Kadir Gecesinin Tespiti Meselesi

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 4, 0 - 0, 15.12.2014

Bayram Ayhan

Öz

Bu makalede, Kur’ân’ın nüzûlünün başlangıcını teşkil eden Kadir gecesinin tespitinin mümkün olup olmadığı irdelenecektir. Çoğunluğun kanaatine göre Kadir gecesinin tespiti mümkün değildir. Zira Allah bu geceyi gizlemiş ve Hz. Peygamber’e (a.s) de bu geceyi unutturmuştur. Ayrıca bu gecenin zamanına dair elimizde kesin bir veri yoktur. Diğer kanaate göre, bu gecenin tespitini yapmak mümkündür. Fakat bu tespite engel teşkil eden bazı unsurlar vardır. Cahiliye dönemi tarih algısı ve cahiliye Araplarının kameri ayların yerlerini değiştirmeleri tarih tespitine engel teşkil etmektedir. İkinci kanaatin temsilcilerine göre, bazı kesin ve muhtemel verilere istinaden bu gecenin tespitini yapmak mümkündür. Biz de ikinci görüşü savunanlara paralel olarak, Kadir gecesinin zamanının miladi olarak tespit edilmesinin mümkün olduğunu düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Kur’ân, nüzûl, vahiy, tespit, Kadir gecesi

Determination of the Night of Qadr

Öz

In this text, the exact time of the night of Qadr, which is starting time line for Qur’an Revelations will be analyzed to determine whether it is possible. According to general opinion, it is impossible to determine the time of night of Qadr. Because its time is hidden by Allah and forgotten prophet Muhammad. Also, there is no precise data about the time of this night. In respect of the other opinion, it is possible to determine this time, but there are some components which obstruck this determination. According to them, it is possible to define of the night of the Qadr with reference to precise and possible datas. As the owner of the second opinion, we think that it is possible to identify the determination of the gregorian time of the night of Qadr.

