin Sözleşmesi (02/09/1974 tarihli ve 14994 sayılı RG).
• BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (11/08/2003 tarih ve 25196 sayılı RG).
• Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (19/03/1954 tarihli ve 8662 sayılı RG).
• Avrupa Sosyal Şartı (09/04/2007 tarihli ve 26488 sayılı RG).
• 2006 tarihli Deniz İş Konvansiyonu (25/03/2017 tarihli ve 30018 sayılı RG).
• 854 sayılı Deniz İş Kanunu (Bkz. 29/04/1967 tarihli ve 12586 sayılı RG)
• <https://www.ilo.org/dyn/seafarers/seafarersBrowse.list?p_lang=en> et. 02/06/2020.
• <https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:R085>> et. 20/10/2020
• <https://www.maritime-executive.com/article/fifteen-seafarers-abandoned-on-ship-without-rudder> et. 02/06/2020.
• <https://www.marineinsight.com/shipping-news/human-rights-sea-reveals-case-seafarer-abuse-uae-flagged-vessel/> et. 20/05/2020
• <https://www.offshore-energy.biz/hras-8-seafarers-abandoned-off-namibia-suffering-from-serious-mental-health-issues/> et. 27/05/2020.
• <http://www.ics-shipping.org/shipping-facts/shipping-and-world-trade/global-supply-and-demand-for-seafarers> et. 02/06/2020.
• <https://www.ilo.org/global/about-the-ilo/lang-- en/index.htm >-et. 16/04/2020.
• <https://www.theguardian.com/global-development/2019/apr/12/ abandoned- at-sea-the-crews-cast-adrift-without-food-fuel-or-pay> et. 27/05/2020.
• ILO’nun 85 sayılı Ücretin Korunması Hakkında Tavsiye Kararı
• IMO A.930(22) sayılı Rehber Kuralları, <https://seafarersrights. org/wp-content/uploads/2014/11/INTERNATIONAL_TREATY_ IMO-ILO-RESOLUTION A.930.22 _2001 _ EN .pdf> et. 15/10/2020.
• Acar, S.: Gemi Adamı Talepleri, İstanbul 2012.
• Aydın, U.: İş Hukukunda İşçinin Kişilik Hakları, Eskişehir 2002.
• Bedük, M. N.: Deniz İş Sözleşmesi, Bursa 2012.
• Çelik, N. - Caniklioğlu, N. - Canbolat, T.: İş Hukuku Dersleri, B. 30, İstanbul 2017.
• Ekonomi, M.: İş Hukuku-Ferdi İş Hukuku, C.I, B.3, 1987 İstanbul.
• Evren, Ö. K.: İş Hukukunda Ücret ve Uygulaması, Ankara 2007.
• Eyrenci, Ö. - Taşkent, S. - Ulucan, D.: Bireysel İş Hukuku, B. 8, İstanbul 2017.
• Gemalmaz, M. S.: Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş, İstanbul 2005.
• Gözler, K.: İnsan Hakları Hukuku, B.2, Bursa 2018.
• Kar, B.: İçtihatları ve Mevzuatı ile Deniz İş Hukuku, Ankara 2011.
• Koç, Y.: Türkiye-ILO İlişkileri, C. XLIV, Türk-İş Eğitim Yayınları, Ankara 2000.
• Mollamahmutoğlu, H.-Astarlı, M.-Baysal, U.: İş Hukuku Ders Kitabı, C. I, B. 2, Ankara 2018.
• Sumner, C.: Reports of Cases Argued and Determined in the Curcuit Court of the United States for the First Circuit, C. II, Boston 1837.
• Süzek, S.: İş Hukuku, B. 16, İstanbul 2018.
• Tezcan, D. - Sancakdar, S. - Erdem, M. R. - Önok, R. M.: İnsan Hakları El Kitabı, B.8, Ankara 2019.
• Kocabaş, S.: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Taraf Devletlere Yüklediği Pozitif Yükümlülükler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Isparta 2009.
• Santos, L. U. D.: Law and Policy Perspectives of Seafarers’ Claims, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, World Maritime University Dissertations, Malmö 2008.
• Acu, C.: “Ücret Hakkı ve Ücretin Korunması”, s. 3-35, <https://www.academia.edu/9464033/ÜCRET _ HAKKI _ VE_ ÜCRETİN_ KORUNMASI>, et. 20/10/2020.
• Aksoy, S.: “Gemi Adamının Manevi Tazminat Alacağı Gemi Alacaklısı Hakkı Bahşeder Mi?”, Prof. Dr. Sabih Arkan’a Armağan, İstanbul 2019, s. 115-129.
• Arda, F: “Ücret Hakkının Korunması”, Ankara Barosu Dergisi, 1975, S. 3, s. 368-386.
• Carey, L.: “The Maritime Labour Convention, 2006: The Seafarer and the Fisher”, Austl. & N.Z. Mar. L. J., 2017, C. XXXI, s. 14-36.
• Güzeloğlu, T.: “Küresel Gıda Krizi ve Beslenme Hakkı, TBB Dergisi, 2009, S. 80, s. 299-314.
• Link, P.: “One Small Step for the United States, May Be One Giant Leap for Seafarers’ Rights”, Hofstra Lab. & Emp. L. J., 2015, C. XXXIII, S. 1, s. 167-205.
• Marguenaud, J. P.: “İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinde Sosyal Hakların Korunması ve Sözleşme’nin Geniş Yorumu”, (Ed.) Kaboğlu, İ.: Anayasal Sosyal Haklar, İstanbul 2012.
• Megret, F.: “Nature of Obligations”, International Human Rights Law (Ed. Moeckli, D.-Shah, S.-Sivakumaran, S.-Harris, D. J.), 2018, B.3, s. 96-138.
• Metin, B.: “Sağlık Hakkı”, Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2017, C. IV, S.1, s. 46-50.
• Sunay, R.: “İnsan Haklarının Yatay Etkisi ve Devletin Sorumluluğu”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2015, C. XXIII, S. 1, s. 9-52.
• Şen, M.: “İnsan Hakları Bağlamında Çalışma Hakkı”, Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan, İstanbul 2014, s. 143-162.
• Uslu, F.-Özdemir, A.: “Yaşama Hakkı Bağlamında Denizlerde Geri Gönderilmeme (Non-Refoulement) İlkesi”, Ombdusman Akademik, 2017, S. 6, s. 49-78.
• Zengin, N.: “Sağlık Hakkı ve Sağlık Hizmetlerinin Sunumu”, Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 2010, C. I, S. 1, s. 44-52.