A Research On The Instrumental Role Of Risk Management Practices In The Impact Of Competitive Strategies On Business Performance

Yıl 2024, Sayı: 29, 1 - 20, 31.01.2024

Erkan Bay , Tuğba Karabulut

https://doi.org/10.58348/denetisim.1243112

Öz

Nowadays, due to the economic and political instability, technological developments, intense competitive environment and epidemics businesses are continuing their activities in an uncertain and complex environment. For this reason, businesses face various risks in order to ensure sustainability. Businesses, which operate in an uncertain and complex environment, can develop strategies that will contribute to their competitiveness by using appropriate risk management tools. Creating a strategy with appropriate risk management techniques will contribute to their competitiveness therefore will help to achieve performance goals.
This study aims to analyze the perspectives of ISO top and second 500 companies on competitive strategies, the motivations that enable the use of risk management techniques that can affect their competitiveness while creating a strategy and the extent to which they attach importance to these techniques and their impact on business performance at the final stage. The sample of the study consists of 515 responses received from ISO enterprises via a questionnaire. According to the findings, it positively affects competitive strategies and business performance. A positive relationship was found between competitive strategies and risk management scales, and it can be said that the relationship between risk management and business performance scales is significant. Partial mediation role effect of risk management practices on business performance has been found.

Anahtar Kelimeler

Strategic Management, Competitive Strategies, Risk Management, Business

Rekabet Stratejilerinin İşletme Performansı Üzerindeki Etkisinde Risk Yönetimi Uygulamalarının Aracı Rolüne Yönelik Bir Araştırma

Öz

İşletmeler faaliyetlerini günümüzde ekonomik ve politik istikrarsızlık, teknolojik gelişmeler, yoğun rekabet ortamı ve salgın hastalıklar gibi nedenlerle belirsiz ve karmaşık bir çevrede sürdürmektedirler. Bu nedenle işletmeler yaşamlarını sürdürebilmek için çeşitli risklerle karşı karşıya kalmaktadırlar. Belirsiz ve karmaşık bir çevrede faaliyet gösteren işletmeler, uygun risk yönetimi enstrümanları kullanarak rekabet güçlerine katkı sağlayacak stratejiler geliştirebilirler. İşletmeler kendilerine uygun risk yönetimi teknikleri ile strateji oluşturmaları rekabet güçlerine katkı sağlayacak bu da belirlemiş oldukları performans hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olacaktır.
Bu çalışma ISO ilk ve ikinci 500’de yer alan işletmelerinin rekabet stratejilerine bakış açılarını, strateji oluştururken rekabet güçlerini etkileyebilecek risk yönetimi tekniklerinin kullanımını sağlayan motivasyonlar ile bu teknikleri ne derece önemsediklerini ve nihai aşamada bunların işletme performansına etkisini analiz etmeyi amaçlamaktadır. ISO işletmelerinden anket yoluyla alınan 515 yanıt çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Bulgulara göre rekabet stratejileri ve işletme performansını olumlu yönde etkilemektedir. Rekabet stratejileri ve risk yönetimi ölçekleri arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuş olup risk yönetimi ve işletme performansı ölçekleri arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu söylenebilir. Risk yönetimi uygulamalarının işletme performansı üzerinde kısmi aracılık rolü etkisi bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Stratejik Yönetim, Rekabet Stratejileri, Risk Yönetimi, İşletme Performansı, Strategic Management, Competitive Strategies, Risk Management, Business

