Arabic Education and Teaching During the Independence Period of Kyrgyzstan

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 1, 277 - 297, 31.05.2020

Fadime Kavak , Bekzat Asanbekov

https://doi.org/10.33931/abuifd.694114

Cited By: 1

Öz

With the independence of Kyrgyzstan in 1991, political, social, economic and religious changes took place in the country. With the increasing interest in religion and the Arabic language, an increase has been observed in the madrasas and institutions where religion and Arabic language are taught, as well as religious and Arabic publications. In this article, firstly, how the education and training of Arabic started in Independence Period in Kyrgyzstan, and what are the main sources that those who want to learn Arabic in Kyrgyzstan will be the first reference. Then, the first studies written in Arabic grammar, rhetoric, dictionary and translation and their methods are mentioned. In addition, information was given about the universities, faculties, madrasas, foreign language centers where Arabic education is provided and the main source works taught there; The situation of the Arabic Language in the education system of Kyrgyzstan has been tried to be determined.

Anahtar Kelimeler

Kyrgyzstan, Independence Period, Arabic Education, Teaching Methods, Major Educational Institutions

Bağımsızlık Dönemi Kırgızistan’da Arapça Eğitim ve Öğretimi

Öz

Kırgızistan’ın 1991 senesinde bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte ülkede siyasi, sosyal, ekonomik ve dini alanda değişiklikler olmuştur. Dine ve Arap diline olan ilginin artmasıyla da hem dinin hem de Arap dilinin öğretildiği medrese ve kurumların yanı sıra dini ve Arapça yayınlarda bir artış gözlenmiştir. İşte bu makalede öncelikle Bağımsızlık Dönemi Kırgızistan’da Arapça eğitim ve öğretiminin nasıl başladığı, Arapça’yı Kırgızistan’da öğrenmek isteyenlerin ilk başvuracakları temel kaynakların neler olduğu üzerinde durulmuştur. Daha sonra da Arap dili grameri, belâgat, sözlük ve tercüme alanında yazılan ilk çalışmalar ve onların yöntemlerinden bahsedilmiştir. Ayrıca Arapça eğitimin verildiği üniversiteler, fakülteler, medreseler, yabancı dil merkezleri gibi resmi ve gayri resmî kurumlarla buralarda okutulan başlıca kaynak eserler hakkında bilgi verilmiş; Kırgızistan’ın eğitim sistemindeki Arap dilinin durumu tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kırgızistan, Bağımsızlık dönemi, Arapça eğitimi, Öğretim Metotları, Başlıca Eğitim Kurumları

