Yatar Gövdeli Demiryolu Araç Teknolojisi ve Türkiye

Yıl 2020, Sayı: 12, 73 - 82, 31.07.2020

Fatih Yıldızhan

https://doi.org/10.47072/demiryolu.734731

Cited By: 1

Öz

Türkiye’de Cumhuriyet’in ilk yıllarında demiryolunun yolcu taşımacılığındaki payı % 42, yük taşımacılığında payı %68 iken, yapılan karayolu ağırlıklı yatırımlar sebebiyle 2003 yılında demiryolunun yolcu taşımacılığında payı %2,7'ye, yük taşımacılığında payı %5,1'e düşmüştür. 2003 yılından itibaren yüksek hızlı tren (YHT) projeleriyle demiryolu için yeni dönem başlamış ve 1213 km YHT hattı tamamlanmıştır. YHT hatlarının uzun sürede tamamlanması, bütün güzergâhlarda uygulanabilir olmaması, maliyetlerinin yüksek olması ve 2019 yılına gelindiğinde Türkiye’de demiryolunun yolcu ve yük taşımacılığındaki payının azalması, TCDD tarafından hazırlanan 2019-2023 stratejik planında konvansiyonel hatların hizmetlerinin geliştirilmesinin hedeflenmesi, dünya üzerinde birçok örneği olan yatar gövdeli demiryolu araç teknolojisinin Türkiye’de uygulanabilirliğini akla getirmiştir. Sahip olduğu eğilme teknolojisi sayesinde yatay kurplarda 8°’ye kadar eğilebilmesiyle %20-25 daha hızlı hizmet veren yatar gövdeli demiryolu araç teknolojisi birçok ülkede uzun yıllardır kullanılmaktadır. Yüksek maliyetli altyapı ve üstyapı değişikliği gerektirmeden sadece hat üzerinde bazı iyileştirmelerle bu teknoloji kullanılabilir. Bu teknoloji Türkiye’de konvansiyonel hatlara düşük yatırım maliyetleriyle kısa sürede uygulanabilir. Yapılan hesaplamalara göre Türkiye’de uygulanması durumunda demiryolunun yolcu taşımacılığındaki hedeflerine katkıda bulunabileceği ve ulusal ekonomiye ciddi faydalar sağlayabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yolcu taşımacılığı, Demiryolu, Yatar gövdeli demiryolu aracı

Tilting Train Technology and Turkey

Öz

The share in the republic's railway passenger transport in the early years in Turkey 42%, while its share in freight transportation was 68%, in 2003, the share of passenger rail 2.7%, the share of freight transport has fallen to 5.1%, due to highway investments. Since 2003, a new period for the railway has started with the high-speed rail (HSR) projects and the 1213 km HSR line has been completed. Completion of HSR lines in a long time, not applicable on all routes, high costs and reduction of the share of rail passenger and freight transport in Turkey when it comes to 2019, aiming to improve the services of conventional lines in the 2019-2023 strategic plan prepared by TCDD, the applicability of the tilting train technology which has many examples around the world came to mind in Turkey. Thanks to its tilting technology, it can be tilted up to 8° in horizontal curves and it provides 20-25% faster service, this technology has been used for many years. This technology can only be used with some improvements on the line without requiring costly infrastructure and superstructure changes. In Turkey, this technology can be applied to conventional lines in a short time with low investment costs. According to calculations, in case of implementation of the tilting technology in Turkey could contribute to the objectives of rail passenger transport and is expected to provide substantial benefits to the national economy.