Kaynakça

• Ağca, V. (2009). Türk İmalat İşletmelerinde Çok Boyutlu Performans Değerleme (PD) Modellerine Dayalı Performans Göstergelerinin Kullanılabilirliliği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, Nisan, 51-66.
• Akan, N. B. (2008). Likidite Riski Ölçümü. Bankacılar Dergisi, 66, 66-81.
• Allen, S. (2013). Financial Risk Management (2 b.). Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Amberg, N., & Friberg, R. (2015). Derivatives, Operational Hedging and Access to Liquidity as Tools for Risk Management: Results from a Questionnaire. mimeo, Stockholm School of Economics, 1-35.
• Awin, E. (2018). Liquidity Risk and Its Determinants: A Study on Oil and Gas Industry in Tatneft. Munich Personal RePEc Archive, May 15th, 1-30.
• Bansal, A., Kauffman, R. J., Mark, R. M., & Peters, E. (1991). Financial Risk and Financial Risk Management Technology (Rmt): Issues And Advances. New York University, Stern School of Business, Center for Research on Information Systems, Inforrnation Systems Department, Working Paper Series, STERN IS-91-23.
• Barca, M., & Esen, Ş. (2012). Rekabet Avantajı Sağlama ve Sürdürmede Stratejik Yaklaşımlar. NWSA-Social Sciences, 7(2), 89-107.
• Barned, J. (2012). Guide to managing commodity risk. Victoria: CPA Australia Ltd.
• Bayyurt, N. (2007). İşletmelerde Performans Değerlendirmenin Önemi ve Performans Göstergeleri Arasındaki İlişkiler. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 53, 577-592.
• Betz, F. (2001). Executive Strategy: Strategic Management and Information Technology. New York: John Wiley & Sons, Inc.
• Butnariu, A., Luca, F.-A., & Apetrei, A. (2018). Mitigating Financial Risk By Using Hedging Strategies. SEA- Practical Application of Science, 6(16), 75-79.
• Carlton, T. (1999). Risk and Capital Management in Non-Financial Companies. ResearchGate, January, 83-107.
• Carton, R. B., & Hofer, C. W. (2006). Measuring Organizational Performance: Metrics for Entrepreneurship and Strategic Management Research. Cornwall: Edward Elgar Publishing Limited.
• Chisholm, A. M. (2004). Derivatives Demystified; Step-by-Step Guide to Forwards, Futures, Swaps and Options. West Sussex: John Wiley & Sons Ltd.
• Chui, M. (2012). Derivatives Markets, Products and Participants: an Overview. IFC Bulletin 35, 3-11.
• Clarke, C. J., & Varma, S. (1999). Strategic Risk Management: The New Competitive Edge. Long Range Planning, 32(4), 414-424.
• Çifçi, G., & Reis, G. (2020). Risk İştahı ile Piyasa Likiditesi Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 5(2), 389-403.
• Daft, R. L. (2010). Organization Theory and Design (10 b.). Mason, USA: South-Western, Cengage Learning.
• Dal, V., & Akçagün, E. (2012). Türk Hazır Giyim Sanayinin Uluslararası Pazarlarda Üstünlük Sağlaması İçin Rekabet Stratejisi Önerileri. İstanbul: İstanbul Sanayi Odası.
• David, F. R. (2011). Strategic Management: Concepts and Cases (13 b.). New Jersey: Pearson Education.
• Doğan, E. (2017, Aralık). Rekabet Stratejileri Perspektifinden Sürdürebilir Rekabet Üstünlüğü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(1), 163-178.
• Dunk, A. S. (2002). Product quality, environmental accounting and quality performance. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 15(5), 719-732.
• Elahi, E. (2010). How Risk Management Can Turn into Competitive Advantage. College of Management Working Papers and Repots, UMBCMWP 1447, June 9th, Boston: University of Massachusetts Boston.
• Frensidy, B., & Mardhaniaty, T. I. (2019). The Effect of Hedging with Financial Derivatives on Firm Value at Indonesia Stock Exchange. Economics and Finance in Indonesia, 65(1), 20-32.
• Godfrey, P. C., Lauria, E., Bugalla, J., & Narvaez, K. (2020). Strategic Risk Management: New Tools for Competitive Advantage in an Uncertain Age. Oakland: Berrett-Koehler Publishers, Inc.
• Gözen, A. (2018). Aile İşletmelerinde Aile Etkisi ve Örgütsel Ustalık Kavramlarının İşletme Performansı Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi (1 b.). İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Grünig, R., & Kühn, R. (2004). Process-Based Strategic Planning (3 b.). Berlin: Springer.
• Hestinoviana, V., & Handayani, S. R. (2013). The Influence Of Profitability, Solvability, Asset Growth, and Sales Growth Toward Firm Value. Jurnal Administrasi Bisnis, 4(1), 1-7.
• Hill, C. W. L., & Jones, G. R. (2012). Essentials of Strategic Management (3 b.). Mason, Ohio: South-Western, Cengage Learning.
• Hitt, M. A., Ireland, R. D., & Hoskisson, R. E. (2009). Strategic Management: Competitiveness & Globalization (8 b.). Mason, Ohio: South-Western Cengage Learning.
• Horcher, K. A. (2005). Essentials Of Financial Risk Management. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Hu, L.-t., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Islami, X., Naim, M., & Latkovikj, M. T. (2020). Linking Porter’s generic strategies to firm. Future Business Journal, 6(1), 1-15.
• Jeasakul, P. (2020). Considerations for Designing Temporary Liquidity Support to Businesses. IMF | Monetary and Capital Markets, May 8th, 1-9.
• Kapusuzoğlu, A., & Ceylan, N. B. (2018). Opsiyon Fiyatlama Teorisi. Ed. A. Gündoğdu. Finansın Temel Teorileri içinde, (ss. 195-225). Yayın No: 3712. İşletme Ekonomi Dizisi: 952. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Karaman, R. (2009). İşletmelerde Performans Ölçümünün Önemi ve Modern Bir Performans Ölçme Aracı Olarak Balanced Scorecard. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(16), 410-427.