Kaynakça

• Ala-Too Geliştirme Merkezi. “Tarihçe”. Erişim 2017. http://alatooсеntеr.kg/о-фонде/.
• AUCA, Orta Asya Amerika Üniversitesi. “Arabic for Beginners I”. Erişim 16 Ekim 2016. https://www.auca.kg/ru/auca_at_a_glance/
• AUCA, Orta Asya Amerika Üniversitesi. “Tarihçe”. Erişim 12 Mart 2016. https://www.auca.kg/en/auca_history/
• Bişkekskiy Gosudarstvenniy Universitet. “Bişkekskiy Gosudarstvenniy Universitet imeni K. Karasaev”. Erişim 12 Haziran 2018. http://www.bhu.kg/home/about-us.
• Cebeci, Suat. Kırgızistan'da Dini Durum ve Din Eğitimi. Bişkek: y.y., 2014.
• Cusup Balasagun Kırgız Millî Üniversitesi. “Tarihçe”. Erişim 23 Ekim 2013. https://www.knu.kg/ky/index.php.
• Dam, Hasan. “Kırgızistan’da Yüksek Din Öğretiminin Problemleri Üzerine Bir İnceleme”. Oş Devlet Ünıversitesi İlahiyat Fakültesi İlmi Dergisi 20/21 (2015), 29-39.
• Emil Turgunbaev. “Mahmut Kaşgari Doğu Üniversitesi”. Erişim 2016. http://www.chygysh.kg/about.html.
• Davha. “Davha Okulu”. Erişim 2016. http://davha.kg/video/
• İdealsas Yurtdışı Eğitim Danışmanlığı. “Kırgızistan'da Lisans ve Önlisans Eğitimi Fırsatları”. Erişim 15 Eylül 2016. https://www.idealsas.com/Universite-Egitimi/Kirgizistanda-Universite.
• İşenalı Arabaev Adını Taşıyan Kırgız Devlet Üniversitesi. “Tarihçe”. Erişim 16 Mayıs 2016. http://arabaev.kg/index.php.
• Isık-Köl Devlet Üniversitesi. “Tarihçe”. Erişim 2017. http://main.iksu.kg/%d1%84.
• İsmailov, Abdışükür vd.. Iyık Kur’ân Maanilerinin Kototrmosu. Bişkek: Erkam Yayınları, 2006.
• Kanal Alif. “Bir Müslüman Okulu Bişkek’te En İyi Eğitimi Veriyor”. Erişim 2017. https://alif.tv/musulmanskaya-shkola-daet-luchshee-obrazovanie-v-bishkeke/.
• Kırgız Cumhuriyeti Ulusal İstatistik Komitesi. “Eğitim Kurumlarının Sayısı”. Erişim 30 Mayıs 2020. http://www.stat.kg/kg/opendata/category/279.
• Kırgızistan İslam Üniversitesi. “Tarihçe”. Erişim 6 Ağustos 2017. http://www.kiu.kg.
• Kırgızistan Müslümanları Din Başkanlığı. “Yüksek Öğretim Kurumlarının Birleşik Müfredatı”. Erişim 2017. https:/muftiyat.kg/birdiktuu-programma.
• Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi. “Tarihçe”. 5 Ağustos 2017. http://manas.edu.kg/index.php/kurumsal/tanitim/tarihçe.
• Kozukulov, Timur. “Kırgızistan’da Dini Kurumsallaşma ve Toplum”. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1/1 (2015), 177-209.
• KPCY, Kırgız-Rus Slav Üniversitesi. “Tarihçe”. Erişim 2013. https://krsu.edu.kg/sveden/index.html.
• Maksudi, Ahmadhâdi. el-Mu‘allimü’s-Sânî. Kazan: y.y., 1917.
• Malsagfov, İbragim vd.. Arapça-Kırgızça Sözdük. Bişkek: İzbasma Yayınları, 2006.
• Mansur, Alauddin. Iyık Kur’ân. Bişkek: y.y. 2001.
• Mavlyan, Aşur Ali Uulu. Azhariya. 2 cilt. Bişkek: Printekspres Yayınları, 2008.
• Mavlyan, Aşur Ali Uulu. Sajida Arap Tili Morfologiya İlimin Üyrönüü Boyunça Okuu Kitebi. 4 cilt. Bişkek: Printekspres Yayınları, 2013.
• Mavlyan, Aşur Ali Uulu. Salsabilya. Bişkek: Printekspres Yayınları, 2016.
• Mavlyan, Aşur Ali Uulu. Uçebnoye Posobiye Po İzuçeniyu Gramatiku Arabskogo Yazıka. Bişkek: Printekspres Yayınları, 2016.
• Momunaliev, Kadır. Kırgız Cana Arap Tilindegi Salyştıruulardın Lingvostilistikalık Tabiyatı. Bişkek: Bişkek Gumanitardık Universitesi, 2008.
• Ömürbekov, Toktorbek. Kırgız Tarihi. Bişkek: Kırgızistan Yayınları, 2003.
• Oş Devlet Üniversitesi. “Tarihçe”. Erişim 28 Mayıs 2017. http://www.oshsu.kg/univer/?lg=1&id_parent=5502
• Pay, Salih – Kılavuz, M. Akif. “Kırgızistan’da Bir Din Eğitimi Kurumu: Medreseler”. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 18/1 (2009), 247-278.
• Satarova, Eliana-Maryam. “Suudi Arabistan Kültür ve Eğitim Merkezi”. Umma Dergisi. Erişim 3 Şubat 2016.
• http://ummamag.kg/ru/news/439_v_bishkeke_otkrylsya_centr_kultur y_i_izucheniya_saudovskoi_aravii.
• Satıbaldı Naamatov Narın Devlet Üniversitesi Arap Dili ve Madaniyat Borboru. “Tarihçe”. Erişim 21 Şubat 2017. http://nsu.kg/?page_id=135.
• Satıbaldı Naamatov Narın Devlet Üniversitesi. “Tarihçe”. Erişim 10 Haziran 2017. http://nsu.kg/?page_id=323.
• Strong. “Salsabıl Kız Okulu”. Erişim 2017. http://www.strong.kg/features-mainmenu-47/shkola-dlya-devochek-salsabil.html
• Super İnfo. “Mahmut Kaşgari Doğu Üniversitesi”. Erişim 19 Aralık 2018. https://www.super.kg/mobile/article/show/31409.
• Uluslararsı Kırgızistan Üniversitesi. “Tarihçe”. Erişim 2017. http://iuk.kg/ale/about-us.
• Yudahin, Konstantin Kuzmiç. Rusça-Kırgızca Sözlük. Moskova: Sovetskaya Ensklopediya Basması, 1965.
• Zâhirî, Mahmud İsmail İbrahim. Târîhu’l-Lugati’l-‘Arabiyye fî Kırgızistan. Bişkek: y.y., 2016.