Anahtar Kelimeler

Passenger transportation, Railway, Tilting train

Kaynakça

• [1] F. Yıldızhan, “Monoray sisteminin Eskişehirde uygulanabilirliğinin araştırılması,” Yüksek lisans tezi, İnşaat mühendisliği bölümü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, 2019.
• [2] H. Aydemir, “Türkiye’nin ulaştırma politakaları çerçevesinde demiryolu ulaştırma sisteminin genel durumunun irdelenmesi ve geleceğine bakış,” Demiryolu Mühendisliği, no. 3, pp. 41-46, 2016.
• [3] N. Yayla, Karayolu Mühendisliği. İstanbul: Birsen Yayınevi, 2015.
• [4] Ş. Bilgiç ve M. Karacasu, Karayolu Mühendisliği. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, 2016.
• [5] M. Orhan, Karayolu-Demiryolu Mühendisliği. Ankara: Gazi Kitabevi, 2019.
• [6] M. Ç. Kızıltaş, Ülkemiz Ulaştırma Sistemi Üzerine Değerlendirmeler. İstanbul: Akıl Fikir Yayınları, 2016.
• [7] Y. Uğurlu, “Avrupa birliğinde demiryolları,” Demiryolu Mühendisliği, no. 7, pp. 37-44, 2018.
• [8] S. Yavuz, “Hızlı demiryolu aracı projelerine hız verilirken yük taşımacılığı ihmal ediliyor,” Demiryolu Mühendisliği, no. 4, pp. 27-29, 2016.
• [9] Ş. Bilgiç, “DEMİRYOLU,” 2017. [Çevrimiçi]. Available: http://web.ogu.edu.tr/Storage/akalin/Uploads/demiryolu-dersnotu-1-2017.pdf. [Erişildi: 11 April 2020].
• [10] İ. Pektaş, “Türkiye’de raylı ulaşım sistemlerinin gelişimi,” Demiryolu Mühendisliği, no. 5, pp. 81-82, 2017.
• [11] Darlington Borough Council and Stockton on Tees Borough Council., “The 1825 Stockton & Darlington Railway: Historic Environment Audit,” 2016. [Çevrimiçi]. Available: https://www.darlington.gov.uk/media/1944/2016-12-28-sdr-volume-1-significance management.pdf. [Erişildi: 08 June 2020].
• [12] TCDD, “İstatistik Yıllığı-TCDD,” 2014. [Çevrimiçi]. Available: http://www.tcdd.gov.tr/files/istatistik/20102014yillik.pdf. [Erişildi: 13 April 2020].
• [13] A. Kabasakal ve A. O. Solak, “Demiryolu ve karayolu ulaştırma sistemlerinin ekonomik etkinlik analizi,” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol. 10, no. 1, pp. 123-136, 2010.
• [14] TCDD, “İstatistik Yıllığı-TCDD,” 2019. [Çevrimiçi]. Available: http://www.tcddtasimacilik.gov.tr/uploads/images/Strateji/TCDD-T-2018-istatistik-yilligi.pdf. [Erişildi: 13 April 2020].
• [15] İ. Pektaş, “Ülkemizde raylı ulaşım sistemlerinin gelişimi ve arus,” Demiryolu Mühendisliği, no. 4, pp. 68-70, 2016.
• [16] TCDD, “2019-2023 Stratejik Plan,” 2019. [Çevrimiçi]. Available: http://www.tcddtasimacilik.gov.tr/uploads/images/Strateji/TCDD-Tasimacilik-2019-2023-Stratejik-Plan.pdf. [Erişildi: 08 June 2020].
• [17] Ç. Tabak, “Demiryolu ulaştırması ve emniyeti,” Demiryolu Mühendisliği, no. 3, pp. 24-26, 2016.
• [18] A. N. Yüce, “Ülkemizde planlanan, yapılmakta olan ve yapılan yüksek hızlı demiryolu hatlarının incelenmesi ve karşılaştırılması,” Yüksek lisans tezi, İnşaat mühendisliği bölümü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2015.
• [19] J. S. Kim, “Fatigue assessment of tilting bogie frame for Korean tilting train: Analysis and static tests,” Engineering Failure Analysis, vol 8, no. 13, pp. 1326-1337, 2006.
• [20] R. Luo, J. Zeng ve W. Zhang, “Pantograph Dynamics and Control of Tilting Train,” Proceedings of the 17th World Congress The International Federation of Automatic Control, Seoul, Korea, 2008, pp.8293-8298.
• [21] R. Persson, Tilting trains: Technology, benefits and motion sickness, Stockholm: Royal Institute of Technology (KTH) Aeronautical and Vehicle Engineering Rail Vehicles, 2008.
• [22] J. S. Kim ve N. P. Kim, “Evaluation of structural safety of a tilting bolster,” Engineering Failure Analysis, vol 1, no. 14, pp. 63-72, 2007.
• [23] Y. Özdemir, “Ray-tekerlek temasında temas parametrelerinin incelenmesi,” Demiryolu Mühendisliği, no. 11, pp. 1-13, 2020.
• [24] B. Transportation, “Intercity Transport, High-Speed Trainsets,” Bombardier Transportation, 2012. [Çevrimiçi]. Available: https://web.archive.org/web/20120515115623/http://www.traintesting.com/Acela_0029_Nov01_en.pdf [Erişildi: 8 April 2020].
• [25] H. L. Rho ve S. H. Han, “Running-time comparison of Tilting EMUs with Non-tilting trains on the Korean conventional railway, Jungang line,” The 21st International Conference on Magnetically Levitated Systems and Linear Drives, Daejeon, Korea, 2011.
• [26] J. Choi, “Prediction of displacement induced by tilting trains running on ballasted tracks through measurement of track impact factors,” Engineering Failure Analysis, no. 31, pp. 360-374, 2013.
• [27] B. Kufver ve R. Persson, “Tracks for tilting trains - A study within the Fast And Comfortable Trains (FACT) project,” 2013. [Çevrimiçi]. Available: http://www.railway-research.org/IMG/pdf/ps.2.9.pdf. [Erişildi: 8 April 2020].
• [28] T. Tadeusz ve K. Barbara, “The environmental impact of the vibration induced by the passage of trains at various speeds,” Procedia Engineering, no. 199, p. 2693–2698, 2017.
• [29] J. Förstberg, E. Andersson ve T. Ledın, “Influence of different conditions of tilt compensation on motion and motion-related discomfort in high speed trains,” Vehicle System Dynamics, no. 29, pp. 729-734, 2007.
• [30] O. Kılıç ve H. E. Beni, “Demiryollarında kapasite geliştirme,” Demiryolu Mühendisliği, no. 8, pp. 25-39, 2018.
• [31] Alstom, “Avelia Pendolino: A high-speed favourite,” Alstom, 2020. [Çevrimiçi]. Available: https://www.alstom.com/our-solutions/rolling-stock/avelia-pendolino-high-speed-favourite. [Erişildi: 20 April 2020].
• [32] Talgo, “Rolling Stock / High Speed / 250,” Talgo, 2020. [Çevrimiçi]. Available: https://www.talgo.com/en/rolling-stock/high-speed/250/. [Erişildi: 05 June 2020].