• Kay, N. (2014). Competitive Strategy. Edinburgh: Edinburgh Business School, Heriot-Watt University.
• Kayalı, M. M., & Ünal, S. (2005). Piyasa Mikroyapısı, Finansal Varlıkların Likiditesi ve Fiyatların Oluşumu. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 1-14.
• Kennedy, R., Jamison, E., Simpson, J., Kumar, P., Kemp, A., Awate, K., & Manning, K. (2020). Strategic Management. Blacksburg: Pamplin College of Business, Virginia Tech Publishing.
• Ketchen, D., & Short, J. (2019). Mastering Strategic Management. The Open University of Hong Kong. Kiseleva, I. A., Karmanov, M. V., Korotkov, A. V., Kuznetsov, V. I., & Gasparian, M. S. (2018). Risk Management in Business: Concept, Types, Evaluation Criteria. Revista Espacios, 39(27), 18-35.
• Koppenhaver, G. D. (2010). Derivative Instruments:Forwards, Futures, Options, Swaps, and Structured Products. R. W. Kolb, & J. A. Overdahl (Ed.) (ss. 3-20) içinde Financial Derivatives: Pricing and Risk Management (3 b.). New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Marion, D. (2006). The Antecedent and Consequences of a Strategic Orientation that Leads to Organizational Structure Performance, and Competitive Advantage. Phd Thesis. Toledo: The University of Toledo.
• Moles, P. (2016). Financial Risk Management. Sources of Financial Risk and Risk Assessment. Edinburgh: Heriot-Watt University- Edinburgh Business School.
• Nandakumar, M., Ghobadian, A., & O'Regan, N. (2010). Business-level strategy and performance: The moderating effects. Management Decision, 48(6), 907-939.
• Nilsson, F., & Rapp, B. (2005). Understanding Competitive Advantage. The Importance of Strategic Congruence and Integrated Control. Berlin-Heidelberg-New York: Springer.
• Öncü, M. A., Bayat, M., Kethüda, Ö., & Zengin, E. (2015). Yenilik ve Müşteri Performansının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi: Orta Ölçekli Sanayi İşletmelerinde Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, XXXVII(I), 149-164.
• Paligorova, T., & Staskow, R. (2014). The Use of Financial Derivatives by Canadian Firms. The Bank of Canada Review, Autumn, 47-54.
• Paşaoğlu, D. (2013). Stratejik Değerleme ve Kontrol. C. Koparal, & A. N. Şakar (Dü) içinde, Stratejik Yönetim-II (s s. 118-138). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Porter, M. E. (1985). Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance. New York: The Free Press- Simon & Schuster Inc.
• Porter, M. E. (1996). What Is Strategy? Harvard Business Review, November -December, 37-55.
• Porter, M. E. (1998). Competitive Strategy:Techniques for Analyzing Industries and Competitors. New York: The Free Press.
• Porter, M. E. (2015). Rekabet Stratejisi: Sektör ve Rakip Analizi Teknikleri (3 b.). (G. Ulubilgen, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Putri, I., & Rahyuda, H. (2020, January). Effect of Capital Structure and Sales Growth on Firm Value with Profitability as Mediation. International Research Journal of Management, IT & Social Sciences, 7(1), 145-155.
• Ritson, N. (2011). Strategic Management. Neil Ritson & Ventus Puslishing ApS.
• Salazar, A. L., Soto, R. C., & Mosqueda, R. E. (2012). The Impact of Financial Decisions and Strategy on Small Business Competitiveness. Global Journal of Business Research, 6(2), 93-103.
• Satır, H., Kısakürek, M. M., & Yaşar, F. (2020). Likidite ve Finansal Performans Arasındaki İlişkinin Topsis Analiz Yöntemi İle Değerlendirilmesi: BİST Perakende Ticaret Sektöründe Bir Uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-15.
• Saunders, A., & Cornett, M. M. (2008). Financial Institutions Management: A Risk Management Approach (6 b.). New York: McGraw-Hill/Irwin.
• Sharp, B. (1991). Competitive Marketing Strategy: Porter Revisited. Marketing Intelligence & Planning, 9(1), 4-10.
• Singh, R. R. (2012). Derivatives & Risk Management. New Delhi: Lovely Professional University - Excel Books Private Limited.
• Song, M., Calantone, R. J., & Benedetto, C. A. (2002). Competitive Forces and Strategic Choice Decisions: An Experimental Investigation in the United States and Japan. Strategic Management Journal, 23, 969-978.
• Swayne, L. E., Duncan, W. J., & Ginter, P. M. (2006). Strategic Management of Health Care Organizations: Fifth Edition (1 b.). Oxford, UK: Blackwell Puplishing.
• Tanwar, R. (2013). Porter’s Generic Competitive Strategies. IOSR Journal of Business and Management, 15(1), 11-17.
• Thompson, J., & Martin, F. (2010). Strategic Management: Awareness and Change (5 b.). Thomson Learning, South-Western Cengage Publishing.
• Tufano, P. (1996). Who Manages Risk? An Empirical Examination of Risk Management Practices in the Gold Mining Industry. The Journal of Finance, LI(4), 1097-1137.
• Ülgen, H., & Mirze, S. K. (2018). İşletmelerde Stratejik Yönetim (9 b.). İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
• Volkova, N., & Shagun, V. (2017). Modern trends of development of the world economy and financial competitiveness of enterprises. SHS Web of Conferences, 39, 01031, 1-12.
• Yiğiter, Ş. Y. (2011). İçsel Performans Göstergeleri ve Müşteri Memnuniyeti İlişkisi. Akademik Bakış Dergisi, (23), 1-17.