Anahtar Kelimeler

Qur’an, the descent, revelation, determination, the night of Qadr

Kaynakça

• Abdurrezzâk bin Hemmâm; el-Musannef, (Thk. Habiburrahman el-‘Azamî), Beyrut 1972.
• Akgür, Necati; “Nesî’li Takvim”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, İstanbul 2003, sy. 142.
• Algül, Hüseyin; “Hz. Muhammed Devri Kronolojisi”, Uludağ Ünv. İlahiyat Fak. Dergisi, Bursa 1992, C. 4, sy. 4.
• Âlûsî, Şihâbuddîn; Rûhu’l-Me’ânî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm, Beyrut tsz . Âmilî, Aliyyu’l-Kurânî; es-Siretu’n-Nebeviyye bi Nazari Ehli’l-Beyt, Beyrut tsz.
• Ateş, Süleyman; Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri, İstanbul 1988.
• Ayhan, Bayram, “Kur’ân’ın Nüzûl Sürecinde Vahyin İlk Yılının Tahlili”, Doktora Tezi, İstanbul Ünv. Sosyal Bilimler Enst., İstanbul 2014.
• Başar, Kevser; “Cahiliye Dönemi Arap Takviminde Nesî’”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Ünv. Sosyal Bilimler Enst., İstanbul 2006.
• Belâzûrî, Ebu’l-Abbâs; Ensâbu’l-Eşrâf, (Thk. Muhammed Hamidullah), Lübnan 1996.
• Beyhâkî, Ahmed b. Hüseyn; Delâilu’n-Nübüvve, (Thk. Abdulmuti Kal’acî), Lübnan 1988.
• Bilmen, Ömer Nasuhi; Kur’ân-ı Kerîm’in Türkçe Meali Âlisi ve Tefsiri, Ankara, tsz.
• Bîrûnî, Ebu Reyhan; el-Âsârü’l-Bâkıye ani’l-Kurûnîl’-Hâliye, (Nşr. Edward Sachau), Leipzig 1923.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail, Sahîhu’l-Buhârî, Riyad 2006.
• Cârullah, Musa; Nizâmu’n-Nesî’ ‘İnde’l-Arab, Mısır 1935.
• Casnazânî, Muhammed Hüseyin v.dğr; “Hz. Peygamber Devri Kronolojisinin Miladi Karşılığı İle İlgili Bir Araştırma”, (Trc. Kasım Şulul), Harran Ünv. İlahiyat Fak. Dergisi, Şanlıurfa 2001, sy. VI.
• Cavaignag, Eugene, Tarihi Kronolojinin Esasları, (Çev. Osman Turan), Ankara 1954.
• Dârimî, Abdullah b. Abdurrahman; Sünenu’d-Dârimî, (Thk. Ahmed Zümerlî), Karaçi tsz. Dayf, Şevki; Târîhu’l-Edebi’l-Arabî, Kahire 2003.
• Derveze, Muhammet İzzet; et-Tefsîru’l-Hadîs, Kahire1383/1964.
• Dizer, Muammer, “Ay”, DİA, İstanbul 1991, IV.
• Duman, Mehmet Zeki; Beyânu’l-Hak Kur’ân-ı Kerîm’in Nüzûl Sırasına Göre Tefsiri, Ankara 2008.
• Ebu Dâvûd, Süleyman b. Eş’âs; Sünenu Ebi Dâvûd, (Thk. Şuayb el-Arnaûd), Beyrut 2009.
• Ebu Hayyân, Muhammed b. Yusuf; Tefsîru’l-Bahri’l-Muhît, (Thk. Ahmed Abdulmevcûd), Beyrut 1993.
• Ebu Nuaym, Abdullah b. Ahmed; Delâilu’n-Nübüvve, (Thk. Muhammed Ravvâs Kal’acî), Beyrut 1986.
• Ebussuûd Efendî; İrşâdu’l-‘Akli’s-Selîm ilâ Mezâya’l-Kitâbi’l-Kerîm, (Thk. Abdulkadir Ahmed), Riyad 1971 . Ebu Şâme el-Makdîsî; el-Mürşidu’l-Vecîz, (Thk. Velid Mesâid), Kuveyt 1993.
• Efgânî, Saîd; Esvâku’l-Arab fi’l-Câhiliyye ve’l-İslâm, Dımaşk 1960.
• Esed, Muhammed; Kur’ân Mesajı, (Çev. Cahit Koytak, Ahmet Ertürk), İstanbul 2002.
• Ezrâkî, Abdullah b. Ahmed; Ahbâru Mekke vemâ Câe Fîhâ mine’l-Âsâr (Thk. Abdulmelik b. Duheyş), Yay.y 2003.
• Fayda, Mustafa; “Nesî’”, DİA, İstanbul 2001, XXXII.
• Fazlur Rahman; “The Veracity of The Arap Pagan Calendar”, Islamic Culture, y. 1996, C. 51, sy. 1.
• Günay, Hacı Mehmet; “Ramazan”, DİA, İstanbul 2007, XXXIV.
• Habibov, Aslan; “İlk Dönem Şii Tefsir Anlayışı”, Doktora Tezi, Ankara Ünv. Sosyal Bilimler Enst., Ankara 2007.
• Hacımüftüoğlu, Halil; “Kur’ân’daki “Furkân” Kavramına Dair Farklı Bir Yaklaşım”, Kelam Araştırmaları, y. 2012, C. 10, sy.1.
• Hamidullah, Muhammed, İslam Peygamberi, İstanbul 1993.
