IMPLEMENTATION LEVEL OF INTERNAL AUDIT QUALITY ASSURANCE AND IMPROVEMENT PROGRAM IN THE PUBLIC

Yıl 2024, Sayı: 30, 48 - 64, 30.08.2024

Hasibe Usta , Abdullah Uzun

https://doi.org/10.58348/denetisim.1455010

Öz

Quality Assurance and Improvement Program (QAIP) is one of the most important tools for the internal audit activity to achieve its goal of adding value and aims to ensure the quality of the public internal audit system. With the Law No. 5018, the task of regulating the Internal Audit QAIP and evaluating the internal audit units within this scope was given to the Internal Audit Coordination Board (IACB), and with the decision of the IACB, senior managers, heads of internal audit units and internal auditors were required to comply with the QAIP. This study aims to contribute to increasing the level of QAIP implementation and strengthening the Public Internal Audit System by determining the level of QAIP implementation in public administrations. In the study, starting from 2012, when the QAIP was first implemented in public administrations, the Public Internal Audit General Reports for the years 2012-2022 on the IACB website were analyzed in terms of the implementation of the QAIP. As a result of the study; It has been determined that the number and rate of public administrations conducting internal evaluation within the scope of QAIP is quite low, the internal evaluation activities of a limited number of public administrations were subjected to external evaluation in 2012 and 2013, and no external evaluation was carried out within the scope of QAIP other than these years. Although it is mandatory, the failure to implement QAIP or its implementation by a small number of public administrations weakens the public internal audit system and prevents the quality of the public internal audit system from being secured and improved. It is important that the IACB, senior managers, heads of internal audit units and internal auditors fulfil their responsibilities regarding QAIP.

Anahtar Kelimeler

Quality Assurance Improvement Program, Internal Audit, Public Administration

KAMUDA İÇ DENETİM KALİTE GÜVENCE VE GELİŞTİRME PROGRAMININ UYGULANMA DÜZEYİ

Öz

Kalite Güvence ve Geliştirme Programı (KGGP), iç denetim faaliyetinin değer katma hedefine ulaşmasındaki en önemli araçlardan biri olup kamu iç denetim sisteminin kalitesini güvence altına almayı hedeflemektedir. 5018 sayılı Kanunla İç Denetim KGGP düzenleme ve iç denetim birimlerini bu kapsamda değerlendirme görevi İç Denetim Koordinasyon Kuruluna (İDKK) verilmiş ve İDKK kararı ile üst yöneticilerin, iç denetim birimi başkanlarının ve iç denetçilerin KGGP’ye uymaları zorunlu tutulmuştur. Bu çalışma ile kamu idarelerinde KGGP uygulanma düzeyi belirlenerek, KGGP uygulanma düzeyinin artırılmasına ve Kamu İç Denetim Sisteminin güçlendirilmesine katkıda bulunulması amaçlanmıştır. Çalışmada kamu idarelerinde KGGP’nin ilk olarak uygulandığı 2012 yılından başlanarak İDKK web sitesinde yer alan 2012-2022 yıllarına ait Kamu İç Denetim Genel Raporları KGGP uygulanması yönünden analiz edilmiştir. Çalışma neticesinde; KGGP kapsamında iç değerlendirme yapan kamu idaresi sayısının ve oranının oldukça düşük olduğu, 2012 ve 2013 yıllarında sınırlı sayıda kamu idaresinin iç değerlendirme faaliyetinin dış değerlendirmeye tabi tutulduğu, bu yıllar haricinde KGGP kapsamında dış değerlendirme yapılmadığı tespit edilmiştir. Zorunlu olmasına rağmen KGGP uygulanmaması ya da az sayıda kamu idaresince uygulanması, kamu iç denetim sistemini zayıflatmakta, kamu iç denetim sisteminin kalitesinin güvence altına alınmasını ve geliştirilmesini engellemektedir. İç Denetim Koordinasyon Kurulunun, üst yöneticilerin, iç denetim birimi başkanlarının ve iç denetçilerin KGGP ile ilgili sorumluluklarını yerine getirmeleri önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kalite Güvence Geliştirme Programı, İç Denetim, Kamu Yönetimi