• Heredotos; Heredot Tarihi, (Çev. Müntekim Ökmen), İstanbul 1991.
• İbn Arafe, Ebu Abdullah; Tefsîru İbn Arafe, (Thk. Celaleddin es-Suyuti), Lübnan 2008.
• İbn Âşûr, Muhammed Tâhir; Tefsîru’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr, Tunus 1984.
• İbn Atiyye, Ebu Muhammed; el-Muharreru’l-Vecîz fî Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz, (Thk. Abdusselam Abduşşâfî), Beyrut 2001.
• İbn Ebî Heysem, Ebu Bekr Ahmed; et-Târîhu’l-Kebîr, (Thk. Fethi Helel), Kahire 2004.
• İbn Fâris, Ebu’l-Huseyn; Mu’cemu Mekâyîsi’l-Luğa, (Thk. Muhammed Harun), Beyrut 1979. İbn Habib, Ebu Cafer; Kitâbu’l-Muhabber, Beyrut tsz.
• İbn Hâcer, Ahmed b. Ali; Fethu’l-Bârî bi Şerhi Sahihi’l-Buhari, (Thk. Abdulaziz bin Bâz), Riyad tsz.
• İbn Hişam, Ebu’l-Kasım; es-Sîretu’n-Nebeviyye, (Thk. Abdusselam Tedmûrî), Beyrut 1990.
• İbn İshak, Muhammed; es Sîretu’n-Nebeviyye, (Thk. Ferid el-Mezîdî), Beyrut 2004.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ; el-Bidâye ve’n-Nihâye, (Thk. Abdulmuhsin et-Türkî), Lübnan 1997.
• İbn Kuteybe, Ebu Muhammed; Tefsîru Garîbi’l-Kur’ân, (Thk. Seyyid Ahmed Sakr), Beyrut 1978.
• İbn Mâce, Ebu Abdullah; Sünenu İbn Mâce, (Thk. Nâsıruddîn el-Elbâni), Riyad tsz.
• İbn Manzur, Ebu’l-Fazl; Lisânu’l-Arab, Beyrut tsz.
• İbn Sa’d, Muhamed; Kitâbu’t-Tabakâti’l-Kebîr, (Thk. Ali Muhammed Ömer), Kahire 2001.
• İbn Sîde, Ali bin İsmail, el-Muhkem ve’l-Muhîtu’l-A’zam fi’l-Luğa, (Thk. Mustafa es-Sekâ), Kâhire 1958.
• İbnu’l-Arabi, Ebu Bekir; Ahkâmu’l-Kur’ân, (Thk. Abdulkadir Ata), Beyrut 2003.
• İbnu’l-Esîr, Ebu’l-Hasan; el-Kâmil Fi’t-Târîh, (Thk. Ebu Sayyeb el-Keramî), Beyrut tsz.
• İbnu’l-Manzûr, Muhammed b. Mükrim, Lisânu’l-Arab, Beyrut tsz.
• İsfehânî, Râgıp, el-Müfredât fi Garîbi’l-Kur’ân, (Thk. Mustafa Elbâz), y. y, tsz.
• İslamoğlu, Mustafa; Nüzûl Sırasına Göre Hayat Kitabı Kur’ân, İstanbul 2010.
• Karaman Hayrettin v.dğr; Kur’ân Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, III. Baskı, Ankara 2007.
• Özervarlı, Sait, “Kadir Gecesi”, DİA, İstanbul 2001.
• Râzî, Fahreddîn; Mefâtîhu’l-Ğayb, Lübnan 1981.
• Sarıkçıoğlu, Ekrem; Başlangıçtan Günümüze Dinler Tarihi, Isparta 2002.
• Sarmış, İbrahim; Hadisler Kur’ân’la Eşdeğer Midir?, İstanbul 2011.
• Savaş, Rıza; “İslam’dan Önce Hicaz Bölgesindeki Araplarda Tarih Bilinci”, Dokuz Eylül Ünv. İlahiyat Fak. Dergisi, İzmir 1992, sy. VII.
• Semerkandî, Ahmed b. İbrahim; Bahru’l-Ulûm, (Thk. Muhammed Muavviz), Beyrut 1993.
• Suheylî, Ebu’l-Hasan; Ravdu’l-Unuf, (Thk. Seyyid eş-Şûrî), Lübnan tsz.
• Suyûtî, Celâleddîn; ed-Dürrü’l-Mensûr fi’t-Tefsîri bi’l-Me’sûr, (Thk. Abdulmuhsin et-Türkî), Kahire 2004.
• Şulul, Kasım; Hz. Peygamber Devri Kronolojisi, İstanbul 2011.
• Tabatabâî, Muhammed Hüseyn; el-Mîzân fî Tefsîri’l-Kur’ân, Beyrut 1997.
• Taberî, İbn Cerîr; Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, (Thk. Abdulmuhsin et-Türkî), Kahire 2001.
• Vâhidî, Ebu’l-Hasan; Esbâbu Nüzûli’l-Kur’ân, (Thk. Seyyid Ahmed Sakr), I. Baskı, y. y., 1969.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi; Hak Dini Kur’ân Dili, İstanbul 2006.
• Yıldırım Enbiya; Geleneksel Hadis Yorumculuğu, İstanbul 2007.
• Yüksel, Ahmet Turan; İslam’ın İlk Döneminde Ticari Hayat, İstanbul 1999.
• Zebîdî, Muhammed Murtaza; Tâcu’l-Arûs, (Thk. Mustafa Mecâzî), Kuveyt 1977.
• Zemahşerî, Mahmud b. Ömer; el-Keşşâf, (Thk. Ahmed Abdulmevcûd), Riyad 1998