Kaynakça

• Akçıl, M. (2016), İç denetimde kalite güvence ve geliştirme programı. Denetişim Dergisi, (2), 108-113.
• Aydın, F. (2013), İç denetim birimi yöneticilerinin kalite güvence ve geliştirme programındaki rolü. Denetişim Dergisi, (12), 21-24.
• Cengiz, C. (2020), İç denetimin etkililiğinin ve kalitesinin artırılması: Performansının ölçümünde bir model önerisi. Denetişim Dergisi, (21), 82-97.
• Ermisket, E. G. (2016), Örnek iç denetim kalite güvence programı. Denetişim Dergisi, (9), 87-91.
• Eroğlu, S. (2014), Kamuda yürütülen iç denetim faaliyetleri ve kalite. Denetişim Dergisi, (15), 65-70.
• Esen, L. (2019), 2008-2017 yılları arası kamu iç denetim genel raporlarının analizi (Yüksek Lisans Tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevşehir.
• İç Denetim Koordinasyon Kurulu Kararı (2016), T. C. Resmi Gazete, 29675, (05.04.2016).
• Kamu İç Denetim Kalite Güvence ve Geliştirme Rehberi (2016), İç Denetim Koordinasyon Kurulu, Sürüm 1.0
• Kamu İç Denetim Standartları (2011), T. C. Resmi Gazete, 28027, (16.08.2011).
• Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (2003), T. C. Resmi Gazete, 25326, (24.12.2003).
• Memiş, M. Ü. (2019), Kamuda iç denetim kalite güvence geliştirme programının (KGGP) yasal düzenlemeler çerçevesinde incelenmesi. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 121-131.
• Özyurt, Y. (2021) İç denetim faaliyetinin yönetimi: kamu sektöründe karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri (Yüksek lisans tezi). Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, Ankara
• Polizzi, S., Lupo, F., & Testella, S. (2023). Quality assurance and improvement program: some considerations for central banks. The TQM Journal, 35(8), 2203-2227.
• Uzun A. & Usta H. (2021). Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde iç denetim: Sorunlar ve çözüm önerileri. Denetişim Dergisi, (23), 27-40.
• Ünlü V. (2013). Kamu iç denetiminde kalite için dönemsel gözden geçirme faaliyeti, Denetişim Dergisi, (11), 32-40.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008), Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• İnternet Kaynakları T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2024), “On İkinci Kalkınma Planı” https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf. (Erişim Tarihi: 25 Ocak 2024).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (2024), “Faaliyet Raporları” https://www.hmb.gov.tr/idkk-faaliyet-raporlari. (Erişim Tarihi: 26 Ocak 2024).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı 2024), “Kalite Güvence” https://www.hmb.gov.tr/kalite-guvence. (Erişim Tarihi: 26 Ocak 2024).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (2024), “Kamu İç Denetim Strateji Belgesi” https://www.hmb.gov.tr/idkk-mevzuat. (Erişim Tarihi: 26 Ocak 2024).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (2024), “İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” https://www.hmb.gov.tr/idkk-mevzuat. (Erişim Tarihi: 26 Ocak 2024).
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (2024), “İDKK Duyurular, Kamu İç Denetim Standartlarının Güncellenmesi Hakkında Görüş ve Önerilerin İletilmesi”
• https://www.hmb.gov.tr/duyuru/kamu-ic-denetim-standartlarinin-guncellenmesi-hakkinda-gorus-ve-onerilerin-iletilmesi. (Erişim Tarihi: 26 Mayıs 2024).
• Türkiye İç Denetim Enstitüsü (2024), “Applying the Global Internal Audit Standards in the Public Sector” globalinternalauditstandards_2024january9_editable.pdf (theiia.org). (Erişim Tarihi: 28 Mayıs 2024).
• Türkiye İç Denetim Enstitüsü (2024), “Global Internal Audit Standards”
• globalinternalauditstandards_2024january9_editable.pdf (theiia.org). (Erişim Tarihi: 04 Haziran 2024).